Miejscowa samodzielna instytucja edukacyjna „Liceum nr 4” samorządu miasta Czeboksary – stolicy Czuwaskiej Republiki

„Rozpatrzone”
Kierownik MS
Miejscowa samodzielna instytucja edukacyjna „Liceum nr 4”
miasta Czeboksary
_____ /______________ /
Protokół nr ____ z dnia
„___” _________ 2011 r.

„Zgadzam się”
Zastępca dyrektora ds. nauczania
Miejscowa samodzielna instytucja edukacyjna „Liceum nr 4”
miasta Czeboksary
_____ /______________ /
„___” _________ 2011 r.

„Zatwierdzone”
Dyrektor
Miejscowa samodzielna instytucja edukacyjna „Liceum nr 4” miasta Czeboksary
_____ Konowalowa N.W.
Rozkaz nr ______ z dnia
_” _________ 2011 r.

PROGRAM PRACY
z chemii dla uczniów klas 9

Okres realizacji: rok szkolny 2011-2012

Program opracowano na podstawie:
„Program kursu chemii dla klas 8-11 szkół ogólnokształcących” autorzy: Jeremin W.W., Kuzmienko N.E., Lunin W.W., Drozdow A.A., Terenin W.I. – Moskwa: Drofа, 2008.

Podręcznik (tytuł, autor, wydawnictwo, rok wydania):
„Chemia”, Jeremin W.W., Kuzmienko N.E., Lunin W.W., Drozdow A.A., Terenin W.I. – Moskwa: Drofа, 2008.
Opracowano przez:
Nauczyciel(ka) Łaptewa Jewgienia Pawłowna, najwyższa kategoria kwalifikacyjna

Liczba godzin:
Klasa
Liczba godzin
w tygodniu
w roku
Godziny rezerwowe
9
2
68
2

WYJAŚNIENIE PROGRAMU
W systemie edukacji przyrodniczej chemia jako przedmiot zajmuje ważne miejsce w poznawaniu praw natury, w życiu społecznym, w rozwiązywaniu globalnych problemów ludzkości, w kształtowaniu naukowego obrazu świata, a także w wychowaniu ekologicznej świadomości ludzi.
Cel realizacji przedmiotu:
Wyposażenie uczniów w podstawowe wiadomości chemiczne, niezbędne do codziennego życia, stworzenie podstaw do dalszego rozwoju wiedzy chemicznej w starszych klasach oraz właściwe ukierunkowanie postaw uczniów w relacji z otaczającym środowiskiem.
Zadania nauczania chemii:
Formowanie u uczniów podstawowych wiadomości z zakresu chemii: najważniejszych czynników, pojęć, praw chemicznych, teorii, języka nauki, ogólnych ujęć światopoglądowych.
Rozwój umiejętności obserwowania i wyjaśniania zjawisk chemicznych zachodzących w przyrodzie, laboratorium, życiu codziennym.
Formowanie umiejętności specjalistycznych: posługiwania się substancjami chemicznymi, przeprowadzania prostych eksperymentów przy zachowaniu zasad BHP; umiejętnego stosowania wiedzy chemicznej w kontaktach z naturą i codziennym życiu.
Odkrywanie humanistycznego charakteru chemii, jej rosnącej roli w rozwiązywaniu kluczowych problemów ludzkości oraz wkładu w naukową kulturę świata.
Rozwój osobowości uczniów: ich intelektualne i moralne doskonalenie, kształtowanie postaw humanistycznych i ekologicznych zachowań w codziennym życiu oraz w pracy zawodowej.

Rola przedmiotu w kształtowaniu podstawowych wiadomości, umiejętności i kompetencji kluczowych:
Na współczesnym i dostępnym poziomie dla uczniów wyjaśnienie teoretycznych zagadnień, badanie właściwości substancji chemicznych, procesów chemicznych zachodzących w otaczającym środowisku, nauczanie sposobów stosowania wiedzy w życiu codziennym, stałe podkreślanie związku chemii z naukami przyrodniczymi i humanistycznymi.
Program nauczania opracowano na podstawie „Programu kursu chemii dla klas 8-11 szkół ogólnokształcących” Jeremin W.W., Kuzmienko N.E., Lunin W.W., Drozdow A.A., Terenin W.I. – Moskwa: Drofа, 2008.
Program jest realizowany w podręczniku: Jeremin W.W., Kuzmienko N.E., Lunin W.W., Drozdow A.A. Chemia. Klasa 9. – Moskwa: Drofа, 2008.

Różnice programu roboczego od programu przykładowego:

  1. Zwiększenie liczby godzin (o 1 godzinę) na temat „Reakcja chemiczna” poprzez dodanie godzin na temat „Elektroliza”, ponieważ temat ten jest dość trudny dla uczniów i jest obecny we wszystkich testach końcowej oceny (EGZAMIN MATURE I MZEF).

  2. Temat 3. Chemia niemetali. Dodanie pracy praktycznej „Właściwości rozcieńczonego i stężonego kwasu siarkowego” w celu kształtowania umiejętności przeprowadzania eksperymentów chemicznych oraz przestrzegania zasad BHP przy pracy z substancjami stężonymi.

  3. Temat 4. Chemia metali. Dodanie zagadnienia „twardość wody”, ponieważ te wiadomości są niezbędne uczniom w codziennym życiu.

  4. Na koniec roku dodano opracowanie kompetencji przedmiotowych (2 godziny), w celu powtórzenia, uogólnienia i oceny osiągnięć uczniów zdobytych w ciągu roku.

Plan tematyczny
Nr
Lp.

Rozdziały/Tematy
W tym godziny na
Nowe zagadnienia i utrwalenie
Kontrola frontalna
1.
Stechiometria. Ilościowe stosunki w chemii
12
1
2.
Reakcja chemiczna
15
1
3.
Chemia niemetali
20
1
4.
Chemia metali
12
1
5.
Podstawy chemii organicznej
7

Rezerwa
2

Razem:
68
4

Powiązania między przedmiotami:
Matematyka (przy rozwiązywaniu zadań)
Fizyka (przy badaniu budowy cząsteczek i atomów metali oraz niemetali, przy badaniu właściwości fizycznych substancji i ich związków itd.)
Biologia (znaczenie pierwiastków chemicznych i ich związków w życiu i działalności organizmów żywych, wpływ substancji chemicznych na zdrowie organizmu)
Ekologia (kształtowanie postaw humanistycznych i ekologicznie odpowiedzialnych zachowań w życiu codziennym i w pracy zawodowej)
Geografia (występowanie pierwiastków chemicznych i ich związków w przyrodzie, metody optymalnego wykorzystania, ekonomiczne podstawy rozmieszczania przemysłów chemicznych)
Technologia (stosowanie w żywności, zasady BHP) itd.

Wymagania dotyczące poziomu przygotowania uczniów.
Po zakończeniu nauki chemii w klasie 9 uczeń powinien znać/rozumieć:
Symbolikę chemiczną: symbole pierwiastków chemicznych, wzory substancji chemicznych oraz równania reakcji chemicznych;

Najważniejsze pojęcia chemiczne: pierwiastek chemiczny, atom, cząsteczka, względne masy atomowe i cząsteczkowe, jon, wiązanie chemiczne, substancja, klasyfikacja substancji, mol, masa molowa, objętość molowa, reakcja chemiczna, klasyfikacja reakcji, stopień utlenienia, walencja, utleniacz i reduktor, utlenianie i redukcja, elektrolit i nieelektrolit, dysocjacja elektrolityczna;
Podstawowe prawa chemii: zachowanie masy substancji, stałość składu, prawo okresowości;
Powinien umieć:
Nazywać pierwiastki chemiczne, związki chemiczne badanych klas;
Wyjaśniać fizyczne znaczenie numeru atomowego pierwiastka chemicznego, numerów grupy i okresu, do których należy pierwiastek w układzie okresowym pierwiastków D.I. Mendelejewa; zależności zmiany właściwości pierwiastków w obrębie małych okresów i głównych podgrup; istotę reakcji wymiany jonowej;
Charakteryzować pierwiastki chemiczne (od wodoru do wapnia) na podstawie ich położenia w układzie okresowym pierwiastków D.I. Mendelejewa i właściwości budowy ich atomów; chemiczne właściwości głównych klas związków nieorganicznych;
Określać: skład substancji na podstawie ich wzorów, przynależność substancji do określonej klasy związków, typy reakcji chemicznych, walencję i stopień utlenienia, rodzaj wiązania chemicznego w związkach, możliwość przeprowadzenia reakcji wymiany jonowej;
Tworzyć: wzory związków nieorganicznych; schematy budowy atomów pierwszych 20 pierwiastków układu okresowego D.I. Mendelejewa; równania reakcji chemicznych;
Posługiwać się: szkłem laboratoryjnym i sprzętem laboratoryjnym;
Rozpoznawać: doświadczalnie tlen, wodór, roztwory kwasów i zasad, jony chlorkowe, siarczanowe, węglanowe;
Obliczać: udział masowy pierwiastka chemicznego w substancji, udział masowy substancji w roztworze, ilość substancji, objętość lub masę na podstawie ilości substancji, objętości lub masy reagentów lub produktów reakcji;
Wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności w praktycznej działalności oraz życiu codziennym w celu:
Bezpiecznego obchodzenia się z substancjami i materiałami;
Ekologicznie odpowiedzialnego zachowania w środowisku;
Oceny wpływu zanieczyszczenia środowiska chemikaliami na zdrowie człowieka;
Krytycznej oceny informacji o substancjach używanych w codziennym życiu;
Przygotowania roztworów o określonej koncentracji.

Formy kontroli ZU:

  • rozmowa (na każdej lekcji w celu rozwinięcia umiejętności uczniów do poprawnego posługiwania się terminami chemicznymi i pojęciami) + indywidualne pytania;

  • prace samodzielne;

  • prace kontrolne (na końcu każdego tematu + końcowy test w formie sprawdzianu);

  • przygotowanie prac twórczych i prezentacji na tematy:
    Chemia niemetali
    Chemia metali
    Związki organiczne w życiu codziennym

  • rozwiązywanie zadań domowych na podstawie przykładów omawianych na lekcjach.

KOMPLEKS NAUCZANIA I METODYKI
Lista literatury dla nauczyciela:

  1. „Program kursu chemii dla klas 8-11 szkół ogólnokształcących” Jeremin W.W., Kuzmienko N.E., Lunin W.W., Drozdow A.A., Terenin W.I. – Moskwa: Drofа, 2008.

  2. Podręcznik: Jeremin W.W., Kuzmienko N.E., Lunin W.W., Drozdow A.A. Chemia. Klasa 8. – Moskwa: Drofа, 2008.

  3. Jeremin W.W. Zbiór zadań i ćwiczeń z chemii. – Moskwa: OOO „Wydawnictwo „Oniks 21 wiek”, 2005.

  4. Kim E.P. Chemia. 8-9 klasy. Prace praktyczne. – Saratów: Liceum, 2009.

  5. Lidiń R.A., Margulis W.B. Chemia. Materiały dydaktyczne. 8-9 klasy. – Moskwa: Drofа, 2002.

  6. Radecki A.M., Gorszowa W.P. Materiał dydaktyczny z chemii. 8-9 klasy. – Moskwa: Wydawnictwo, 2005.

  7. Surocewa R.P., Sofronow S.W. Zadania do samodzielnej pracy z chemii w klasie 8: Książka dla nauczyciela. – Moskwa: Wydawnictwo, 2005.

  8. Chomczenko G.P., Chomczenko I.G. Zbiór zadań z chemii. – Moskwa: Nowa Fala, 2001.

Lista literatury dla ucznia:

  1. Podręcznik: Jeremin W.W., Kuzmienko N.E., Lunin W.W., Drozdow A.A. Chemia. Klasa 8. – Moskwa: Drofа, 2008.

  2. Kim E.P. Chemia. 8-9 klasy. Prace praktyczne. – Saratów: Liceum, 2009.

  3. Lidiń R.A., Margulis W.B. Chemia. Materiały dydaktyczne. 8-9 klasy. – Moskwa: Drofа, 2002.

  4. Surocewa R.P., Sofronow S.W. Zadania do samodzielnej pracy z chemii w klasie 8: Książka dla nauczyciela. – Moskwa: Wydawnictwo, 2005.

  5. Radecki A.M., Gorszowa W.P. Materiał dydaktyczny z chemii. 8-9 klasy. – Moskwa: Wydawnictwo, 2005.

Lista literatury dodatkowej, sprzętu edukacyjnego i podręczników elektronicznych:
Nazarowa T.S., Kuprianowa N.S. Tabele z chemii dla szkół ogólnokształcących. – Moskwa: Varson, 2006
Własenko K.K., Kuzniecowa L.W. Seria tabel edukacyjnych z chemii. – Moskwa: Wydawnictwo BIS, 2006
Nazarowa T.S., Lawrowa W.N. Tabele instrukcyjno-informacyjne z chemii. – Moskwa: Prasa Szkolna, 2007
Otwarta chemia, autor kursu – profesor MFTI, akademik RAEW W.W. Zielencow. – OOO „Fizikon”, 2002.
Intel. Nauka dla przyszłości. Microsoft, 2006.
Korepetytor z chemii Kirill i Mefodiy. – OOO „Kirill i Mefodiy”, 2006.
KPK – 2007. „Teoria i metodologia nauczania chemii”. – ChRIO, Katedra EPD, 2007.
Biblioteka elektroniczna „Wydawnictwo”. Chemia. – Moskwa: Wydawnictwo, 2002.