Les 8-10.
LEZING
                 Thema: Subrijk Meercellige organismen. Phylum Sponsen. Phylum Neteldieren.
Vragen:
Sponsen als de meest primitieve meercellige dieren.
Kenmerken van de organisatie van neteldieren. Indeling in klassen.
Korte beschrijving van neteldieren.

Vraag 1. Sponsen zijn onbewogen zee- en zoetwaterdieren, zowel solitair als kolonieel. De vorm van hun lichaam is gevarieerd. Veel van hen hebben een meer of minder gedefinieerde vorm, zoals beker- of kelkachtige vormen. Echter, sommige soorten krijgen een onbepaalde vorm, die vaak de vorm weerspiegelt van het substraat (steen, tak) waarop ze groeien. De uitzonderlijk eenvoudige lichaamsbouw van sponsen en het bijzondere embryo-ontwikkeling vormen de basis voor de indeling van sponsen als een apart dierlijk type.

Het lichaam van een spons bestaat uit twee lagen cellen: de ectodermis en endodermis (twee-laagse dieren). Het oppervlak van het sponslichaam is doorboord met talloze poriën, waardoor water het complexe kanaalsysteem en de kamers binnengaat. Het water wordt naar binnen gezogen door de beweging van de flagellen van de speciale choanocyten (de zogeheten “kwastcellen”), die de kamerholten bekleden. Deze cellen hebben een ringvormige plooi (de "kwast") aan het uiteinde van hun cytoplasma, rondom een lange flagel. Het water stroomt via de kanalen en kamers naar de centrale holte en wordt van daaruit uit het lichaam afgevoerd via de mondopening (koloniale sponsen kunnen meerdere centrale holtes en mondopeningen hebben).
De waterstroom door de kanalen van het sponslichaam zorgt voor ademhaling en helpt bij het afvoeren van restproducten van de stofwisseling. Voedsel — de kleinste waterdieren, planten en afbrokkelende organismen — komt ook met het water naar binnen. De voedseldeeltjes worden gevangen door de pseudopodia van de choanocyten en worden daar in het cytoplasma verteerd, of vaak getransporteerd naar de mesoglea, waar ze door amoeboïde cellen worden opgenomen. Daarom is intracellulaire spijsvertering kenmerkend voor sponsen. Osmotische opname van organische stoffen opgelost in water speelt ook een belangrijke rol in de voeding van sponsen.
Tussen het epitheel en de bekleding van de interne kanalen en kamers bevindt zich de gelatineachtige mesoglea, waarin cellen van verschillende vormen en functies en skeletcomponenten te vinden zijn. Een van de belangrijkste cellen in de mesoglea zijn de zogenaamde amebocyten (polyblaasten). Ze produceren het mesoglea, vormen de geslachtscellen en zijn betrokken bij ongeslachtelijke voortplanting en het vormen van het skelet. Deze cellen hebben een brede potentie door hun ongedifferentieerde staat, wat sponsen onderscheidt van andere meercellige dieren. De mesoglea bevat ook pigmentcellen die zorgen voor de kleur van de dieren en stervormige cellen die een ondersteunende functie vervullen.
Het skelet van sponsen kan kalkachtig, kiezelachtig of hoornachtig zijn. Kalk- en kiezelachtige skeletten bestaan uit talloze skeletcomponenten, de spiculae, die verschillende vormen hebben, zoals naalden, sterren, enzovoort. Het hoornskelet bestaat uit dunne, elastische vezels van spongine — een stof die lijkt op hoorn. Zoetwater- sponzen, zoals badyaga, hebben een skelet gevormd door kiezelachtige naalden, verbonden door sponginevezels. In het lichaam van sponsen zijn er ook cellen met contractiele vezels — myocyten. Deze bepalen het vermogen van sponsen om zwakke en langzame bewegingen te maken als reactie op externe prikkels. Sponsen hebben geen zenuwcellen.
Sponzen vermenigvuldigen zich zowel ongeslachtelijk als geslachtelijk. Er zijn soorten die gescheiden geslachten hebben en andere die hermafrodieten zijn. Ongeslachtelijke voortplanting gebeurt door uitwendige of inwendige knopvorming (door de vorming van gemmules). Gemmules ontstaan in de mesoglea en zijn clustertjes van cellen omgeven door schalen, die voedingsreserve bevatten. Bij zoetwater- sponsen, zoals badyaga, worden gemmules meestal aan het einde van de zomer gevormd. In de herfst sterft de spons af, terwijl de gemmules de winter doorbrengen en in de lente uitgroeien tot nieuwe sponzen.
Geslachtelijke voortplanting gebeurt door de vorming van eicellen en zaadcellen uit amebocyten in het lichaam van de spons. Bij hermafrodiete soorten worden beide geslachtscellen in de mesoglea van dezelfde spons gevormd, en de bevruchting vindt plaats in het lichaam. Bij gescheiden geslachten gebeurt bevruchting extern, in het vrouwelijke dier, door zaadcellen die via het water binnenkomen. Uit de zygote ontwikkelt zich een larve in het moederlichaam. De larve komt naar buiten, zwemt een tijdje actief, en hecht zich daarna aan een substraat en transformeert in een spons.
Er zijn meer dan 5.000 soorten sponsen bekend, waarvan de meeste in de zee leven. Sponsen komen vaak in symbiose voor met andere dieren zoals krabben, heremietkrabben, enz. Zo dringen de garnaaltjes van het geslacht Spongicola als paar, mannetje en vrouwtje, de holte van de glazen spons Euplectella binnen, waarin ze hun hele leven doorbrengen. Bij de krab Dromia zijn de achterste paar borstwangen gemodificeerd om de spons die de krab op zijn rug plaatst te ondersteunen. De spons camoufleert de krab, terwijl de krab de spons helpt verplaatsen. Dit is een voorbeeld van symbiose tussen twee verschillende organismen. Bij de zoetwater-sponzen van het geslacht Badyaga komt symbiose voor met algen — Chlorella, die zuurstof afgeven tijdens fotosynthese, wat de ademhaling van de spons vergemakkelijkt.
De praktische waarde van sponsen is niet groot. In de Middellandse Zee, de Rode Zee en sommige andere zeeën worden toilet-sponsen gewonnen. De gevangen dieren worden laten rotten, waarna hun zachte, elastische, poreuze vezelskelet gebruikt wordt in huishoudelijke toepassingen. Boorkorrelsponsen van het geslacht Cliona, die een speciaal geheim uitscheiden dat zuur bevat, vernietigen kalkrotsen. Sommige van hen boren ook schelpen van oesters, wat schade aan oesterkwekerijen kan veroorzaken.
Filogeen gezien zijn sponsen verwant aan de koloniale choanoflagellaten uit het subrijk Protista.

Vraag 2. Het type neteldieren omvat primitieve meercellige dieren waarvan de lichaamwand uit twee cellagen bestaat: de buitenste — ectodermis en de binnenste — endodermis. De primaire lichaamsholte tussen deze twee lagen is gevuld met een tussenliggende stof — mesoglea, die bij sommige soorten (bijvoorbeeld bij de hydra) een dunne, amorfe plaat vormt, terwijl bij andere soorten (bijvoorbeeld bij de medusa) de mesoglea een dikke, gelatineachtige massa is met daarin enkele cellen en vezels. Het lichaam van neteldieren heeft meestal een radiale symmetrie. De mondopening is omgeven door tentakels. Het ectoderm bevat speciale netelcellen die gebruikt worden voor het vangen van voedsel en ter verdediging. De darmholte eindigt blind, zonder anale opening.

Neteldieren vermenigvuldigen zich zowel ongeslachtelijk (door knopvorming) als geslachtelijk. Veel soorten vertonen een afwisseling van generaties, waarbij een ongeslachtelijke generatie poliepen afwisselt met een geslachtelijke generatie medusae.
Neteldieren zijn al sinds het Paleozoïcum bekend.
Er zijn ongeveer 9.000 soorten neteldieren beschreven. De overgrote meerderheid leeft in de zee, met alleen hydra's en enkele andere hydroïd-soorten die in zoet water voorkomen.
Neteldieren zijn van belang voor het begrijpen van de evolutionaire oorsprong van meer geavanceerde dieren.
Neteldieren hebben ook praktische waarde.
Het type Neteldieren is onderverdeeld in drie klassen: Hydroïdneteldieren (Hydrozoa), Scyphozoa (schijfmedusen), en Koralenpoliepen (Anthozoa).
Veel neteldieren vertonen twee levensvormen: poliep en medusa. Poliepen leven een onbeweeglijk of weinig beweeglijk leven, vastgehecht aan een substraat. Hun lichaam heeft de vorm van een cilinder. De onderste helft is meestal verbreed tot een zogenaamde voet, waarmee het dier zich vasthoudt. Aan de bovenkant bevindt zich de mond, omgeven door tentakels. Tussen het ecto- en endoderm ligt een dunne laag mesoglea. Het zenuwstelsel van poliepen bestaat meestal uit losse cellen (diffuus type). De poliepvorm komt het

Wat zijn de voordelen van laser-ondersteund draaien voor het verbeteren van de bewerkingskwaliteit van moeilijk te bewerken legeringen?
Hoe het Microbiële Leven en Voeding De Gezondheid Beïnvloeden
Hoe de "Veiligheidsverhaal" van Trump Werkt: Het Beschermen van de Natie of het Versterken van Polarisatie?
Wanneer moeten relatierecontracten worden toegepast in de praktijk?
Hoe Economische Vooruitzichten de Instroom van Ongeautoriseerde Arbeiders uit Mexico Beïnvloeden
Hoe werken nanomaterialen bij de zuivering van water en welke uitdagingen brengt hun toepassing met zich mee?
Zwemschema voor het schooljaar 2013-2014
Jaren van studie volgens het opleidingsprogramma 2022-2025 Petrozavodsk Staatsuniversiteit Fysisch-Technisch Instituut
Lijst van Gelieerde Partijen
Annotaties bij werkprogramma's voor de vakken: "Muziek", "Beeldende Kunst", "Kunst"
Lijst van de belangrijkste indicatoren van het openbare verslag van de gemeentelijke middelbare school MBOU SOSh van het dorp Starokajpanovo