Jakie skutki może mieć brak etycznych i religijnych fundamentów w wojsku, szczególnie w kontekście broni nuklearnej?

W przypadku załogi "Polar Lion", konflikt o moralność i wychowanie religijne okazał się kluczowy, by wyjaśnić powody buntu na pokładzie okrętu podwodnego. Zgubna była nie tylko niemożność dostrzegania duchowego wymiaru odpowiedzialności za broń masowego rażenia, ale również niezrozumienie zagrożeń wynikających z braku jakiejkolwiek duchowej dyscypliny. Zgodnie z propozycją, która padła podczas spotkania, w przyszłości poszukiwanie kandydatów do stanowisk związanych z bronią nuklearną, powinno opierać się na ich "dobrej religijności" oraz silnym moralnym kręgosłupie. Było to wyrazem przekonania, że jedynie osoby o ugruntowanych zasadach etycznych i religijnych mogłyby odpowiedzialnie obsługiwać urządzenia, które miałyby potencjał zniszczenia całych cywilizacji.

Dyskusja ta zrodziła pytanie o granice ludzkiej odpowiedzialności. Jak można wymagać od jednostki przestrzegania surowych reguł moralnych, które wydają się zbyt ambitne, by były w pełni realizowane w warunkach ekstremalnego stresu, takich jak służba w marynarce wojennej czy na okrętach podwodnych? Jak głęboko sięga odpowiedzialność za życie ludzkie w kontekście posiadania broni zdolnej zniszczyć świat? Wobec takich rozważań, idea poszukiwania ludzi z "dobrej religijnej rodziny" nabiera kontekstu, który jest bardziej skomplikowany, niż tylko wybór osób o określonych przekonaniach.

Innym aspektem, który nie został dogłębnie poruszony, była samotność i izolacja, jaką żyli członkowie załogi "Polar Lion". Z jednej strony mieli oni dostęp do luksusowego stylu życia, do pięknych kobiet, pieniędzy i wygód, lecz z drugiej strony, byli zamknięci w ciasnym kręgu, gdzie ich interakcje z otoczeniem były ograniczone. I chociaż mogli cieszyć się chwilową wolnością, ich stan psychiczny i emocjonalny pozostawiał wiele do życzenia. To właśnie ta izolacja i brak kontaktu z "normalnym" życiem były fundamentem, na którym opierał się ich lęk i niepokój o przyszłość. Jednocześnie był to również przejaw etycznej degeneracji, gdzie jednostka, wyjęta z rzeczywistości, staje się coraz mniej odpowiedzialna za swoje działania i decyzje.

Bez względu na to, czy decyzje o obsadzie stanowisk w armii zostaną podjęte z uwzględnieniem religijnej moralności, czy też opierając się na innych kryteriach, jedno jest pewne – odpowiedzialność za użycie broni masowego rażenia nie może być traktowana lekceważąco. Jej posiadanie wiąże się z ogromnym stresem, który może prowadzić do psychicznych i moralnych wahań, a każde nieprzemyślane działanie może mieć tragiczne konsekwencje. Ważne jest więc, by nie zapominać o głębszym zrozumieniu ludzkiej psychiki, szczególnie w kontekście ekstremalnych warunków, w jakich się znajdują ci, którzy mają dostęp do tak potężnych narzędzi zniszczenia.

Czy okręt podwodny może stać się pirackim statkiem?

Twarz porucznika zaniepokojona, jakby wyłaniała się z mgły, nagle stała się wyraźna. „Tak, czuję się dobrze! Tylko trochę zmęczony, chyba” – odpowiedział. Musiał być sam, aby móc na spokojnie przemyśleć wszystko. „Słuchaj, Charlie, myślę, że rozciągnę się na pół godziny…”

„Jasne, jasne!” – odpowiedział Charlie, wskakując na nogi, gotów do pomocy. Jednak Gerald tylko się uśmiechnął i pokręcił głową. Gdy Charlie wyszedł, Gerald położył się, włączając magnetofon. Lubił myśleć w rytm muzyki. Z głośnika rozbrzmiał energetyczny południowoamerykański utwór. Czy okręt podwodny mógłby stać się pirackim statkiem? Gerald zastanawiał się, czy książka Charlie'ego „Uniwersalna Historia Piractwa” mogłaby w tej sprawie coś wyjaśnić. Jednak cholera, to nie książki miałyby odpowiedzieć na jego pytanie. Dlaczego „Polar Lion” nie mógłby być pirackim statkiem? To mogłoby wyjść na dobre w tej całej sytuacji, w jakiej się znalazł! Nie musiałby stawić czoła upokarzającemu procesowi wojskowemu – co stanowiło z pewnością wystarczający powód, by wielu marynarzy stało się piratami. A dlaczego nie Gerald Brown? „Polar Lion” z pewnością byłby odpowiednim statkiem do tego. Charlie miał rację, mówiąc, że to dobra jednostka. A grożąc śmiercią atomową, można by było osiągnąć wszystko, cokolwiek tylko się zechciało! „Przyjdźmy i powiedzmy: milion dolarów, albo wysyłamy Polariusa do Pentagonu!” i otrzymaliby to natychmiast. Co za napad na skarbiec!

Jednak po kilku minutach tempo muzyki zmieniło się. W miejsce żywiołowej melodii nadeszła melancholijna. Aspiration Gerald'a zaczęły się rozmywać, jakby ulatując w chmurach. „Czy uda mi się to przeprowadzić?” – zaczął się zastanawiać. „Czy reszta za mną pójdzie?” Charlie poszedłby na pewno. Jego naiwna, dziecięca romantyczność dobrze pasowała do tego planu. Ale co z innymi? Steve, Bob i Jim byli jego najbezpieczniejszymi sojusznikami. Byli jego najlepszymi przyjaciółmi, a poza tym, nie mogli czuć się zbyt radośni na myśl o powrocie na bazę i stawieniu czoła konsekwencjom pijackiej zabawy. To jednak nie wystarczyłoby, by postanowili popełnić akt buntu czy zdrady. Co mógłby im zaproponować jako silniejszą zachętę?

Steve, na przykład, uwielbiał pić. Uwielbiał? – raczej kochał to. Nielimitowany zapas alkoholu – czy to by wystarczyło? Steve zdecydowanie cierpiał z powodu abstynencji podczas długich rejsów „Lwa”. Gdyby nie to, że kochał swoją pracę, porzuciłby marynarkę dla butelki. Jednak teraz jego praca była zagrożona. Lekarz z pewnością doniesie o imprezie. Steve był już wcześniej ostrzegany przed piciem. Nawet bez wypadku kapitana, wyrzuciliby go, jeśli odkryliby, że znowu pił. Więc istniało duże prawdopodobieństwo, że zyskałby wsparcie dla planu – mógłby pić, a jednocześnie pozostać na okręcie, a co więcej – co więcej chciałby Steve?

To w końcu pozostawiało Jima Reeda. Z czwórki poruczników to właśnie jego Gerald znał najmniej. Cautious. Naukowe podejście. Bob znał go dłużej. Jeśli ten się dołączy, pewnie pomoże zaproponować kilka strategii. Jeśli jednak cała czwórka: Bob, Steve, Jim i Charlie staną po jego stronie… to byłby to naprawdę silny zespół. Ale co dalej? Kolejnym krokiem byłoby pozbycie się osób, które mogłyby otwarcie sprzeciwić się planowi. Na pierwszy ogień – doktor. Potem kilku innych oficerów i marynarzy, których bezpieczeństwo mogłoby wzbudzać wątpliwości. Gerald dałby im wolne na jeden dzień, a potem po prostu zostawiłby ich na jakimś ładnym porcie.

I wtedy nadszedłby decydujący moment. Ogłosić decyzję załodze. Jeśli zbyt wielu by się sprzeciwiło, wszystko by się skończyło. Ale gdyby Bob i reszta byli po jego stronie, a potencjalni kłopotowicze zostali już pozbyci, załoga raczej podążyłaby za jego decyzją. Załoga „Polar Lion” była bowiem jak braterstwo, a nie tylko grupą ludzi zmuszonych do współpracy. To byłoby zdecydowanie możliwe, skoro już teraz marynarze byli silnie związani z jednostką.

Jak decyzje dotyczące lojalności mogą zmieniać bieg wydarzeń w ekstremalnych warunkach?

Gerald, pomimo swojego poczucia humoru, który niejednokrotnie budził rozbawienie wśród załogi, wykazywał niesłychaną determinację, aby realizować swoje plany. Jego postawa, oparta na zimnej kalkulacji i nieprzewidywalnych decyzjach, stawała się coraz bardziej widoczna, gdy zaczynał mieć pewność, że posiada wystarczające wsparcie wśród współpracowników. Jego plany wykraczały jednak poza standardowe działania wojenne, dotykając tematów moralności, lojalności i osobistych zobowiązań.

Sytuacja na pokładzie okrętu przypominała powolny, acz precyzyjny mechanizm, gdzie każdy szczegół mógł wpłynąć na przebieg całej misji. Gerald dostrzegał w swojej załodze elementy, które w żadnym wypadku nie mogły zostać pominięte, jeżeli jego plan miał zakończyć się sukcesem. Był świadomy, że na powierzchni oceanu rozgrywa się nie tylko gra militarna, ale także ludzka psychologia, gdzie decyzje jednostek mogą wpływać na losy całej operacji. Jego działania nie były tylko chłodną kalkulacją, lecz także przewidywaniem ludzkich reakcji na trudne wybory.

Plany oparte na oszustwach i manipulacjach były ryzykowne, lecz niezbędne. Początkowo decyzja o wysłaniu okrętu na Pacyfik zamiast Atlantyku nie wzbudziła większych wątpliwości. Nawet lekarz, odpowiedzialny za zdrowie i samopoczucie załogi, nie zareagował na zmiany w rozkładzie podróży. Tylko najbliżsi współpracownicy Gerarda zdawali sobie sprawę z pełni jego zamierzeń. Wszyscy wiedzieli, że ich misja jest czymś więcej niż tylko zwykłą wyprawą wojskową. Byli częścią czegoś większego, nie do końca zrozumiałego dla reszty załogi, a już na pewno nie dla cywilów.

Tom Kelly, cichy i zamknięty w sobie, na pierwszy rzut oka nie pasował do obrazu kogoś, kto mógłby wziąć udział w tajnej operacji. Jego przeszłość, naznaczona tragicznym wypadkiem, który zmienił jego życie, wywołała zdziwienie wśród współpracowników. Opłakiwał swoją żonę, która zginęła w wypadku drogowym, opiekując się jednocześnie córką swojej kuzynki, której życie również zostało zniszczone przez ten tragiczny wypadek. Okazało się, że Kelly nie tylko musiał stawić czoła osobistemu dramatowi, ale także poświęcał wszystkie swoje oszczędności na leczenie dziecka, które z powodu jego błędu zostało poważnie ranne. Choć jego życie nie było usłane różami, to jednak okazało się, że jest gotów na drastyczne kroki, jeżeli chodzi o zdobycie pieniędzy, by ratować bliską mu osobę. To pozwoliło mu przekształcić się w nieoczekiwanego sojusznika. Gerald, dostrzegając w tej sytuacji doskonałą okazję do pozyskania sprzymierzeńca, od razu postanowił wykorzystać jego potrzeby, oferując pomoc w zamian za lojalność.

Ostatecznie decyzja o pozostawieniu Toma Kelly’ego w gronie uczestników była kluczowa. Owa postawa dobroczynności stała się w pewnym sensie motorem napędowym, który zmienił zasady tej "escapady". Decyzje, które były pierwotnie motywowane wyłącznie pragmatyzmem, zyskały teraz wymiar moralny. Być może w oczach wielu, misja ta była nadal jednym z wielu skomplikowanych manewrów, jednak dla Kelly’ego stała się ona szansą na ratowanie życia osób, które dla niego były najważniejsze.

Cała historia ukazuje, jak w ekstremalnych warunkach decyzje, które na pierwszy rzut oka wydają się być wynikiem zimnej kalkulacji, mogą zawierać w sobie elementy głębszej ludzkiej motywacji. Interes własny i dobro innych mogą w takich momentach współistnieć, prowadząc do nieoczekiwanych rezultatów. Lojalność, chociaż często budowana na osobistych korzyściach, może przybrać formę szlachetnego gestu, który zmienia bieg wydarzeń. W świecie, gdzie zaufanie jest walutą o ogromnej wartości, postawy indywidualne mogą decydować o sukcesie lub porażce całych grup.