Systemy obrazowania z wykorzystaniem impulsów lasera UV (UV-PAM) charakteryzują się wysoką optyczną absorpcją w zakresie fal ultrafioletowych (210–280 nm), co pozwala na uzyskanie obrazów komórek z wysokim kontrastem. Ta właściwość sprawia, że UV-PAM może skutecznie uwidaczniać jądra komórkowe w tkankach biologicznych, umożliwiając obrazowanie z zastosowaniem kontrastu DNA/RNA bez konieczności obróbki ani znakowania próbki. Dzięki temu, bez zbędnej chemii czy barwników, możliwe jest uzyskanie wyraźnych, a zarazem wiarygodnych obrazów komórek, co jest ogromnym atutem w histologii i diagnostyce. Co więcej, zgodnie z równaniem (19.2), systemy UV-PAM mogą osiągać subkomórkowe obrazowanie przy użyciu standardowych obiektywów o numerze apertury (NA) 0,1–0,3, oferując przewidywaną rozdzielczość lateralną poniżej 1 μm. Tego rodzaju dokładność sprawia, że UV-PAM wydaje się obiecującą metodą do szybkiej i precyzyjnej analizy histologicznej tkanek biologicznych.

Na przykład, system UV-PAM opracowany przez Wonga i innych [18] umożliwił uzyskanie obrazów histologicznych (rozdzielczość boczna 330 nm) nieprzetworzonych tkanek ludzkiego raka piersi. Zdolność tego systemu do uzyskiwania obrazów o podobnych cechach jak standardowe obrazy zabarwione hematoksyliną i eozyną (H&E) jest imponująca i stanowi podstawę do oceny marginesów w badaniach onkologicznych. Rysunek 19.6 pokazuje porównanie obrazów uzyskanych za pomocą UV-PAM z obrazami H&E, co ukazuje, jak dobrze system ten odwzorowuje cechy histologiczne, w tym regiony normalne i zmienione chorobowo.

Różne konstrukcje systemów UV-PAM zostały zaproponowane w celu optymalizacji wydajności obrazowania oraz osiągnięcia specyficznych celów diagnostycznych w histopatologii. Nowe podejścia, takie jak zastosowanie mikrosoczewek, macierzy ultradźwiękowych czujników czy skanerów opartych na lustrze galwanometru, mają na celu zwiększenie szybkości obrazowania, co ma zasadnicze znaczenie w zastosowaniach klinicznych. Użycie takiej technologii umożliwia przyspieszenie procesu analizy, co może przyczynić się do szybszej diagnozy i lepszej jakości obrazów. Jednak pomimo znaczących postępów technologicznych, takie systemy nadal napotykają na wyzwania związane z czasem skanowania i

Jak technologia obrazowania fotoakustycznego zmienia badania biologiczne i medyczne?

Technologie obrazowania optycznego, takie jak mikroskopia i tomografia koherentna optyczna (OCT), oferują obrazy o wysokiej rozdzielczości, ale napotykają istotne ograniczenia związane z głębokością penetracji tkanek. Chociaż są w stanie uzyskać doskonałą jakość obrazu w powierzchniowych warstwach, to ich możliwości w zakresie głębokości penetracji są ograniczone do około 1 mm, co sprawia, że nie nadają się do wizualizacji głębszych struktur w organizmach żywych. Pomimo wysiłków naukowców na rzecz przezwyciężenia tego wyzwania, takich jak rozwój tomografii optycznej rozproszonej (DOT), obrazowanie optyczne wciąż nie jest w stanie osiągnąć przestrzennej rozdzielczości zależnej od głębokości.

Innowacyjnym rozwiązaniem w tej dziedzinie jest obrazowanie fotoakustyczne (PAI), które łączy oświetlenie optyczne z detekcją ultradźwiękową. To hybrydowe podejście opiera się na impulsach laserowych o krótkim czasie trwania, które oświetlają próbkę biologiczną. Energia świetlna jest pochłaniana przez tkankę, co prowadzi do lokalnego wzrostu temperatury i wywołania ekspansji termoakustycznej. Powstałe fale ultradźwiękowe mogą być następnie wykrywane za pomocą różnych czujników, takich jak transduktory piezoelektryczne czy interferometry optyczne.

W przeciwieństwie do innych technik obrazowania optycznego, PAI polega na detekcji fal ultradźwiękowych, które są mniej podatne na rozproszenie i tłumienie w tkankach. Dzięki temu, PAI może uzyskać obrazy głębszych struktur z lepszą rozdzielczością niż tradycyjne technologie optyczne. Systemy PAI często projektowane są w taki sposób, aby celować w biomateriały o naturalnej absorpcji optycznej, takie jak hemoglobina, melanina, lipidy czy woda. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie zakresu długości fal emitowanych przez laser w celu uzyskania odpowiednich danych fizjologicznych. Co istotne, PAI jest techniką wolną od znaczników zewnętrznych, co czyni ją odpowiednią do monitorowania pacjentów w długoterminowych badaniach.

Pierwsze badania nad efektem fotoakustycznym sięgają 1880 roku, kiedy to Alexander Bell odkrył zjawisko emisji energii akustycznej w odpowiedzi na modulację światła. To odkrycie zapoczątkowało intensywne badania, które stały się fundamentem współczesnej technologii PAI. Z biegiem lat rozwój odpowiednich źródeł laserowych, miniaturowanych detektorów ultradźwiękowych, nowoczesnych platform obliczeniowych i zaawansowanych modeli inwersyjnych doprowadził do powstania nowoczesnych systemów PAI, które stanowią cenne narzędzie w biologii oraz diagnostyce medycznej.

Dziś obrazowanie fotoakustyczne można podzielić na dwa główne nurty: tomografię fotoakustyczną (PACT) i mikroskopię fotoakustyczną (PAM). PACT umożliwia głębszą penetrację tkanek (do kilku centymetrów) z wysoką rozdzielczością przestrzenną rzędu setek mikrometrów, dzięki zastosowaniu oświetlenia szerokopolowego i równoległej detekcji akustycznej. Z kolei PAM charakteryzuje się wysoką rozdzielczością przestrzenną (rzędu kilku mikrometrów), ale przy ograniczonej głębokości penetracji (zaledwie 1-2 mm). Dzięki połączeniu obu metod, PACT i PAM mogą dostarczyć wyjątkowo cennych danych obrazowych, które znajdują szerokie zastosowanie w badaniach biomedycznych.

Mikroskopia fotoakustyczna (PAM) jest realizowana za pomocą metody mikroskopii konfokalnej, która umożliwia uzyskanie dużej czułości detekcji oraz wysokiego stosunku sygnału do szumu. W zależności od wielkości ogniskowanego punktu laserowego, systemy PAM można podzielić na dwie grupy: optycznie rozdzielającą mikroskopię fotoakustyczną (OR-PAM) oraz mikroskopię akustycznie rozdzielającą (AR-PAM). W OR-PAM promieniowanie świetlne jest silnie ogniskowane, a rozdzielczość lateralna systemu zależy od rozmiaru ogniska świetlnego, co przekłada się na rozdzielczość rzędu 3 μm przy zastosowaniu soczewki o aperturze numerycznej NA = 0,1 i długości fali światła 532 nm. Jednakże ze względu na ograniczoną penetrację światła, głębokość obrazowania w OR-PAM wynosi około 1 mm. W AR-PAM promieniowanie świetlne jest słabiej ogniskowane, a rozdzielczość lateralna jest związana z wielkością ogniska detekcji akustycznej, co sprawia, że jest znacznie gorsza niż w przypadku OR-PAM. Mimo to, AR-PAM oferuje większą głębokość penetracji, dzięki czemu może osiągnąć lepsze wyniki w obrazowaniu głębszych struktur.

W praktycznych zastosowaniach PAI konieczne jest, aby fluencja optyczna była niższa niż dopuszczalne normy bezpieczeństwa, co pozwala na użycie większej energii impulsów w AR-PAM i osiągnięcie większej głębokości penetracji. Ponadto, duże pole widzenia (FOV) w systemach PAM osiąga się najczęściej dzięki metodom skanowania, które obejmują przesuwanie próbki lub źródła światła/ultradźwięku. W tym przypadku czas obrazowania jest czynnikiem ograniczającym, ponieważ konieczne jest zachowanie odpowiedniego kroku skanowania, aby uzyskać wysoką jakość obrazu.

Mikroskopia fotoakustyczna, pomimo pewnych wyzwań, jest wszechstronnym narzędziem, które pozwala na dokładne wykrywanie zarówno endogennych, jak i egzogennych celów w tkankach, przy czym jej zaletą jest przewaga nad metodami fluorescencyjnymi, takimi jak mikroskopia szerokopasmowa, konfokalna czy mikroskopia wielofotonowa. Jej dodatkowe możliwości w zakresie rejestracji kontrastów anatomicznych, funkcjonalnych, molekularnych oraz dynamicznych przepływów krwi i metabolizmu w badaniach in vivo sprawiają, że staje się nieocenionym narzędziem w przyszłych badaniach naukowych i diagnostyce klinicznej.