Donald Trump heeft zichzelf gepositioneerd als een figuur die het nationale ritueel van politiek en morele normen niet slechts doorbreekt, maar ermee speelt. Zijn omgang met symbolen zoals de Amerikaanse vlag op CPAC, waar hij deze niet enkel groette, maar met een zekere komische irreverentie omarmde, laat zien hoe hij de diepgewortelde principes van het land opzettelijk uitdaagt. Dit gedrag is zo frequent dat het al zijn andere overtredingen overschaduwt, en het maakt van Trump een ongrijpbare figuur. Het ironische hiervan is dat als Trump slechts de helft zo slecht was, hij veel erger zou lijken. Zo’n constante stroom van ‘afschuwelijke momenten’ verandert de betekenis van de overtredingen zelf. Wat ooit een schending van het heilige leek, verliest zijn impact wanneer het over en over opnieuw wordt herhaald. De heilige symbolen verliezen hun kracht en worden slechts lege schelpen, net als de idolen die Trump zelf met zijn aanwezigheid vernietigt.

Door deze voortdurende sacrilegiën wordt de ruimte gecreëerd voor wat we kunnen omschrijven als een “negatieve heiligheid”. Dit is de leegte die Trump achterlaat — een heilige ruimte waarin geen enkele waarde meer vaststaat, een graf van gebroken beelden. Zijn aanwezigheid wordt het nieuwe centrum, de plek waar waarde, of wat er nog van over is, zich verzamelt. Trump wordt hierdoor niet enkel een symbool van de breuk met de oude normen, maar ook een kanaal waarin oude grenzen tussen verschillende werelden vervagen.

De beschuldiging van corruptie aan Trump’s adres lijkt, in dit licht, paradoxaal: door hem corrupt te noemen, erkennen we dat hij inderdaad in staat is om waarde van de ene sphere naar de andere te verplaatsen. Het probleem met de term 'corruptie' is niet zozeer dat het onterecht zou zijn, maar dat het tegelijkertijd Trump’s positie bevestigt als een figuur die de oude sociale en economische grenzen oversteekt. Door hem corrupt te noemen, bevestigen we eigenlijk het idee dat hij een brug slaat tussen de ‘waardige’ en de ‘waardeloze’ sectoren van de samenleving. Dit versterkt de mythe die Trump zelf cultiveert: dat hij degene is die de afgescheiden lagen van de samenleving met elkaar verbindt, door zijn schending van normen en regels.

Deze benadering maakt duidelijk hoe de beschuldiging van corruptie niet slechts een morele veroordeling is, maar een bevestiging van de dynamiek die Trump in gang zet. Het is eerder een proces van het vernietigen van de oude heilige waarden dan van het versterken ervan. Zoals de schrijver Sam Harris aangeeft, is er een ironie in Trump’s acties: hij vernietigt zoveel symbolen van de heiligheid dat we niet langer in staat zijn om ze te verdedigen. De oude vormen van heiligheid en de daaruit voortvloeiende normen verliezen hun relevantie, simpelweg door de omvang van Trump’s breuken.

Het idee van corruptie verandert als we Trump vanuit deze lens beschouwen. Corruptie wordt geen abstracte morele misstap, maar een krachtig instrument waarmee Trump zich herpositioneert als de verlosser van de ‘verworpenen’. Het is belangrijk om te erkennen dat de beschuldiging van corruptie zijn werkelijke machtspositie binnen het politieke veld versterkt. Het benadrukt zijn vermogen om, door tegen de normen in te gaan, de sociale en politieke structuren te herschikken.

In plaats van ons vast te houden aan de term corruptie, zou het nuttiger zijn om Trump’s overtredingen op een meer gedetailleerde en concrete manier te analyseren. Dit kan ons helpen om zijn invloed beter te begrijpen en onze eigen reacties erop te verhelderen. Corruptie is niet zomaar een etikette die we op een persoon plakken; het is een concept dat dieper ligt in de strijd om wat als moreel en heilig wordt beschouwd. Donald Trump’s strategieën lijken vooral gericht te zijn op het ondermijnen van bestaande moraalstructuren, niet zozeer door klassieke corruptie, maar door het verleggen van de grenzen van wat als acceptabel wordt beschouwd in politieke en sociale normen.

In dit licht is het belangrijk om niet te vervallen in de val van een simplistische beschuldiging van corruptie, die slechts de aandacht afleidt van het werkelijke probleem: Trump’s vermogen om de politiek en de samenleving te herschrijven volgens zijn eigen regels, waarbij hij voortdurend de taboes breekt die ons eerder als samenleving samenhielden. Door hem enkel als corrupt te beschouwen, versterken we slechts de machtsdynamiek die hij zo vaardig heeft opgebouwd.

Wat zijn schaduwelites en hoe beïnvloeden ze de maatschappij?

Schaduwelites zijn gedefinieerd door hun werkwijze en organisatie, eerder dan door hun afkomst, rijkdom of institutionele posities. Deze elites vormen zich buiten de zichtbare machtsstructuren van de samenleving en opereren via netwerken die vaak niet officieel erkend worden. Het concept van de schaduwelite is een relatief recent fenomeen, ontstaan door een reeks van wereldwijde transformaties in de afgelopen decennia. De privatisering en deregulering die begon in de jaren ’80, de afloop van de Koude Oorlog, de opkomst van internet en de financiële globalisering hebben samen een omgeving gecreëerd waarin nieuwe vormen van invloed en macht konden ontstaan, ver buiten de traditionele instituties van de staat en het bedrijfsleven om.

De kracht van deze elites ligt niet meer in formele machtsstructuren of hiërarchieën, zoals het klassieke model van bureaucratie dat Max Weber beschreef, maar in informele netwerken die wereldwijd opereren. Dit netwerkgebaseerde machtsmechanisme stelt schaduwelites in staat invloed uit te oefenen zonder dat er veel zichtbaarheid of verantwoording tegenover de samenleving bestaat. In tegenstelling tot de traditionele "power elite", zoals beschreven door C. Wright Mills, die de invloed van politici, militairen en bedrijfsleiders in de VS analyseerde, zijn schaduwelites flexibeler en minder gebonden aan vaste posities binnen een organisatie of sector. Ze opereren vaak als ‘verbinders’ tussen overheden, bedrijven en non-gouvernementele organisaties (NGO’s), wat hen in staat stelt om verschillende belangen te behartigen, vaak ten koste van het publieke belang.

Deze nieuwe elites kunnen invloed uitoefenen via verschillende kanalen, zoals consultancybureaus, denktanks en NGO’s, waarmee zij de grenzen tussen de publieke en private sector vervagen. Schaduwelites stellen zich vaak op als onafhankelijke adviseurs of experts, maar hun werk kan diep verstrengeld zijn met de belangen van grote bedrijven of buitenlandse mogendheden. Hierdoor wordt het moeilijk om te traceren wiens belangen ze daadwerkelijk dienen, wat hen minder zichtbaar en moeilijker te controleren maakt dan hun voorgangers.

Een van de kenmerkende praktijken van schaduwelites is informele beïnvloeding. Terwijl formele lobbyisten nog steeds invloedrijk zijn, is de praktijk van ‘shadow lobbying’ sterk gegroeid. Dit houdt in dat lobbyisten, zonder zich officieel als zodanig te registreren, invloed uitoefenen op wetgevers en overheidsfunctionarissen door indirecte kanalen te gebruiken, zoals via ‘consultants’ of ‘public relations experts’. Dit maakt het voor het publiek moeilijker te begrijpen wie de daadwerkelijke invloed uitoefent en in wiens voordeel beslissingen worden genomen. Het systeem van schaduwelobbyen is ontstaan als reactie op wetgeving die meer transparantie zou brengen, zoals de ‘Honest Leadership and Open Government Act’ van 2007, die lobbyisten verplichtte zich officieel te registreren en bepaalde regels voor ‘revolving door’-praktijken strenger maakte. Het gevolg was echter niet dat de lobby-invloed afnam, maar juist dat deze zich verplaatste naar informele, minder traceerbare netwerken.

In de Verenigde Staten heeft de verandering in de manier waarop lobbywerk wordt uitgevoerd de invloed van schaduwelobbyisten vergroot. Deze lobbyisten bewegen zich vaak in de grijze gebieden van de wet, waardoor hun activiteiten moeilijker te detecteren zijn. De daling van het aantal formeel geregistreerde lobbyisten tussen 2007 en 2016, bijvoorbeeld, komt overeen met de invoering van strengere wetgeving. Dit lijkt erop te wijzen dat de invloed van lobbyisten niet verdwenen is, maar zich verschoven heeft naar meer onzichtbare vormen van beïnvloeding.

Schaduwelites opereren in een wereld waarin de lijnen tussen politiek, bedrijfsleven en internationale belangen steeds vager worden. Ze zijn niet gebonden aan de formele machtsstructuren van de traditionele elites, maar creëren hun eigen invloedsnetwerken die ze effectief gebruiken om hun eigen agenda’s te bevorderen, vaak ten koste van de bredere maatschappelijke belangen. Het ontbreken van formele verantwoording en de opkomst van deze informele netwerken maken het steeds moeilijker voor burgers om te begrijpen wie er werkelijk macht uitoefent en welke belangen er worden gediend.

Deze nieuwe vorm van invloed komt met een prijs: het ondermijnt het vertrouwen in de democratische processen en maakt het voor het publiek steeds moeilijker om de machtsstructuren en de belangen die zij dienen te doorgronden. Waar voorheen de macht van de elite zichtbaar was en vaak werd uitgeoefend via formele posities in de politiek, het bedrijfsleven of de militaire hiërarchie, is de macht van schaduwelites veel diffuser en moeilijker te traceren. Dit draagt bij aan de groeiende kloof tussen de heersende elite en de gewone burger, wat de democratische legitimiteit van beslissingen ondermijnt.

Een belangrijk aspect van deze schaduwelites is hun vermogen om het publieke vertrouwen te ondermijnen. Het ontbreken van zichtbaarheid maakt het moeilijk voor burgers om te begrijpen wie de werkelijke beslissingen neemt en wie er profiteert van politieke en economische veranderingen. Schaduwelites richten zich op specifieke, vaak private belangen, die niet noodzakelijk overeenkomen met de collectieve belangen van de samenleving. Dit leidt tot een perceptie van corruptie en het idee dat de elite zichzelf dient boven het publieke belang.

Wat is de impact van immigratiebeleid op migranten en hun rechten?

De Verenigde Staten hebben, onder verschillende administraties, aanzienlijke veranderingen ondergaan in hun benadering van immigratie en asiel. Van de strengere handhaving van de grensbeveiliging tot de uitvoering van controversiële beleidspunten zoals het zogenaamde "Muslim ban", heeft het immigratiebeleid diepgaande gevolgen gehad voor migranten, zowel op juridisch als op sociaal vlak. Deze maatregelen hebben niet alleen de procedures rondom asielaanvragen belemmerd, maar ook de toegang tot rechten die in veel gevallen essentieel zijn voor het welzijn van de betrokkenen.

Een belangrijk aspect van het beleid van de Trump-administratie was het verzet tegen de instroom van migranten, vooral uit landen die door de president werden bestempeld als "shithole countries". Het beleid, waaronder de in 2017 geïmplementeerde reisverboden tegen burgers uit Iran, Irak, Libië, Somalië, Sudan, Syrië en Jemen, werd grotendeels gemotiveerd door de wens om de nationale veiligheid te waarborgen. Dit verbod, dat uiteindelijk werd aangepast na juridische tegenstand, illustreert hoe de U.S. regering de veiligheid en immigratie vaak op een conflictueuze manier probeert te balanceren. Het idee van 'nationale veiligheid' wordt in de context van migratie regelmatig gebruikt om striktere controles te rechtvaardigen. Dit soort beleid heeft geleid tot juridische strijd en groeiende bezorgdheid over de rechten van migranten en de humanitaire implicaties van zulke restricties.

Het beleid van de "Migrant Protection Protocols" (MPP), dat door de Trump-administratie werd geïntroduceerd, dwong migranten die asiel vroegen in de Verenigde Staten om terug te keren naar Mexico en hun rechtszaken daar af te wachten. Dit beleid werd bekritiseerd door mensenrechtenorganisaties, die de omstandigheden voor de migranten als gevaarlijk en onmenselijk beschouwden. In 2021, na de beëdiging van de Biden-administratie, werd het MPP-beleid officieel beëindigd, maar de nasleep van deze maatregelen is nog steeds voelbaar voor de duizenden migranten die onder het beleid hebben geleden. De lange periode van onzekerheid voor deze migranten en de gevolgen voor hun veiligheid benadrukken de fragiele situatie van mensen die op zoek zijn naar bescherming.

Naast de focus op de fysieke veiligheid van migranten, zijn er ook juridische dimensies die cruciaal zijn om te begrijpen. Het asielsysteem van de Verenigde Staten heeft jarenlang een balans moeten vinden tussen het bieden van bescherming aan de kwetsbaren en het beschermen van de nationale grenzen. De herhaalde pogingen om de criteria voor asielaanvragen te verstrengen, bijvoorbeeld door te beweren dat huiselijk geweld en bendegeweld geen geldige gronden voor asiel zouden moeten zijn, weerspiegelt een toenemende tendens om de toegang tot asiel te beperken. De zaak 'Matter of A-B-' is een voorbeeld van hoe juridische interpretaties van de wet door de regering kunnen worden gebruikt om groepen zoals vrouwen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld, verder uit te sluiten van bescherming.

Verder werden de gevolgen van het scheiden van gezinnen onder de "zero tolerance"-strategie van de Trump-administratie goed gedocumenteerd. Deze strategie leidde tot de scheiding van duizenden kinderen van hun ouders, waarbij sommige van deze families nooit meer herenigd zijn. Het idee dat ouders strafrechtelijk verantwoordelijk waren voor de migratie van hun kinderen, gaf de autoriteiten de mogelijkheid om deze familiebanden op brute wijze te verbreken. Dit veroorzaakte niet alleen een enorme humanitaire crisis, maar leidde ook tot juridische en ethische vraagstukken over de rechten van kinderen en de verantwoordelijkheid van de staat om deze rechten te beschermen.

Naast de juridische en humanitaire implicaties, moet er ook aandacht worden besteed aan de bredere sociaal-politieke context waarin deze beleidsmaatregelen zich afspelen. De retoriek rondom immigratie in de VS wordt vaak gekarakteriseerd door polariserende en dehumaniserende taal, waarbij migranten vaak worden gepresenteerd als een bedreiging voor de samenleving. Dit creëert een klimaat van angst en vijandigheid, wat de integratie en het welzijn van migranten nog verder bemoeilijkt. De negatieve beeldvorming rondom migranten uit bepaalde regio's heeft niet alleen invloed op de publieke opinie, maar heeft ook een directe impact op de besluitvorming binnen de politiek.

Het is van groot belang te begrijpen dat migratie niet alleen een kwestie is van regels en wetgeving, maar ook van menselijke verhalen van overleving, verlies, hoop en strijd. Migranten, vooral degenen die op zoek zijn naar asiel, zijn vaak geconfronteerd met onmenselijke omstandigheden die hun rechten als mensen schenden. Terwijl beleidsmakers zich concentreren op de politiek van migratie, is het essentieel om het menselijke aspect van migratie te erkennen. De keuzes die migranten maken om te vluchten uit oorlog, geweld, armoede of vervolging zijn vaak gedwongen, en de manieren waarop deze migranten door de wet worden behandeld, heeft een diepgaande impact op hun recht op bescherming en hun vermogen om hun leven in veiligheid en waardigheid op te bouwen.

Het beleid van de VS heeft niet alleen een juridische maar ook een morele dimensie die verder gaat dan de formele wetgeving. Het besef dat migranten mensen zijn die rechten hebben, en dat deze rechten niet gemakkelijk terzijde geschoven mogen worden, is een sleutelbegrip in de discussie over immigratiebeleid.

Waarom de Populariteit van Trump in Zuidoost-Nigera wordt Begrijpen?

Donald Trump’s opmerkingen over Nigeria, in het bijzonder zijn bewering dat het land een “shithole” is, stuiten vaak op wijdverbreide kritiek, vooral van degenen die zich uitgesloten voelen door zijn racistische retoriek. Toch is het opmerkelijke feit dat de populariteit van Trump in bepaalde delen van Nigeria, vooral onder de Ibo’s in het zuidoosten, een complexere verklaring vereist. Deze verklaring ligt deels in de parallellen die veel Ibo’s zien tussen hun eigen gevoelens van marginalisatie en de retoriek van Trump, die gericht is op het creëren van een scherpe scheiding tussen ‘ons’ en ‘hen’. Hoewel de meeste Nigerianen, en vooral de Ibo’s, ongetwijfeld versteld zouden staan van de racistische lading van Trump’s uitspraken, zijn er groepen die deze uitspraken juist omarmen, omdat ze deze retoriek kunnen verbinden met hun eigen ervaringen van uitsluiting en onderdrukking.

De Ibo’s behoren tot de drie grootste etnische groepen in Nigeria, maar hun geschiedenis sinds de onafhankelijkheid in 1960 heeft hen vaak in de positie van politiek en economisch gemarginaliseerde mensen geplaatst. Gedurende de koloniale periode behaalden de Ibo’s aanzienlijke successen op gebieden zoals handel en educatie, wat hen in een sterke positie plaatste binnen het Britse koloniale bestuur. Dit wekte echter afgunst op bij andere bevolkingsgroepen, vooral in het noorden, waar de Ibo’s werden gezien als te invloedrijk en te machtig. De spanningen tussen de Ibo’s en andere bevolkingsgroepen kwamen tot een hoogtepunt na de reeks militaire coups van de jaren zestig, die culmineerden in de Biafraanse Oorlog (1967-1970), die verwoestende gevolgen had voor de Ibo-gemeenschap. De oorlog leidde tot de dood van miljoenen Ibo’s en de vernietiging van hun infrastructuur en rijkdom, en ondanks de belofte van de federale regering dat er geen wraak zou worden genomen, bleef de marginalisatie van de Ibo’s een belangrijk politiek onderwerp in het zuiden van Nigeria.

Hoewel de Ibo-gemeente zich in de nasleep van de oorlog economisch herstelde, bleef de gevoel van uitsluiting sterk aanwezig. Ibo’s klaagden over de constante afwezigheid van hun leden in belangrijke politieke functies, zoals het presidentschap en ministeries van essentieel belang, zoals het Ministerie van Petroleum. Deze gemiste kansen worden door velen gezien als bewijs van de voortdurende marginalisatie van de Ibo-gemeente, ondanks hun economische invloed en succes.

In dit kader wordt de populariteit van Trump in Zuidoost-Nigeria beter te begrijpen. Veel Ibo’s vinden zich in de retoriek van Trump, die zich richt op het creëren van een “wij versus zij” mentaliteit. De anti-islamitische uitspraken van Trump sluiten aan bij de gevoelens van veel Ibo’s die de dominante islamitische cultuur in het noorden van Nigeria beschuldigen van het marginaliseren van hun gemeenschap sinds de Biafraanse Oorlog. Hoewel Trump zelf Nigeria in zijn opmerkingen degradeerde, maakt zijn afkeer van moslims, samen met zijn harde retoriek tegen andere minderheden, hem voor sommige Ibo’s tot een onwaarschijnlijke maar effectieve bondgenoot. Trump’s vermogen om culturele spanningen te manipuleren en de “anderen” aan te wijzen als de boosdoeners van economische en sociale stagnatie maakt hem aantrekkelijk voor hen die zich zelf ook niet erkend voelen.

Het is ook belangrijk om te begrijpen dat de aantrekkingskracht van Trump onder Ibo’s niet uitsluitend te maken heeft met zijn anti-moslim retoriek, maar met de bredere onvrede over de status quo in Nigeria. De Ibo-gemeente heeft lange tijd gevoeld dat haar politieke en economische macht wordt tegengehouden door zowel de federale regering als andere bevolkingsgroepen. Trump wordt voor hen gezien als iemand die bereid is de gevestigde orde uit te dagen en de “anderen” aan te wijzen als de oorzaak van hun achterstelling.

Voor veel Ibo’s is de kwestie van marginalisatie niet alleen een vraag van politieke of economische uitsluiting, maar ook een strijd om culturele en historische erkenning. De herinneringen aan de Biafraanse Oorlog, de verloren macht en rijkdom, en de voortdurende strijd voor gelijke behandeling door de overheid zijn diepgeworteld in de collectieve psyche. Trump’s uitgesproken uitspraken over identiteit, macht en het beschermen van “het eigen volk” resoneren met deze gevoelens, ook al zijn ze voor velen in Nigeria problematisch in hun raciale en xenofobe lading.

De populariteit van Trump in het zuidoosten van Nigeria is dus niet zozeer een kwestie van simpelweg het omarmen van zijn ‘waarheid’ over Nigeria, maar eerder van het herkennen van een gedeelde ervaring van uitsluiting en frustratie. Terwijl Trump zich opstelt als de verdediger van de witte arbeidersklasse in de VS, ziet een deel van de Ibo-gemeente in hem iemand die de politieke elites en culturele elites uitdaagt. Dit maakt zijn boodschap krachtig in een regio die zich historisch gezien aan de rand van de macht heeft bevonden.