Systema wsparcia dzieci z niską akademicką wydajnością w Szkole Nr 2 w Makaryewie

Informacyjno‑analityczna notatka
municypalnej państwowej ogólno‑edukacyjnej szkoły średniej nr 2 m. Makarjewa
Makaryewskiego rejonu municypalnego obwodu Kostromskiego według kryteriów projektu
„System wsparcia dzieci z niską osiągalnością akademicką”.

1. Informacje o placówce edukacyjnej.
   Nazwa placówki: Municypalna państwowa ogólno‑edukacyjna szkoła średnia nr 2 m. Makarjewa Makaryewskiego rejonu municypalnego obwodu Kostromskiego.
   Siedziba (adres prawny i faktyczny): m. Makarjew, obwód Kostromski, ul. Wetłużskaja 34.
   Telefony kontaktowe: 55‑3‑48, 55‑1‑00.
   Dyrektor placówki edukacyjnej: Baranowa Swietłana Andriejewna.
   Zastępca dyrektora ds. pracy dydaktyczno‑wychowawczej: Poliaszowa Kalista Nikolaiewna.
   Zastępca dyrektora ds. pracy wychowawczej: Maszkowa Rajsia Jewgienjewna.
   Municypalna państwowa ogólno‑edukacyjna szkoła średnia nr 2 m. Makarjewa Makaryewskiego rejonu municypalnego obwodu Kostromskiego jest drugą co do liczebności placówką w m. Makarjew. Szkoła znajduje się w budynku trzy‑piętrowym, wybudowanym w 1880 r., w którym działała szkoła duchowna. Od roku 1913 w budynku mieściła się męska seminarium nauczycielskie. W czasach sowieckich utworzono trzyletnie kursy nauczycielskie, a w 1921 r. – technikum pedagogiczne. Od 1958 do 1975 budynek służył jako szkoła internat. W roku 1976 w budynku otwarto szkołę specjalną dla trudnych wychowawczo nastolatków.
   Rok 1992 – otworzono Makaryewską niepełną szkołę średnią.
   Rok 1996 – otwarto klasę dziesiątą.
   Rok 1997 – szkoła zreorganizowana w Makaryewską średnią ogólno‑edukacyjną szkołę nr 2.

2. Aktualność projektu.
   MKOUSzkoła średnia nr 2 m. Makarjewa jest drugą co do liczebności w gminie. W szkole – 19 kompletów klasowych – 380 uczniów. Szkoła położona jest z dala od centrum miasta, komunikacja odbywa się transportem miejskim.
   

   Obszar osiedla szkolnego rozciąga się na kilka kilometrów. Na terenie szkoły nie ma organizacji państwowych, społecznych, przedsiębiorstw przemysłowych ani instytucji kultury. Pomimo usytuowania w odległości, szkoła współpracuje z miejskimi ośrodkami kultury: dziecięcą szkołą muzyczną, Centrum wychowania patriotycznego, rejonowym centrum rekreacji, biblioteką rejonową, szkołą sportową. Umożliwia to w pewnym stopniu zaspokajanie potrzeb intelektualnych, estetycznych, sportowych uczniów. 87% uczniów placówki mieszkają w osiedlu szkolnym. Dynamika średniorocznej liczby ludności w mieście jest ujemna. Każdego roku obserwuje się spadek liczby dzieci w mieście i w osiedlu szkoły.
   
   75‑80% dzieci żyje w rodzinach, których poziom dochodów jest poniżej średniego w obwodzie. Wynika to z relatywnie niskiego poziomu dochodów mieszkańców miasta. Podstawę gospodarki rejonu stanowią średnie i małe przedsiębiorstwa, większość prywatnych. Średnia pensja pracowników w mieście – 16,0 tys. rubli. Wychowaniem dzieci zajmują się głównie matki. Duża część męskiej populacji miasta okresowo wyjeżdża do pracy zarobkowej. Część rodziców nie potrafi i nie wie, jak pomóc dziecku pokonać trudności w nauce. Powstaje konieczność ogólnego wyedukowania rodziców.
   W placówce edukacyjnej prowadzona jest systematyczna praca nad podniesieniem jakości nauczania.
   Każdego roku w szkole przeprowadza się monitoring wyników ocenianych procedur różnych poziomów: federalnego, regionalnego, municypalnego. Przedstawiane są wyniki egzaminów państwowych (EGE i OGE) dla placówki, rejonu, obwodu w materiałach analityczno‑statystycznych, które zawierają charakterystykę uczestników, informacje statystyczne o wynikach, zdawalność i średnią ocenę z przedmiotów (EGE). Prowadzony jest monitoring wyników szkolnych, municypalnych i regionalnych prac kontrolnych oraz ogólnokrajowych prac sprawdzających.
   Z danych monitoringu wynika, że w szkole występuje znaczna przepaść między dziećmi osiągającymi wysokie wyniki nauczania a dziećmi o niskich wynikach. Corocznie prowadzi się monitoring wyników procedur ocenianych różnych poziomów (federalnego, regionalnego, municypalnego) w porównaniu ze szkołami rejonu. Placówka nie zawsze osiąga wysokie rezultaty.
   Przy opracowywaniu Programu rozwoju placówki w 2016 r. przeprowadzono analizę SWOT (załącznik 2), określono strategię rozwoju placówki, ustalono zadania. W trakcie analizy wykryto spadek jakości wiedzy uczniów i wzrost liczby dzieci z niepowodzeniami szkolnymi. W analizie uwidacznia się problem różnicowania dzieci według kontekstu społecznego, według poziomu motywacji szkolnej i aktywności twórczej, słaba motywacja części uczniów, wzrost liczby dzieci z odstępstwami w rozwoju psychicznym, moralnym i fizycznym; obecność ocen niesatysfakcjonujących, brak pozytywnej dynamiki wyników i jakości wiedzy.
   
   Przyczyny niskich wyników nauczania mogą być zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Środowisko zewnętrzne, w którym żyje dziecko, zbiór „czynników wpływu” może prowadzić do obniżenia wyników nauki. Do takich czynników należy kontekst społeczny, trudny kontyngent uczniów. Jednym z najważniejszych zadań edukacji w placówce jest zapewnienie równego dostępu do wysokiej jakości edukacji wszystkim dzieciom, niezależnie od społecznego, ekonomicznego i kulturowego poziomu ich rodzin, osiąganie pozytywnych zmian w rozwoju każdego ucznia: jego osiągnięć szkolnych, wychowania, zdolności twórczych, zdrowia. „Dzieci nie powinny być zakładnikami statusu społecznego lub kulturowego swoich rodzin – zauważa Prezydent FR W. W. Putin w swoim artykule ‘Budowa sprawiedliwości. Polityka społeczna dla Rosji’”.
   
   Jednym ze sposobów rozwiązania tych problemów jest budowa systemu wsparcia dzieci z niską osiągalnością akademicką.

Charakterystyka kontyngentu uczących się.
Kontyngent uczniów w szkole jest bardzo zróżnicowany społecznie i intelektualnie.
Szkoła zapewnia dowóz uczniów (20 osób) z pobliskich miejscowości. Te dzieci nie mają przygotowania przedszkolnego z powodu braku przedszkoli na wsi, dlatego poziom startowy dzieci różni się znacznie od dzieci z miasta. W szkole uczą się wychowankowie domu dziecka, zlokalizowanego na osiedlu placówki. Praktycznie u wszystkich wychowanków domu dziecka występują odstępstwa fizyczne i psychologiczne.
Za podstawę opracowania projektu szkolnego przyjęto wyniki badania „Różnicowanie sytuacji edukacyjnej według kontekstu społecznego”, przeprowadzonego przez Krajowy Instytut Rozwoju Edukacji Obwodu Kostromskiego na zlecenie Departamentu Edukacji i Nauki obwodu Kostromskiego.
W monitoringu uczestniczyła nasza placówka edukacyjna.
Porównawcza analiza danych statystycznych badania dla szkoły, municypalitetu i regionu pozwala wyciągnąć następujące wnioski:

1. W MKOU szkoła średnia nr 2 m. Makarjewa wskaźniki takie, jak „uczniowie ze specjalnymi potrzebami zdrowotnymi”, „uczniowie żyjący w trudnych warunkach społecznych”, „uczniowie mający problemy z zachowaniem”, „uczniowie z niską osiągalnością akademicką” są wyższe niż średnie dla rejonu i regionu.

2. Wskaźnik „odsetek uczniów z wysokim poziomem zdolności edukacyjnych” również przewyższa średnią dla rejonu i regionu (27,9% względem 17,3% i 16,7% odpowiednio).

3. W przypadku najbardziej istotnego według rankingu wskaźnika – „uczniowie żyjący w niekorzystnych warunkach społecznych” – wskaźnik szkolny również przewyższa średnie dane dla regionu (43,6% i 22,4% odpowiednio).

4. Wskaźnik „uczniowie z niską osiągalnością akademicką” także przewyższa rejonową i regionalną wartość (9,4%, 8,3%, 7,5%).

5. Wartość odsetka „uczniów ze specjalnymi potrzebami zdrowotnymi” w szkole przewyższa średni wskaźnik dla rejonu i regionu (8,2%, 7,7% i 7,4% odpowiednio). Wskaźnik ten tłumaczy się tym, że w placówce uczą się dzieci z domu dziecka, u wszystkich występują fizyczne i psychologiczne dysfunkcje.

6. Indeks „złożoności kontyngentu” w placówce wyniósł 14,5%.

W tabeli przedstawione dane monitoringu dla szkoły w porównaniu z danymi dla municypalitetu i regionu.
Różnicowanie sytuacji edukacyjnej według kontekstu społecznego

Dane monitoringu świadczą o tym, że nauka w MKOU szkoła średnia nr 2 m. Makarjewa odbywa się w języku ojczystym. 35 uczniów ma specjalne potrzeby zdrowotne (zaburzenia intelektualne – 30 osób, osoby niepełnosprawne z chorobami somatycznymi – 7 osób, 2 dzieci – osoby niepełnosprawne i z OZW). U 14 uczniów obserwuje się problemy z zachowaniem (figurowanie w ewidencji wewnątrzszkolnej oraz w ewidencji OPDN). 161 uczniów mieszka w niekorzystnych warunkach społecznych (z rodzin o niskich dochodach, z niepełnych rodzin, będących pod opieką, z rodzin dysfunkcyjnych). 35 uczniów ma niską osiągalność akademicką. 103 uczniów wykazują wysoki poziom zdolności edukacyjnych i potrzeb.

Wyciąg z paszportu społecznego szkoły
(z zmianami na dzień 01.04.2017 r.)

Różnicowanie uczniów według kontekstu społecznego | liczba
Dzieci przebywające pod opieką | 5
Rodzina zastępcza | 2
Rodziny dysfunkcyjne | 1
Nauczanie indywidualne | 10
Dzieci niepełnosprawne | 7
Dzieci z OZW | 35
Dzieci z grupy „ryzyka” | 16
Uczniowie figurujący w szkolnej ewidencji | 16
Rodziny niepełne | 65
Rodziny o niskich dochodach | 161
Rodziny wielodzietne | 22
Wychowankowie domu dziecka | 10
Uczniowie mieszkający nie z rodzicami | 10
Nieletni figurujący w ewidencji KDN i ZP | 2
Nieletni uczniowie figurujący w ewidencji PDN MO MWD Rosji „Makaryewski” | 4

Dynamika wyników nauczania kontyngentu uczniów

Monitoring wyników edukacyjnych klas kończących szkołę średnią

Podstawowe wyniki edukacyjne matur szkoły
(średnia ocena EGE)