Sinds oktober 2015 was Nancy Pelosi de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en ver verwijderd van een pensioenleeftijd, waardoor zij een ervaren politieke kracht was. President Trump uitte herhaaldelijk harde kritiek op prominente Democratische leiders zoals senator Chuck Schumer en Pelosi zelf. Hoewel er in het begin van 2017 een korte periode leek te zijn waarin zij tot een overeenkomst kwamen over immigratie, bleef die samenwerking vruchteloos en veroorzaakte het onbegrip binnen de Republikeinse gelederen, die hun eigen partijleider zagen samenwerken met de tegenpartij.

Op 3 januari 2017, na de verkiezingen waarbij de Democraten de macht volledig hadden verloren, werd Pelosi voor de achtste keer tot fractieleider herkozen. Haar ervaring in het omgaan met zowel Republikeinse presidenten als hun beleid gaf haar een zekere autoriteit. Aan het begin van het 115e Congres beloofde zij samenwerking te zoeken met de pasgekozen president Trump op terreinen als werkgelegenheid, handel en steun aan werkende gezinnen. Tegelijk waarschuwde zij scherp dat de Democraten zich zouden verzetten tegen pogingen om belangrijke sociale voorzieningen zoals Medicare, Medicaid, Social Security of de Affordable Care Act aan te tasten. Door de grote beleidsverschillen en de moeilijke onderhandelingspositie met Trump, vond zij echter weinig gemeenschappelijke grond en werd het vooral haar taak om de president publiekelijk te bekritiseren.

De verkiezingen van 2018 brachten de Republikeinen een forse nederlaag in het Huis van Afgevaardigden, waardoor de Democraten daar de meerderheid herwonnen. Pelosi kreeg opnieuw de voorzittershamer, ondanks dat vijftien leden van haar fractie, vooral gematigde vertegenwoordigers uit pro-Trump districten, tegenstemden. De progressieve vleugel binnen haar partij maakte haar positie complexer, maar de meerderheid erkende haar als de meest ervaren en capabele leider om het op te nemen tegen Trump.

Tijdens de 116e Congresperiode stelde het Democratische Huis het Republikeinse beleid regelmatig tegen, vaak wetgevend om het presidentschap te bekritiseren, ook al waren de meeste initiatieven kansloos in de door de Republikeinen gecontroleerde Senaat. Het Huis keurde onder andere resoluties goed die de beëindiging van sancties tegen Russische bedrijven veroordeelden, het presidentschap van Trump op diverse punten ter discussie stelden en in december 2018 het nationale noodbevel van Trump, waarmee hij geld wilde herbestemmen voor de bouw van de grensmuur, probeerden te blokkeren. Dit leidde tot Trumps eerste veto, dat door het Congres niet werd overruled.

De Democraten spraken zich ook krachtig uit tegen de plannen van Trump om zich terug te trekken uit het Klimaatakkoord van Parijs en keurden een wet goed die het gebruik van federale fondsen voor deze terugtrekking verbood. Daarnaast veroordeelden zij unaniem Trumps racistische uitlatingen tegen congresleden van kleur, bekend als “The Squad,” en verdedigde Pelosi hen onmiddellijk.

In oktober 2019 leidde Trumps terugtrekking van Amerikaanse troepen uit het noorden van Syrië tot een Turkse inval. Het Huis sprak zich met overweldigende meerderheid uit tegen deze beslissing en riep op tot steun voor de Koerdische gemeenschap en een duidelijke strategie tegen ISIS. De spanningen tussen Pelosi en Trump liepen hoog op, waarbij zij elkaar publiekelijk betichtten.

Pelosi bracht in het Huis diverse Democratische prioriteiten onder de aandacht, zoals strengere wapencontroles via het National Instant Criminal Background Check System en het wetsvoorstel HR 1 dat de campagnefinanciering hervormde, het stemmen vergemakkelijkte en ethische standaarden voor bestuurders wilde invoeren. Daarnaast werd er wetgeving aangenomen om discriminatie op basis van geslacht, seksuele voorkeur en genderidentiteit te verbieden, ondanks het ontbreken van Republikeinse steun.

Een belangrijk voorbeeld van samenwerking was het wetgevende proces rond het handelsakkoord tussen de Verenigde Staten, Mexico en Canada, het USMCA, dat het NAFTA-verdrag verving. Hoewel Trump dit akkoord in 2018 onderhandelde en aanvankelijk Democratische weerstand tegen de arbeids- en milieuclausules ondervond, werd met hulp van Trumps handelsvertegenwoordiger Robert Lighthizer en Democratische onderhandelaars een compromis bereikt. Dit leidde tot een bipartisan goedkeuring, een zeldzame triomf in een periode van diepe politieke verdeeldheid.

De dynamiek in deze jaren toont hoe het Congres, ondanks beperkte macht, de president publiekelijk kon aanspreken en eigen prioriteiten kon profileren. Tegelijkertijd leidde de diepgaande politieke polarisatie en het onvermogen tot effectief overleg tot een impasse die het bestuur van het land sterk beïnvloedde. De strijd speelde zich niet alleen af op het politieke toneel, maar had ook diepgaande implicaties voor het functioneren van de democratie, de checks and balances, en het vertrouwen van het publiek in de instituties.

Belangrijk is te begrijpen dat dit conflict zich niet slechts vertaalde in botsingen over beleidsdetails, maar de essentie raakte van machtsdeling en de manier waarop politieke leiders omgaan met opponenten binnen hetzelfde systeem. De formele bevoegdheden van het Huis bleken beperkt zolang de Senaat en de president een andere agenda voerden. Toch bood het Huis onder Pelosi mogelijkheden voor zichtbare politieke tegenstand en voor het agenderen van alternatieve beleidsvisies. Dit illustreert hoe parlementaire oppositie zich ontwikkelt in een tijd van diepe verdeeldheid en hoe leiderschap essentieel is om de balans te bewaren tussen verzet en samenwerking binnen een democratisch bestel.

Hoe Donald Trump de Amerikaanse rechterlijke macht hervormde: Het proces achter de benoemingen

Conservatieve activisten weten dat de band met de Federalist Society een betrouwbare garantie is voor een rechter die rechts georiënteerd denkt. Deze activisten—veelal zelf met sterke banden binnen de samenleving—bevolkten en domineerden het personeel van president Trump, verantwoordelijk voor de rechterlijke benoemingen. De demografische samenstelling van de rechters benoemd door Trump had dus een duidelijke implicatie: de benoemingen en beslissingspatronen waren bewust gericht op conservatieve waarden. Zoals een rechtsgeleerde het verwoordde: “In de afgelopen decennia is de zoektocht naar ideologisch harde rechters geweest, omdat zij betrouwbare beleidsagenten zijn.”

Het rechtse verschuiven van de federale rechterlijke macht tijdens de Trump-jaren was een van de hoogste prioriteiten van de presidentiële administratie. Trump werd gepresenteerd aan evangelische en traditionele conservatieve kiezers als iemand die zich volledig zou inzetten voor de conservatieve doelen: een Republikein in het Witte Huis die vastbesloten was de rechtbanken te vullen met rechters die de gezinswaarden, religieuze vrijheid, het bedrijfsleven en de vrije markt zouden verdedigen. Trump voldeed aan deze verwachtingen en overtrof zelfs de beloften van zijn campagneadviseurs. Dit succes was niet toevallig, want Trump delegeerde het volledige juridische benoemingsproces aan specialisten die uiterst bekwaam waren en met veel focus opereerden.

Innovators, Facilitators en Enablers: Het benoemingssysteem van Trump

Zoals journalist Jackie Calmes in haar boek Dissent (2021) opmerkt, delegeerde Trump de taak om de nominaties te kiezen aan anderen—aan de leiders van de opkomende conservatieve juridische beweging. Deze beweging was in de loop der jaren verder geinstitutionaliseerd, voornamelijk door de oprichting van de Federalist Society in 1982, die zich richtte op het identificeren en promoten van bewezen conservatieven om als rechters te dienen. De invloed van Leonard Leo, uitvoerend vicevoorzitter van de Federalist Society, kan hierbij niet worden onderschat. Leo was verantwoordelijk voor meer dan de helft van de huidige samenstelling van het Amerikaanse Hooggerechtshof, waaronder de benoemingen van Chief Justice John Roberts, en de rechters Samuel Alito, Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh en Amy Coney Barrett.

Trump maakte gebruik van een systeem dat al sinds de jaren '80 was ontstaan, maar hij introduceerde enkele belangrijke innovaties die het proces verder versterkten. Dit ging niet alleen om de benoeming van rechters, maar om een volledig nieuwe manier van campagne voeren voor het Hof. Een van de meest opvallende innovaties was de publieke lijst van potentiële benoemingen voor het Hooggerechtshof die Trump in 2016 naar voren bracht. Het idee kwam van zijn campagnemanager, Don McGahn, die zich realiseerde dat het van essentieel belang was om conservatieven te overtuigen van Trump’s toewijding aan hun waarden. McGahn benaderde Leonard Leo met het verzoek om een lijst samen te stellen van conservatieve rechters die Trump zou overwegen als hij zou winnen. Dit zou een manier zijn om het electoraat gerust te stellen over zijn juridische keuzes.

Het belang van de 'lijst'

Trump's idee om de lijst van rechters openbaar te maken was revolutionair. Het was geen eerdere campagne die zulke specifieke kandidaten had gepresenteerd. De lijst diende als een strategisch instrument om Trump’s steun onder conservatieven te versterken. De lijst bestond oorspronkelijk uit elf rechters, met namen van federale rechters die door president George W. Bush waren benoemd, evenals van rechters uit conservatieve staten. De lijst was echter niet slechts een keuze van mogelijke kandidaten, maar eerder een manier om Trump’s merk te creëren: een Republikeinse president die vastbesloten was conservatieve waarden te verdedigen, inclusief tegen abortus en voor religieuze vrijheid.

Met de benoemingen van Gorsuch, Kavanaugh en Barrett, breidde Trump het aantal benoemingen in het Hooggerechtshof verder uit, en in zekere zin bevestigde hij daarmee zijn belofte aan zijn conservatieve achterban. McGahn’s strategische aanpak om de lijst uit te breiden—met als doel het genereren van enthousiasme onder kiezers—was een belangrijk element van dit proces.

Het structurele succes van het Trump-juridische systeem

Het succes van de benoemingen kan deels worden toegeschreven aan het organisatorische model dat onder Trump was gecreëerd. De samenwerking tussen de Federalist Society, de Trump-campagne en de Republikeinse partij was essentieel voor het uitvoeren van de rechterlijke agenda. McGahn en Leo fungeerden als de drijvende krachten achter de benoemingen, maar ze werkten samen met andere invloedrijke figuren binnen de partij, zoals de Republikeinse meerderheid in de Senaat, onder leiding van Mitch McConnell.

Dit proces was bijzonder effectief omdat het functioneerde als een geoliede machine die zonder veel directe tussenkomst van Trump zelf kon draaien. De structuur van de benoemingsprocedure, met zijn nadruk op vertrouwen in de Federalist Society en de invloed van conservatieve ideologen, betekende dat Trump’s juridische erfenis vastlag zonder dat hij dagelijks hoefde in te grijpen.

De bredere implicaties van dit proces zijn significant. De Trump-juridische machine creëerde een blijvende invloed op het Amerikaanse rechtsysteem door rechters aan te stellen die het conservatieve beleid zouden bevorderen op lange termijn. Dit gaat verder dan enkel het aanstellen van rechters—het betreft de systematische versterking van een conservatief juridisch netwerk dat zowel politiek als sociaal invloed uitoefent op het land.

Wat te begrijpen buiten de benoemingen zelf

Voor de lezer is het cruciaal te begrijpen dat deze benoemingsstrategie veel meer is dan een politieke tactiek of simpelweg een ideologische verschuiving. Het is een diepgaande hervorming van het rechtssysteem die de fundamenten van de Amerikaanse democratie raakt. De benoemingen van Trump waren niet alleen bedoeld om een ideologisch rechtse rechtsorde te creëren, maar ook om het evenwicht tussen de takken van de regering te verschuiven, door de rechterlijke macht te versterken als een tegenwicht tegen de uitvoerende en wetgevende macht. Het succes van deze strategie heeft ook gevolgen voor toekomstige presidentscampagnes, aangezien de afstemming tussen politieke campagnes en rechterlijke benoemingen waarschijnlijk verder zal evolueren. Het is belangrijk te beseffen dat de invloed van de Federalist Society en de bredere conservatieve beweging binnen het rechtssysteem blijvend is en de koers van juridische beslissingen decennialang kan beïnvloeden.

Hoe een geheime strategie de Amerikaanse benadering van China transformeerde
Hoe ontstaat de betekenis van informatie? Contextuele gevoeligheid en stabiliteit van communicatie
Hoe de kleinste dingen ons omarmen: een moment in Omsk
Wat zijn de voordelen en toepassingen van hyperspectrale remote sensing voor waterbronnen?
Hoe de Vibrationale Hamiltoniaan de Vibratiespectra van Moleculen Bepaalt