Wodobrzusze jest stanem, który występuje na skutek gromadzenia się płynu w jamie brzusznej, najczęściej związanym z nadciśnieniem wrotnym. W diagnostyce wodobrzusza kluczowym parametrem jest gradient albuminowy osocze-płyn wodobrzusza (SAAG), który pozwala na określenie, czy przyczyną jest nadciśnienie wrotne. Wysoki SAAG (≥1,1 g/dL) najczęściej świadczy o nadciśnieniu wrotnym, z cirrhosis jako najczęstszą przyczyną w ponad 80% przypadków. Wodobrzusze związane z nadciśnieniem wrotnym może mieć różne etiologie: niewydolność serca, zapalenie wątroby alkoholowe, ostra niewydolność wątroby, przerzuty do wątroby, zatory w żyłach wątrobowych (zespół Budda-Chiariego), zapalenie osierdzia, zakrzepica żyły wrotnej, czy choroby takie jak wole mieszane w przebiegu ciąży.
Wodorbrzusze o niskim gradientzie SAAG (<1,1 g/dL) nie jest związane z nadciśnieniem wrotnym. W takich przypadkach najczęściej rozpoznaje się choroby otrzewnej, takie jak rak otrzewnej, gruźlicze zapalenie otrzewnej, zapalenie trzustki, wodobrzusze z powodu zablokowania dróg żółciowych, zespół nerczycowy czy niedrożność jelit.
Wodobrzusze jest również klasyfikowane w zależności od objętości nagromadzonego płynu i odpowiedzi na leczenie. Wyróżnia się trzy stopnie:
-
Stopień 1 – tylko wykrywane przy użyciu ultrasonografii lub w odpowiedzi na leczenie diuretykami;
-
Stopień 2 – występuje umiarkowane, symetryczne wzdęcie brzucha, które nawraca po co najmniej trzech epizodach w ciągu roku mimo ograniczenia spożycia sodu i leczenia diuretykami;
-
Stopień 3 – wyraźne wzdęcie brzucha, wodobrzusze nie reaguje na leczenie farmakologiczne, często wymaga inwazyjnych interwencji.
W leczeniu wodobrzusza szczególną rolę odgrywają dieta i leczenie farmakologiczne. Ograniczenie spożycia sodu do 2 g/dobę jest podstawowym zaleceniem, które pomaga w osiągnięciu ujemnego bilansu sodowego i mobilizacji płynów. Diuretyki, w tym antagoniści aldosteronu, jak spironolakton, są stosowane w większości przypadków. Dzienna dawka początkowa spironolaktonu to 100 mg, a furosemidu 40 mg. Jeśli odpowiedź na leczenie nie jest wystarczająca, monitorowanie wydalania sodu pomaga w dostosowywaniu dawek leków. Jeśli stan pacjenta jest ciężki, a wodobrzusze nie ustępuje, najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie dużej paracentezy z równoczesnym podaniem albuminy. U pacjentów z hiponatremią stosowanie albuminy jest szczególnie istotne.
W przypadkach wodobrzusza opornego na leczenie (RA) stosowanie albuminy daje korzyści, choć nie ma jeszcze jednoznacznych dowodów na długoterminową efektywność leczenia albuminą w ambulatoryjnej terapii. Pacjenci z RA wymagają powtórnej paracentezy i infuzji albuminy. Częste wykonywanie paracentezy okazuje się skuteczniejsze w kontroli wodobrzusza niż leczenie diuretykami, zmniejsza liczbę powikłań i poprawia przeżywalność pacjentów.
W przypadku pacjentów z wodobrzuszem opornym na leczenie, którzy kwalifikują się do przeszczepienia wątroby, należy rozważyć skierowanie ich na ocenę transplantacyjną. Dla osób, które nie spełniają kryteriów do przeszczepienia ani TIPS, zalecane jest skonsultowanie się z opieką paliatywną. Możliwość użycia drenaży brzusznych zamiast ciągłych paracentez, szczególnie u pacjentów, których celem jest poprawa komfortu, jest wciąż przedmiotem badań.
Dodatkowo, istotnym elementem jest odpowiednie monitorowanie funkcji nerek po dużej paracentezie, zwłaszcza przy stosowaniu albuminy. Pacjenci, u których usunięto więcej niż 5 litrów płynu, wymagają szczególnej troski, aby zapobiec postparacentezowej dysfunkcji krążenia (PPCD). Wprowadzenie albuminy po zabiegu paracentezy skutecznie zmniejsza ryzyko PPCD i poprawia krążenie, co może zapobiec pogorszeniu funkcji nerek i utrzymaniu równowagi elektrolitowej.
Jakie są kluczowe aspekty minimalnie inwazyjnych zabiegów chirurgicznych i ich zastosowanie w diagnostyce nowotworów?
Minimalnie inwazyjna chirurgia jest coraz częściej wykorzystywaną metodą leczenia w medycynie, w tym w diagnostyce nowotworów i w leczeniu stanów patologicznych przewodu pokarmowego. Dzięki rozwojowi technik endoskopowych, chirurgowie mają teraz dostęp do precyzyjnych narzędzi, które pozwalają im diagnozować i leczyć pacjentów w sposób mniej traumatyczny, z mniejszymi uszkodzeniami tkanek i szybszym czasem rekonwalescencji. W kontekście leczenia nowotworów przewodu pokarmowego, takich jak guz w żołądku, metody minimalnie inwazyjne stanowią istotny krok w diagnostyce i określaniu stopnia zaawansowania choroby.
Endoskopowa ultrasonografia (EUS) to jedna z najważniejszych technologii wykorzystywanych w tym zakresie. Umożliwia ona szczegółową ocenę guza w żołądku, umożliwiając wykrycie guzów penetrujących ścianę żołądka oraz wykrywanie przerzutów do pobliskich węzłów chłonnych. Dzięki tej technologii, lekarze mogą dokładnie określić stadium choroby i zaplanować odpowiednią strategię terapeutyczną, co ma kluczowe znaczenie w podejmowaniu decyzji dotyczących dalszego leczenia pacjenta.
EUS jest szczególnie przydatne w przypadkach nowotworów carcinoidowych, które mogą być trudne do zdiagnozowania przy użyciu tradycyjnych metod. W jednym z przypadków opisano pacjenta, u którego biopsje wykazały obecność nowotworu carcinoidowego, a EUS ujawniło zmiany w ścianie żołądka oraz przerzuty do węzłów chłonnych. W takich przypadkach, precyzyjna diagnoza daje możliwość podjęcia szybkich decyzji terapeutycznych i odpowiedniej interwencji chirurgicznej, a także odpowiedniego planowania leczenia wspomagającego.
Warto również zauważyć, że minimalnie inwazyjne techniki mogą być stosowane nie tylko w diagnostyce, ale także w leczeniu guzów w obrębie przewodu pokarmowego. W przypadku guzów, które mogą być zlokalizowane w trudno dostępnych miejscach, takich jak w okolicy trzustki, endoskopowe zabiegi pozwalają na ich usunięcie lub biopsję bez konieczności otwierania jamy brzusznej. To istotne, zwłaszcza w kontekście leczenia pacjentów z chorobami przewodu pokarmowego, które wiążą się z dużym ryzykiem powikłań po tradycyjnych operacjach.
Minimalnie inwazyjne metody leczenia, takie jak endoskopowa blokada splotu trzewnego, również odgrywają rolę w łagodzeniu objawów bólowych u pacjentów z nowotworami, zwłaszcza tych, którzy cierpią na przewlekły ból w obrębie jamy brzusznej. Zabieg polega na wprowadzeniu igły do splotu trzewnego i podaniu leków, takich jak bupiwakaina czy triamcinolon, które skutecznie zmniejszają dolegliwości bólowe.
W tym kontekście, każdemu pacjentowi z podejrzeniem nowotworu w obrębie przewodu pokarmowego należy rozważyć zastosowanie technik minimalnie inwazyjnych. Mogą one stanowić element diagnostyczny, jak i terapii, zapewniając pacjentowi szansę na szybsze i mniej inwazyjne leczenie, co znacząco wpływa na jakość życia i rokowanie.
Zrozumienie, jak istotną rolę odgrywają te techniki w diagnostyce i leczeniu nowotworów, jest kluczowe nie tylko dla chirurgów, ale także dla pacjentów, którzy mogą liczyć na szybsze postawienie diagnozy, lepsze kontrolowanie objawów i krótszy czas rekonwalescencji. Należy jednak pamiętać, że decyzja o zastosowaniu minimalnie inwazyjnej procedury powinna być podejmowana indywidualnie, uwzględniając stan pacjenta, rodzaj nowotworu oraz zaawansowanie choroby.
Endoskopowe metody diagnozowania i leczenia nowotworów przewodu pokarmowego zyskują coraz większe znaczenie, a ich rola w leczeniu jest nieoceniona. Jednakże, jak każda technika medyczna, również minimalnie inwazyjne zabiegi wymagają doświadczenia i precyzyjnej oceny przez lekarza, aby ich efektywność była maksymalna, a ryzyko powikłań minimalne. Pacjenci muszą być świadomi możliwości, jakie oferują te techniki, ale również ich ograniczeń, zwłaszcza w bardziej zaawansowanych stadiach choroby.
Jakie cechy histologiczne są charakterystyczne dla autoimmunologicznego zapalenia wątroby (AIH)?
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AIH) jest chorobą o skomplikowanym obrazie klinicznym, która może przyjmować zarówno formy przewlekłe, jak i ostre. W wielu przypadkach pacjenci nie wykazują objawów w początkowej fazie choroby, jednak u około jednej trzeciej przypadków symptomy mogą pojawić się później, kiedy choroba staje się bardziej zaawansowana. W diagnostyce AIH kluczowe są zmiany histologiczne, z których najważniejszym elementem jest zapalenie w obrębie granicy wątroby i przestrzeni bramno-żółciowej – tzw. "interface hepatitis". To specyficzne zapalenie polega na zakłóceniu granicy międzypłytowej w wyniku infiltracji limfocytów, które penetrują dalej do wnętrza zrazików wątrobowych.
Charakterystycznym dla AIH jest również obecność plazmocytów, które występują u około dwóch trzecich pacjentów, chociaż ich obecność nie jest konieczna do postawienia rozpoznania. Cechą histologiczną są także rosetki hepatocytów, które występują w odpowiedzi na uszkodzenie komórek wątrobowych. Necrosis centrilobularna (zlokalizowana wokół centralnej żyły wątroby) jest kolejnym wskazaniem, które może sugerować wczesny etap lub zaostrzenie przewlekłej choroby. U pacjentów z takim rodzajem uszkodzenia często występuje również marskość wątroby.
Warto zwrócić uwagę, że AIH może przebiegać w formie ostrej, która objawia się nagłym początkiem choroby i rozwojem objawów, które mogą przypominać ostre wirusowe lub toksyczne zapalenie wątroby. Takie ostre przypadki mogą prowadzić do powstania encefalopatii wątrobowej w ciągu 26 tygodni od rozpoczęcia objawów, a około 5% pacjentów może doświadczyć prezentacji fulminantnej (z ciężkimi objawami uszkodzenia wątroby). W takich przypadkach poziom IgG w surowicy może pozostać w normie, a przeciwciała ANA mogą być nieobecne nawet u jednej trzeciej pacjentów. Zmiany histologiczne w takich przypadkach są znacznie bardziej nasilone, z intensywną infiltracją limfoplazmatyczną wychodzącą poza przestrzenie bramne, co prowadzi do mostkowego uszkodzenia wątroby.
Diagnostyka AIH staje się szczególnie trudna w przypadku osób starszych, niemowląt oraz pacjentów z ostrym przebiegiem choroby. W grupach tych AIH może być nieoczekiwane lub błędnie diagnozowane jako inne schorzenia, szczególnie w przypadkach, gdy choroba ma postać atypową. U pacjentów po 60. roku życia często obecne są inne schorzenia przewlekłe lub stosowanie leków, co może prowadzić do błędnego przypisania objawów do DILI (uszkodzenie wątroby wywołane lekami) lub niewydolności serca. Ważnym narzędziem w diagnostyce różnicowej jest algorytm, który pozwala na rozróżnienie AIH od innych chorób wątroby, takich jak DILI.
Wyróżnia się dwa podstawowe typy AIH: typ 1 i typ 2, które różnią się markerami serologicznymi. Typ 1, najczęstszy, charakteryzuje się obecnością przeciwciał przeciwko mięśniom gładkim (SMA) i przeciwciałami przeciwjądrowymi (ANA). Typ 2 AIH natomiast, jest związany z przeciwciałami przeciwko mikrosomalom wątroby i nerek (anti-LKM1), a także występuje głównie u dzieci i młodszych osób dorosłych. Należy jednak podkreślić, że klasyfikacja na typ 1 i typ 2 ma ograniczone znaczenie kliniczne, ponieważ te typy nie określają różnic w przyczynach etiologicznych ani w prognozach choroby, a służą raczej jako narzędzia opisujące fenotyp kliniczny.
Rozpoznanie AIH nie opiera się na jednym teście diagnostycznym, lecz wymaga kombinacji kilku parametrów: nieprawidłowych poziomów enzymów wątrobowych (AST, ALT), podwyższonego poziomu immunoglobulin (zwłaszcza IgG) przekraczającego 1,5 górnej granicy normy oraz obecności specyficznych przeciwciał (SMA, ANA lub anti-LKM), wraz z charakterystycznymi cechami histologicznymi – w tym zapaleniem w obrębie granicy wątroby. Należy także wykluczyć inne potencjalne przyczyny uszkodzenia wątroby, takie jak infekcje wirusowe, choroby dziedziczne, czy uszkodzenie wątroby wywołane lekami lub alkoholem.
W diagnostyce AIH stosowane są także różne systemy punktowe, które pozwalają na usystematyzowanie oceny klinicznych objawów i wyników badań laboratoryjnych. Jednym z najczęściej wykorzystywanych jest skomplikowany system punktowy, który ocenia 12 różnych składników klinicznych, biorąc pod uwagę m.in. odpowiedź na leczenie sterydami. Z kolei uproszczony system diagnostyczny obejmuje tylko cztery główne elementy: obecność przeciwciał, poziom IgG w surowicy, cechy histologiczne oraz markery wirusowe, co czyni go bardziej praktycznym w codziennej pracy klinicznej.
W diagnostyce AIH nie ma jednoznacznych i prostych odpowiedzi. Choroba może przybierać różnorodne formy, zarówno ostre, jak i przewlekłe, a jej objawy mogą być niejednoznaczne. Ważne jest, aby lekarz był świadomy możliwości wystąpienia AIH w przypadkach o nietypowym przebiegu, zwłaszcza w kontekście innych współistniejących chorób czy stosowania leków. Rozpoznanie tej choroby wymaga kompleksowego podejścia i ścisłej współpracy różnych specjalistów.
Jakie biochemiczne zmiany są związane z PBC i PSC?
Zarówno w pierwotnym stwardniającym zapaleniu dróg żółciowych (PSC), jak i pierwotnej cholangicie żółciowej (PBC), wzrost stężenia fosfatazy alkalicznej we krwi może zmieniać się w trakcie rozwoju choroby i normalizować w przypadku PSC lub u pacjentów z leczoną PBC. W obu przypadkach mogą występować także umiarkowane wzrosty aktywności aminotransferaz alaninowej (ALT) i asparaginianowej (AST), choć znaczne podwyższenie tych parametrów (czterokrotnie lub pięciokrotnie powyżej górnej granicy normy) jest rzadkie, występuje jedynie w przypadku współistniejącego procesu zapalnego, takiego jak zapalenie wątroby typu autoimmunologicznego (AIH) czy ostra niedrożność dróg żółciowych. U pacjentów z zaawansowaną postacią PSC, a także u tych z obecnością zwężenia dróg żółciowych ograniczającego przepływ żółci, może dochodzić do wzrostu poziomu bilirubiny. Badania dotyczące funkcji syntetycznej wątroby, takie jak stężenie albumin i czas protrombinowy (PT), pozostają w normie, chyba że wątroba jest w stanie zaawansowanego uszkodzenia. Ponadto, stężenie immunoglobuliny M (IgM) we krwi jest podwyższone u około 90% pacjentów z PBC.
Powszechne stosowanie automatycznych analizatorów chemicznych we krwi prowadzi do coraz częstszego wykrywania przypadków PBC i PSC wśród pacjentów bezobjawowych, którzy wcześniej pozostawali niezdiagnozowani.
W przypadku PBC, diagnoza opiera się na podwyższonym poziomie fosfatazy alkalicznej oraz jednym z dwóch kryteriów: (1) obecności przeciwciał przeciwmitochondrialnych (AMA) lub (2) charakterystycznej histopatologii wątroby. W PSC diagnoza jest stawiana na podstawie wykrycia wieloogniskowych zwężeń dróg żółciowych w cholangiografii, po wykluczeniu wtórnych przyczyn zapalenia dróg żółciowych. W PSC wzrost poziomu fosfatazy alkalicznej nie jest warunkiem koniecznym do rozpoznania.
Inną istotną cechą są zmiany lipidowe. W PBC obserwuje się zwykle podwyższony poziom cholesterolu, z początkowym wzrostem frakcji HDL (cholesterol o wysokiej gęstości), który w miarę postępu choroby ustępuje miejsca wyraźnemu wzrostowi LDL (cholesterolu o niskiej gęstości). Istnieje jednak niewielkie ryzyko rozwoju choroby wieńcowej związane z hipercholesterolemią u pacjentów z PBC, a także brak jednoznacznych dowodów na związek z miażdżycą tętnic.
Znaczną rolę diagnostyczną w PBC pełnią także autoantygeny, z których AMA jest wykrywane u 95% pacjentów. Ponadto, w PBC występują także inne przeciwciała, takie jak anty-gp210 oraz anty-sp100, związane z błoną porów jądrowych. Te markery mogą być pomocne w diagnostyce, zwłaszcza w przypadkach, gdy AMA jest negatywne. W PSC zaś rzadko występuje AMA, a częściej pojawiają się przeciwciała anty-nuklearne (ANA), przeciwciała przeciwko mięśniom gładkim oraz przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycy, których obecność może występować u około 70% pacjentów z PSC.
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów cholangiograficznych w PSC są zmiany w postaci wieloogniskowych zwężeń w drzewie żółciowym, które mają charakterystyczny wygląd "koralików na sznurze". Zmiany te mogą obejmować zarówno drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe, jak i zewnętrzne. W niektórych przypadkach, zwłaszcza w postaciach łagodniejszych, zwężenia mogą być subtelne i ograniczać się do obwodowych gałęzi dróg żółciowych. Diagnostyka obrazowa w PSC najczęściej opiera się na cholangiografii rezonansu magnetycznego (MRC), która wykazuje doskonałą wydajność diagnostyczną, jest bezpieczniejsza i bardziej opłacalna niż cholangiografia wsteczna (ERC).
W przypadku PBC badania obrazowe mają na celu wykluczenie zewnętrznego przeszkodzenia dróg żółciowych, a u pacjentów z nietypową postacią choroby, takich jak mężczyźni, seronegatywni wobec AMA lub z towarzyszącymi chorobami zapalnymi jelit, warto rozważyć MRC w celu odróżnienia PBC od PSC i innych chorób powodujących niedrożność dróg żółciowych.
Pod względem histopatologicznym w PBC na wczesnym etapie choroby można zaobserwować tzw. "florid duct lesion", czyli uszkodzenie przewodów żółciowych z towarzyszącą tworzeniem ziarniniaków. W przypadku PSC natomiast typową zmianą jest tak zwane "włókniste obliteracyjne zapalenie dróg żółciowych", które prowadzi do całkowitego zaniku przewodów żółciowych w wyniku odkładania się tkanki łącznej. W zaawansowanej fazie choroby u obu grup pacjentów występuje cirrhosis żółciowa, a liczba przewodów żółciowych znacznie maleje.
Pomimo postępującego charakteru obu chorób, pacjenci z PBC, którzy są jeszcze bezobjawowi, mają stosunkowo normalne oczekiwania życiowe. Jednakże w miarę postępu choroby, niewielka część pacjentów może przejść w fazę zaawansowanego marskości wątroby.
Jakie ryzyko nowotworów występuje u pacjentów z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych (PSC)?
Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (PSC) jest przewlekłą chorobą wątroby, która wiąże się z wieloma powikłaniami nowotworowymi. Częstość występowania raka pęcherzyka żółciowego oraz raka wątrobowokomórkowego (HCC) jest zwiększona wśród pacjentów z PSC. Istnieje również silna korelacja pomiędzy PSC a rakiem jelita grubego, szczególnie u pacjentów z towarzyszącą chorobą zapalną jelit (IBD). Regularne badania przesiewowe mogą poprawić przeżywalność pacjentów, umożliwiając wczesne wykrycie nowotworów, co znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Nowotwór pęcherzyka żółciowego jest jednym z najbardziej niepokojących powikłań, które może występować u pacjentów z PSC. W dużych badaniach kohortowych z udziałem pacjentów z PSC, 1,3% z nich zostało zdiagnozowanych z rakiem pęcherzyka żółciowego. Ryzyko to wzrasta z wiekiem, a także w przypadkach obecności polipa lub masy w badaniach obrazowych. W takich sytuacjach można rozważyć coroczne badanie ultrasonograficzne lub MRC, a w przypadku polipów o podejrzanej morfologii (większe niż 8 mm, wzrost w czasie, cechy masy) wskazane jest przeprowadzenie cholecystektomii.
Podobnie, pacjenci z PSC i marskością wątroby mają zwiększone ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego, chociaż jest to stosunkowo rzadkie (od 0,8% do 1,8% w dużych badaniach). W przypadku marskości, niektóre grupy sugerują przeprowadzanie badań obrazowych co 6 miesięcy, na przemian wykonując USG i MRC. Jednakże korzyści z tego podejścia nie zostały jednoznacznie udowodnione.
Również rak jelita grubego stanowi poważne zagrożenie dla pacjentów z PSC, szczególnie jeśli współistnieje z przewlekłym zapaleniem jelit, takim jak colitis ulcerosa (CUC) lub choroba Leśniowskiego-Crohna. U tych pacjentów ryzyko wystąpienia raka jelita grubego wzrasta od 4 do 10 razy w porównaniu do osób z samym CUC. Ważne jest, aby pacjenci z PSC po rozpoznaniu choroby, a także po przeszczepieniu wątroby, przechodzili regularne kolonoskopie, ponieważ obecność IBD zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu. Regularne badania mogą poprawić przeżywalność i pozwalają na wykrycie zmian nowotworowych we wczesnym stadium.
Cholangiokarcinoma, rak dróg żółciowych, to kolejny nowotwór, który może wystąpić u pacjentów z PSC. Diagnoza opiera się na obecności masy lub zwężenia okołoprzewodowego, które wykazuje opóźnione wzmocnienie żył w badaniu obrazowym. Cytologia przewodowa jest bardzo specyficzna w przypadku wykrycia gruczolakoraka, ale jej czułość jest stosunkowo niska (50%). Częstsze pobrania próbek cytologicznych oraz stosowanie testów FISH mogą zwiększyć wydajność diagnostyczną. Ponadto, wysoki poziom CA 19-9, choć nie zawsze jest specyficzny, może sugerować obecność cholangiokarcinomy, zwłaszcza w połączeniu z innymi podejrzanymi wynikami.
W przypadku pacjentów, którzy nie mają masy, ale wykazują podejrzane wyniki cytologiczne lub polikromację na badaniach FISH, ryzyko wystąpienia nowotworu dróg żółciowych jest znacząco wyższe. Ważne jest, by interpretować wyniki w kontekście całkowitego obrazu klinicznego, ponieważ nieprawidłowy poziom CA 19-9 może występować także w innych schorzeniach, a nie tylko w nowotworach.
Wspomniane powyżej zmiany nowotworowe u pacjentów z PSC wymagają szczególnej uwagi i starannego monitorowania. Niezwykle istotne jest, aby nie tylko diagnozować i leczyć samego raka, ale również rozumieć i monitorować wszystkie zmienne, które mogą wpłynąć na rozwój tych chorób. Regularne i odpowiednio dobrane badania przesiewowe są kluczowe w poprawie przeżywalności pacjentów.
Warto zauważyć, że w przypadku pacjentów z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych, którzy rozwijają nowotwory, takie jak rak pęcherzyka żółciowego czy cholangiokarcinoma, wykrycie choroby na wczesnym etapie daje większe szanse na skuteczne leczenie i długoterminową remisję. Ponadto, dla pacjentów po przeszczepieniu wątroby, ryzyko nawrotu tych nowotworów pozostaje, co wymaga kontynuacji odpowiednich procedur monitorujących.
Jak śmierć postaci LGBTQ w horrorze wpływa na reprezentację queerową w kulturze popularnej?
Jak Donald Trump zdobył poparcie białych ewangelikalnych chrześcijan w wyborach prezydenckich 2016 roku?
Jak Paul Manafort stawił czoła zarzutom i jakie były konsekwencje jego działań?
Jak ciała czarnych kobiet stały się przedmiotem wizualizacji i kontroli w XIX wieku
Jak precyzyjnie formułować zapytania dla modelu LLM?

Deutsch
Francais
Nederlands
Svenska
Norsk
Dansk
Suomi
Espanol
Italiano
Portugues
Magyar
Polski
Cestina
Русский