Protoakoestiek, een relatief nieuwe technologie in de medische beeldvorming, biedt veelbelovende mogelijkheden voor het verbeteren van de nauwkeurigheid van protontherapie. Protontherapie is een geavanceerde vorm van kankerbehandeling waarbij protonen in plaats van röntgenstraling worden gebruikt om tumoren te bestralen. Een van de grootste voordelen van protontherapie is het vermogen om gezonde weefsels te sparen, doordat protonen een specifieke energie overdragen die voornamelijk in de tumor wordt afgegeven. Dit zorgt ervoor dat de schade aan omliggende gezonde weefsels minimaal is, wat essentieel is voor de behandeling van tumoren in dichtbevolkte of kwetsbare gebieden.

Desondanks blijft het moeilijk om de precieze dosis van protonen die aan de tumor wordt geleverd in real-time te controleren. Dit is waar protoakoestiek, ook wel proton-geluidstechnologie genoemd, van pas komt. Deze techniek maakt gebruik van thermakoestische golven die door het protonenbundel tijdens de therapie worden uitgezonden. Door deze golven te meten, kan de werkelijke dosis die aan de tumor wordt toegediend, direct worden gevolgd, waardoor behandelplannen onmiddellijk kunnen worden aangepast. Dit verhoogt de precisie en effectiviteit van de behandeling aanzienlijk.

Protoakoestiek biedt ook de mogelijkheid voor in-vivo dosimetrie, wat betekent dat artsen in staat zouden kunnen zijn om de stralingsdosis in het lichaam van de patiënt zelf in real-time te controleren. Dit is een cruciaal voordeel, aangezien het zorgt voor een meer gepersonaliseerde behandeling en tegelijkertijd het risico op fouten tijdens de therapie verkleint. Bij traditionele methoden van protontherapie wordt de dosis die aan een tumor wordt toegediend doorgaans berekend op basis van voorafgaande scans en modellen, maar protoakoestiek stelt artsen in staat om te verifiëren of de dosis daadwerkelijk is zoals gepland.

Een van de spannende vooruitzichten van protoakoestiek is de mogelijkheid om driedimensionale (3D) in-vivo dosimetrie te realiseren met behulp van een tweedimensionaal (2D) matrixarray. Dit zou een enorme verbetering zijn in de precisie van protontherapie, doordat het artsen in staat stelt om de stralingsdosis niet alleen in één vlak, maar in de gehele tumorvolume te controleren. Het gebruik van een 2D-array biedt dus de mogelijkheid om de behandeling dynamisch te volgen en onmiddellijk te corrigeren indien nodig. Het integreren van protoakoestiek met andere beeldvormingstechnieken, zoals planning-CT-scans, kan de nauwkeurigheid verder verbeteren door de geluidsnelheid in heterogene weefsels te corrigeren.

De combinatie van protoakoestiek met andere beeldvormingstechnieken, zoals echografie, zou ook een belangrijke stap voorwaarts kunnen zijn. Echografie wordt al veel gebruikt in de medische beeldvorming vanwege de mogelijkheid om in real-time tumorbeweging te volgen. Door protoakoestiek en echografie samen te voegen, kan protontherapie nog verder worden geoptimaliseerd. Dit zou vergelijkbaar zijn met de manier waarop MRI wordt gebruikt voor bewegingsbeheersing van tumoren, maar met de voordelen van een lagere kostprijs en bredere toegankelijkheid.

Desondanks zijn er verschillende technische en regelgevende obstakels die moeten worden overwonnen voordat protoakoestiek op grote schaal kan worden toegepast in de klinische praktijk. Ten eerste moeten de hardware en software voor protoakoestische beeldvorming worden geoptimaliseerd om real-time, hoge kwaliteitsbeelden te leveren die artsen kunnen helpen bij klinische besluitvorming. Dit vereist verdere verfijning van algoritmes voor beeldverwerking en signaalverwerking, die in staat moeten zijn om met de complexiteit van echte klinische data om te gaan.

Bovendien zullen protoakoestische systemen uitgebreid moeten worden getest om hun veiligheid, effectiviteit en betrouwbaarheid aan te tonen in verschillende klinische scenario's. Dit is essentieel om ervoor te zorgen dat de technologie daadwerkelijk voordelen oplevert voor de patiënt, bijvoorbeeld door betere behandelingsresultaten of het verminderen van bijwerkingen. Ook de kosten van de technologie moeten gerechtvaardigd worden door een aantoonbare verbetering van de patiëntuitkomsten.

Toch blijft het perspectief voor de integratie van protoakoestiek in klinische praktijken veelbelovend. Aangezien protontherapie steeds meer wordt erkend als een effectieve behandelmethode voor verschillende soorten kanker, is de vraag naar betere technologieën om de behandeling te monitoren en te optimaliseren groter dan ooit. Onderzoek naar protoakoestiek zal zich waarschijnlijk blijven richten op het oplossen van de technische en regelgevende uitdagingen en het volledig benutten van de mogelijkheden die deze technologie biedt.

Met de voortdurende vooruitgang in zowel technologie als klinisch onderzoek lijkt de toekomst van protoakoestiek in de medische beeldvorming en protontherapie helder. Het zou een belangrijke stap kunnen zijn in de richting van meer gepersonaliseerde en effectieve kankerbehandelingen, en daarmee bijdragen aan betere overlevingskansen voor patiënten wereldwijd.

Wat zijn de recente ontwikkelingen in UV-PAM-technologie en hoe verbeteren ze de histologische beeldvorming van weefsels?

Ultraviolette fotoacoustische beeldvorming (UV-PAM) maakt gebruik van de intrinsieke optische absorptie van biologische weefsels in het ultraviolet (UV) bereik van 210 tot 280 nm, wat het mogelijk maakt om de celkern te markeren zonder de noodzaak van weefselverwerking of kleuring. Dit biedt significante voordelen voor het verkrijgen van celbeelden met hoge resolutie, met een laterale resolutie van minder dan 1 μm, zelfs bij gebruik van standaard objectieven. UV-PAM heeft hierdoor veelbelovende toepassingen in de histologische analyse van biologische weefsels, bijvoorbeeld voor het in kaart brengen van de cellulaire structuur van tumoren.

Een voorbeeld van een dergelijke toepassing is het werk van Wong et al. (2018), die een UV-PAM-systeem ontwikkelden met een laterale resolutie van 330 nm voor het verkrijgen van histologische beelden van onbewerkte borstkankertumoren. De UV-PAM-afbeeldingen vertonen duidelijke overeenkomsten met de conventionele hematoxyline-eosine (H&E)-gekleurde beelden, waarmee de mogelijkheid van UV-PAM voor het uitvoeren van histologie-achtige beeldvorming van ongekleurde weefsels wordt aangetoond. De beelden toonden diagnostische kenmerken, zoals invasieve ductale carcinomen (IDC) en ductale carcinomen in situ (DCIS), die overeenkwamen met de H&E-beelden. Het vermogen van UV-PAM om de grenzen tussen normaal weefsel en tumorweefsel duidelijk te identificeren, is van cruciaal belang voor het verbeteren van de diagnostiek in de pathologie.

In de afgelopen jaren zijn er verschillende ontwerpstrategieën voor UV-PAM-systemen ontwikkeld om de beeldprestaties te verbeteren en de systeemdoelen te optimaliseren. Eén van deze innovaties is de transmissiemodus UV-PAM, waarbij een UV-pulslaserlichtstraal sterk gefocust wordt met behulp van een asferisch lens met een hoge numerieke apertuur (NA = 0,48). Dit resulteert in beelden met een hoge resolutie (~330 nm), waarbij één-dimensionale (1D) diepte-resolutie fotoacoustische signalen worden gedetecteerd door een gefocuste ultrasone transducer. De data die op deze manier wordt verkregen, kan vervolgens worden gebruikt voor het verkrijgen van dwarsdoorsneden of volumetrische beelden van weefsels.

Deze technologie heeft echter enkele beperkingen, zoals de lange beeldvormingstijd van ongeveer 100 minuten bij een gezichtsveld (FOV) van 25 mm², wat de klinische toepasbaarheid in de praktijk bemoeilijkt. Om de beeldvormingstijd te verkorten, werd het multifocale UV-PAM (MF-UV-PAM) ontwikkeld. Dit systeem maakt gebruik van een microlens-array en een 1D-array ultrasone transducer, waarmee het aantal focuspunten wordt vergroot en de beeldvormingstijd tot 16 minuten kan worden verkort voor een groter gezichtsveld van 100 mm². Toch zijn er praktische beperkingen, zoals de beschikbare energie van de laser, die de maximale beeldvorming snelheid begrenst.

Een andere belangrijke ontwikkeling in UV-PAM is het gebruik van een galvanometer spiegel in het GM-UV-PAM-systeem, waarmee een aanzienlijke versnelling van het beeldvormingsproces wordt bereikt. Het galvanometer-gebaseerde systeem maakt het mogelijk om het lasersignaal snel te scannen, wat resulteert in histologie-achtige beelden met een resolutie van 1 μm binnen slechts 15 minuten voor een FOV van ongeveer 25 mm². Dit versnelt niet alleen de snelheid van de beeldvorming, maar verhoogt ook de effectiviteit van UV-PAM voor het verkrijgen van gedetailleerde weefselinformatie, waardoor de technologie meer geschikt wordt voor klinische toepassingen.

Een belangrijke uitdaging in UV-PAM is het verbeteren van de beeldkwaliteit, vooral op het gebied van contrast en diepte. Het idee van UV-PAM met weefseltom clearing is voorgesteld om de beeldcontrast te verhogen en de diepte van de beelden te verbeteren, waardoor fijnere details van weefsels beter zichtbaar worden. De vooruitgang in weefseltom clearing technologieën biedt nieuwe mogelijkheden om UV-PAM nog effectiever te maken voor het onderzoeken van weefsels in grotere dieptes, wat van bijzonder belang is voor het begrijpen van de complexiteit van orgaanstructuren in de biomedische diagnostiek.

Het is duidelijk dat UV-PAM de potentie heeft om de grenzen van traditionele histologische beeldvorming te verleggen, met toepassingen die variëren van de beoordeling van tumormarges tot gedetailleerde analyse van de moleculaire en cellulaire structuren in ongekleurde weefsels. Met voortdurende technologische verbeteringen, zoals snellere beeldvormingsmethoden en geavanceerde beeldverwerkingsstrategieën, wordt verwacht dat UV-PAM een cruciale rol zal spelen in de toekomst van de medische beeldvorming en pathologie.