Zadania dla klasy 10: Historia, Chemia i Ekologia — zestaw pytań i zadań

Zadania dla klasy 10
Historia
Kiedy i gdzie zbudowano pierwszą fabrykę produkującą fosforowe zapałki w Rosji?
W 1749 r. M.W. Łomonosow napisał pracę doktorską «O narodzinach saletry w przyrodzie».
O jakim związku napisał M.W. Łomonosow w pracy i do czego on był stosowany?
«Сайрес Смит…. Решил установить над ямой с этим веществом козлы и подвесить к ним железный брусок, прикрепив его веревкой, сплетенной из лиан. Сделав это, Сайрес Смит зажег свободный конец веревки, пропитанный серой.. Раздался взрыв неописуемой силы. Казалось, весь остров дрогнул до самых своих недр». (Жюль Верн, «Таинственный остров») O jakim związku mowa w tym fragmencie? Jaka jest jego wzór i właściwości? Jak się go otrzymuje?
M.W. Łomonosow w artykule opublikowanym w 1745 r. pisał: «При растворении какого-либо неблагородного металла, особенно железа, в кислотных спиртах из отверстия склянки вырывается горючий пар, который представляет собой не что иное, как флогистон».
O otrzymaniu jakiego związku pisze M.W. Łomonosow? Co nazywa „palnym oparą”, „flogistonem”, „kwaśnymi alkoholami”?
W jednym ze starych rękopisów jest opis, jak arabski alchemik, spróbowawszy na smak bezbarwną ciecz otrzymaną przez ogrzewanie suchego drewna w retorcie, natychmiast oślepł.
Jaki związek otrzymał arabski alchemik? Jak go otrzymuje się? Jakie są jego właściwości?
W jednym z rękopisów z 1870 r. można przeczytać: «Водород хлорович взаимодействует с глиноземием с образованиемс глиноземия хлоровича». W Petersburskiej Akademii Nauk dyskutowano możliwość używania do nazw chemicznych zestawień słów przypominających rosyjskie nazwiska i imiona ojcowskie. Na przykład dla wody proponowano nazwę «водород кислородович». Ułóż wzory związków nazwanych tą nomenklaturą: «Kалий хлорович», «водород хлорович», «калий хлорович кислов», «калий хлорович трехкислов», «водород серович четырехкислов»
Skąd wzięły się nazwy «turnbulowa błękit», «berliński lazur», «żółta sól krwi», «czerwona sól krwi»?
Czym są podobne i czym różnią się silan i selen?

Ekologia
Który pierwiastek został nazwany imieniem staronordyckiej bogini wiosny i piękna?
Jak nazywa się stabilna cząstka nieposiadająca ani masy, ani ładunku, mająca prędkość światła i przenikająca przez ziemię i słońce.
Grzybiarze znaleźli w lesie małe bagno, z którego miejscami wydobywały się bąbelki jakiegoś gazu. Od zapałki gaz zapłonął, a słabo świecący płomień zaczął wędrować po bagnie. Jaki to gaz?
W którym kraju stoi żelazny filar o wysokości około siedmiu metrów i masie 6,5 tony bez najmniejszej plamki rdzy, chociaż jego wiek wynosi prawie 2800 lat.
O jakich związkach siarki wspominał A.S. Puszkin w wierszu z 1832 r.:
«….Tогда услышал я (о, диво) запах скверный,
Как будто тухлое разбилося яйцо,
Иль карантинный страж курил жаровней серной.
Я, нос себе зажав, отворотил лицо……»
Wśród piachów synajskich rośnie krzew dipterygium, który w tych miejscach nazywają „krzewem Mojżesza”. Dlaczego go tak nazwano?
Czym oddychają nurkowie?
Skąd biorą się kwaśne deszcze?
Francuski chemik i farmaceuta Bernard Courtois miał ulubionego kota, który podczas obiadu, przestraszony czymś, wskoczył na butelki z zawiesiną popiołu z wodorostów w etanolu i kwasie siarkowym. Butelki rozbiły się, ciecze zmieszały się, z podłogi zaczęły unosić się kłęby niebiesko-fioletowych oparów, które osiadały na otaczających przedmiotach w postaci czarno-fioletowych kryształków o metalicznym połysku i ostrym zapachu. Jaki pierwiastek odkryto dzięki kotu?
Kto po raz pierwszy stworzył i zorganizował produkcję płaszczy przeciwdeszczowych impregnowanych kauczukiem?
Jakie związki nazywa się kwasami tłuszczowymi? Podaj przykłady.
111. Przemiany chemiczne.
Początkującemu laborantowi przydarzyła się cała seria niepowodzeń: wstawił on substancję do suszarki, włączył ogrzewanie… przychodzi, otwiera suszarkę, a tam – pusta miska, substancji jakby nie było. Postanowił on przerekrystalizować sól, zaczął dodawać ją do wrzącej wody, zużył wszystkie zapasy soli, a nasyconego roztworu tak i nie otrzymał. Zaczął chłodzić roztwór, ale kryształy nie wytrąciły się. Zrozpaczony, odparował roztwór do sucha i… zobaczył pustą misę. Z jakimi substancjami pracował laborant? Określ ich wzory.
Czy przy dodaniu kwasu do roztworu soli może wytrącić się wodorotlenek metalu?
Jakim sposobem usuwa się dwutlenek węgla z powietrza pomieszczeń zamkniętych (łodzi podwodnych, statków kosmicznych)?
Dwóch inżynierów‑chemików rozmawiało wieczorem przy otwartym naczyniu z nadtlenkiem wodoru przygotowanym do rozlewu do butelek i wysłania klientowi. Jeden z inżynierów pracował w wydziale produkcji dwutlenku manganu. Następnego dnia laboratorium zakładowe sprawdzające jakość nadtlenku wodoru stwierdziło, że butelki wypełnione są wodą zawierającą jedynie domieszki nadtlenku wodoru. Wyjaśnij. Gdzie podział się nadtlenek wodoru?
Jak z acetatu można otrzymać aceton?
Jak z glinu w jednym stadium otrzymać wodorotlenek glinu?