Jak internet i technologie zmieniały radykalne ruchy prawicowe?

W latach 70. i 80. XX wieku, w odpowiedzi na wzrastającą marginalizację, pojawiły się nowe strategie w ruchach prawicowych, szczególnie wśród byłych członków Ku Klux Klanu, neo-nazistów i wyznawców ideologii „Christian Identity”. Jednym z ważniejszych zwrotów w tej erze była radykalizacja i paramilitaryzacja grup takich jak Aryan Nations. W tym kontekście pojawiła się idea białego separatyzmu, a także głoszenie zbrojnego powstania jako odpowiedzi na to, co uznawano za zagrożenie dla „czystości” białej rasy. Istotnym momentem w historii tej ewolucji było rozwinięcie tzw. „5. ery”, kiedy to niektóre grupy radykalne, w tym Aryan Nations i Ku Klux Klan, zdecydowały się na intensywne wykorzystanie internetu jako narzędzia rekrutacji i komunikacji.

Internet stał się miejscem, które nie tylko umożliwiało białym suprematystom wymianę informacji, ale także dawało im narzędzia do uniknięcia cenzury i kontroli, z jakimi mieli do czynienia w tradycyjnych mediach. W szczególności, dzięki systemom BBS (Bulletin Board Systems), takie grupy mogły swobodnie publikować i dystrybuować materiały, które w innych krajach byłyby zabronione. Umożliwiło to także tworzenie sieci wsparcia i komunikacji pomiędzy członkami rozrzuconymi po całym świecie, czego wcześniej nie dało się łatwo osiągnąć.

Równocześnie z tymi wydarzeniami, Tom Metzger, założyciel White Aryan Resistance (WAR), w 1985 roku uruchomił swój własny system komputerowy na platformie Commodore 64, co było kolejnym krokiem w rozwoju technologii wykorzystywanych przez ekstremalne ruchy prawicowe. Warunki techniczne i nowe narzędzia pozwoliły na bardziej indywidualistyczne działanie, bez konieczności centralnego dowodzenia. Ta decentralizacja miała kluczowe znaczenie, ponieważ promowała tzw. strategię „Leaderless Resistance”, w ramach której to jednostki lub małe grupy, działające samodzielnie, mogły wchodzić w kontakt ze sobą, wymieniać informacje i organizować lokalne działania, nie czekając na rozkazy z góry.

Pierwsze strony internetowe, takie jak Stormfront, założona przez byłego członka Ku Klux Klanu, Dona Blacka, w 1995 roku, stały się kolejnym krokiem w ewolucji białego suprematyzmu w sieci. Stormfront oferował platformę, na której użytkownicy mogli nie tylko czytać i przeglądać materiały, ale także uczestniczyć w dyskusjach, wymieniać poglądy i organizować działania. Był to swoisty punkt zwrotny, gdzie internet przestał być jedynie źródłem informacji, a stał się również przestrzenią interakcji i budowania wspólnoty. Użytkownicy mogli nie tylko konsumować treści, ale także tworzyć je i aktywnie uczestniczyć w rozwoju tego środowiska.

Stormfront stał się w ten sposób najważniejszym miejscem spotkań dla białych suprematystów na całym świecie. To właśnie tam, dzięki internetowej anonimowości, osoby o skrajnych poglądach mogły znaleźć innych, podobnie myślących ludzi, co wcześniej było znacznie trudniejsze do zrealizowania w tradycyjnych, fizycznych organizacjach. Zjawisko to zostało określone mianem „demarginalizacji” – poprzez internet te osoby przestały być wykluczone społecznie, a wręcz zyskały nowe możliwości działania i wpływu na większe grupy ludzi.

Ważnym elementem tych zmian było także wykształcanie nowych sposobów rekrutacji i organizacji. Grupom takim jak Aryan Nations czy National Alliance udało się nie tylko przyciągać nowych zwolenników, ale także tworzyć własne media – publikacje, które nie tylko rozpowszechniały rasistowskie i ksenofobiczne treści, ale także motywowały do aktywnego działania. Mimo że internet umożliwił szerszy zasięg i łatwiejszy kontakt, to nadal tradycyjne metody komunikacji, takie jak prasa czy spotkania osobiste, pozostawały istotnymi elementami tej subkultury.

Z upływem lat, internet stał się jeszcze bardziej kluczowym narzędziem dla radykalnych prawicowych grup, pozwalając na organizację masowych kampanii, wymianę materiałów i rekrutację nowych członków. Media społecznościowe, blogi, fora internetowe i inne platformy wirtualne zaczęły odgrywać coraz większą rolę w kształtowaniu postaw i szerzeniu idei.

Jak Radykalizacja Online Przechodzi na Ulice? Analiza Powiązań Pomiędzy Siecią a Przemocą w Kontekście Alt-Prawicy

W latach 2015-2017 Michał Yiannopoulos stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli Alt-Prawicy, promując kontrowersyjne idee i postawy. Współpracował z takimi osobami jak Richard Spencer czy Andrew ‘Weev’ Auernheimer, a jego działalność w Breitbart Media, mająca na celu przekazanie platformy dla ruchu Alt-Prawicy, stała się kluczowym momentem w szerzeniu ideologii skrajnej prawicy w przestrzeni internetowej. Yiannopoulos wykorzystywał popularność internetu, aby wprowadzić radykalne poglądy do głównego nurtu, co doprowadziło do wzrostu wpływów Alt-Prawicy. Jednak jego kariera zakończyła się w 2017 roku, kiedy ujawniono jego pro-pedofilskie wypowiedzi, co spowodowało wyrzucenie go z Breitbart i powszechną odrzutę w mediach, platformach internetowych oraz wśród komentatorów.

Również inne grupy skrajnej prawicy, takie jak Vanguard America czy League of the South, zaczęły organizować marsze, zbierając zwolenników z różnych krajów. Pozytywne odniesienia do „wielkich idei” skrajnej prawicy, jak walka z polityczną poprawnością, lewicowymi ruchami społecznymi i tzw. SJW (social justice warriors), stały się głównym tematem na uniwersytetach, gdzie odbywały się publiczne wystąpienia Spencer’a, McInnis’a czy Yiannopoulosa. W przestrzeni edukacyjnej Alt-Prawica upatruje swoich sojuszników w walce o zachowanie zachodnich wartości cywilizacyjnych i wolności słowa.

Warto zwrócić uwagę na ewolucję działań grup Alt-Prawicy, która zaczęła używać bardziej złożonych i subtelnych metod, takich jak rozklejanie plakatów, ulotek czy organizowanie spotkań na kampusach uniwersyteckich. Takie działania pozwalały na bezpośrednie, a zarazem skuteczne dotarcie do społeczności, które nie byłyby w stanie dostrzec tej ideologii w przestrzeni internetowej. Tego rodzaju asymetryczna walka kulturowa, jak nazwał to Greg Johnson, staje się poważnym zagrożeniem, gdyż ma na celu nie tylko propagowanie nienawiści, ale również wywoływanie lęku i niepokoju w społecznościach.

Radykalizacja sieciowa doprowadziła również do licznych przypadków przemocy, których sprawcami byli użytkownicy internetowych forów i stron. Zdecydowana większość masowych morderstw i brutalnych ataków o podłożu rasistowskim była związana z użytkownikami takich stron jak Stormfront, który był jednym z pierwszych miejsc, gdzie pojawili się nowocześni terroryści o białych supremacjonistycznych poglądach. Dylann Roof, który w 2015 roku przeprowadził zamach na czarnoskórych wiernych w Charleston, nawiązał do ruchu białych nacjonalistów, co w jego przypadku zaczęło się od poszukiwania treści w Internecie. Później, inspiracje dla swoich działań znalazł w manifestach publikowanych na stronie Council of Conservative Citizens, znanej z szerzenia ksenofobicznych i rasistowskich poglądów. Podobne przypadki, jak te związane z grupą Atomwaffen Division, pokazują, jak wirtualna przestrzeń internetowa może wspierać i wzmacniać działania ekstremistyczne w świecie rzeczywistym.

Mimo działań podejmowanych przez sektor technologiczny, wciąż można zaobserwować migrację skrajnych grup do alternatywnych platform, takich jak BitChute, Gab czy 4chan, gdzie mogą kontynuować swoje działalności bez obawy o cenzurę. Jednak przykłady takich wydarzeń jak atak w Pittsburghu, gdzie sprawca korzystał z platformy Gab, pokazują, że internetowa przestrzeń wolności słowa staje się także miejscem, w którym rodzą się nowe zagrożenia.

W odpowiedzi na rosnącą liczbę zamachów i przemoc w Internecie, zarówno rządy, jak i korporacje powinny wziąć na siebie odpowiedzialność za kontrolowanie i moderowanie treści. Choć rządy niechętnie wprowadzają regulacje w tej kwestii, widoczna jest rosnąca presja ze strony społeczeństwa i międzynarodowych organizacji na ograniczenie działalności grup nienawistnych w sieci. Jednak problematyczna jest także rola, jaką korporacje pełnią w tej kwestii – ich działania, choć istotne, nie rozwiązują całkowicie problemu, a jedynie przesuwają go do nowych przestrzeni cyfrowych.

Jak cyfryzacja zmienia oblicze rasizmu na terenach wiejskich?

Rasizm w kontekście obszarów wiejskich często przyjmuje formy niskopoziomowych, lokalnych zastraszeń, które wynikają z przekonań społecznych dotyczących "brytyjskości" wsi. Badania, takie jak te przeprowadzone przez Chakrabortiego i Garlanda, wskazują na silne związki pomiędzy doświadczeniami rasizmu a postrzeganiem wsi jako przestrzeni narodowej tożsamości. Szybki rozwój badań kryminologicznych w tej dziedzinie (np. Neal, 2009; Plastow, 2011) ukazuje skalę i charakter tych zjawisk, szczególnie w odniesieniu do mniejszości etnicznych na obszarach wiejskich. Warto jednak zauważyć, że zjawisko to nie dotyczy już tylko samej fizycznej przestrzeni. W ciągu ostatnich 25 lat gwałtownie zmieniające się technologie cyfrowe, a zwłaszcza platformy społecznościowe, stały się nowymi arenami, na których rasizm oraz tożsamość wiejska przyjmują nowe formy.

Zjawisko to, choć z jednej strony umożliwia ludziom tworzenie nowych więzi, z drugiej strony wzmacnia podziały i wprowadza niejednoznaczność w definiowaniu tożsamości lokalnej. Internet, dzięki swojej otwartości, pozwala na łatwe włączenie się do grup wiejskich w sieci, nawet przez osoby, które nie są mieszkańcami danej społeczności. W ten sposób wirtualne przestrzenie, takie jak grupy na Facebooku, mogą być traktowane jako miejsca, w których rodzi się nowa forma "wiejskiej tożsamości", a jednocześnie, z powodu otwartości tych platform, może dochodzić do wykluczenia osób uznanych za "obcych" przez tradycyjnych członków społeczności. Grupy takie mogą pełnić rolę swoistego "strażnika" norm lokalnych, a ich członkowie – tak jak w tradycyjnej wspólnocie wiejskiej – stają się w pewnym sensie strażnikami określonych wartości.

Cyfryzacja życia wiejskiego nie sprawia, że przestrzeń wiejska staje się mniej istotna. Wręcz przeciwnie – dzięki technologiom opartym na lokalizacji, takim jak GPS, czy cyfrowym mediom, fizyczna przestrzeń nadal odgrywa rolę w definiowaniu tożsamości lokalnej. Posty na Facebooku czy zdjęcia wirtualnych krajobrazów wsi mogą być środkami, które przyczyniają się do budowania wspólnej tożsamości i utrzymania poczucia wspólnoty. Jednak w tym procesie ważne jest, aby pamiętać, że tworzenie "wiejskich wspólnot" w Internecie ma swoje konsekwencje społeczne. Takie grupy nie tylko umożliwiają wymianę doświadczeń, ale także mogą prowadzić do marginalizacji pewnych osób lub grup. Z jednej strony pozwalają na globalną interakcję, z drugiej – tworzą przestrzeń, w której te same mechanizmy wykluczenia, jakie istniały w fizycznym świecie, mogą zostać przeniesione do przestrzeni cyfrowej.