Het ontwerp en de werking van controllers voor de spanning van de DC-link en de regeling van de LSC (Lokaliseringsbronregelaar) in microgrid clusters zijn cruciaal voor de stabiliteit en effectiviteit van gedistribueerde energiebronnen binnen een microgrid. In dit hoofdstuk wordt besproken hoe de gesloten regelsystemen voor de DC-link spanning kunnen worden opgezet en hoe de LSC's binnen een cluster van microgrids moeten worden geconfigureerd om optimale prestaties en energieverdeling te waarborgen.

Een belangrijk aspect van het ontwerp van de DC-link spanningcontroller is het gebruik van de K-factor methode. Deze techniek maakt het mogelijk om een regulator te ontwerpen die de spanning van de DC-link kan stabiliseren door gebruik te maken van een specifieke overbrengingsfunctie. Zoals getoond in de figuur van de systeemopzet, wordt de gesloten-lus dynamica van het systeem als volgt voorgesteld: GOL(s)=Gc(s)Gdc(s)=2sτdc+1G_{OL}(s) = G_c(s) G_{dc}(s) = -\frac{2}{s\tau_{dc} + 1}. Dit systeemmodel helpt bij het begrijpen hoe de spanning snel kan worden gereguleerd door een snelle spanningsfeedbacklus, veel sneller dan de vermogensregelingslus. De vermogensregelingslus is minder snel, maar het is essentieel voor het handhaven van de gewenste spanning op de DC-link.

De gesloten-lus frequentieresponsen van de drie controlelussen voor de DC-link, vermogensregeling en de compensator, geven belangrijke inzichten in hoe deze subsysteemregelaars in harmonie kunnen werken. De verschillende lusbandbreedtes (318 kHz voor de spanningsvolgloop, 300 Hz voor de vermogensregelaar en 20 Hz voor de DC-linkregelaar) moeten zorgvuldig worden afgestemd op basis van de vereiste dynamiek van het systeem.

De controle van de LSC in microgrid clusters vereist een gedifferentieerde aanpak, afhankelijk van de status van elk microgrid binnen het cluster. Twee belangrijke bedrijfsmodi worden geïdentificeerd: droop-regeling en constante vermogensregeling (PQ-regeling). De LSC van een HMG (High Microgrid Generator) binnen een CMG (Clustered Microgrid) moet onder droop-regeling werken, wat zorgt voor de benodigde spannings- en hoekreferenties om een evenwichtige vermogensverdeling mogelijk te maken. Aan de andere kant, wanneer een microgrid in de status van PMG (Power Management Grid) verkeert, zal de LSC overgaan naar een constante PQ-regeling om overbelasting of overproductie van vermogen te compenseren.

Het dynamisch aanpassen van de bedrijfsmodus van de LSC is afhankelijk van de frequentiestatus van het microgrid. Wanneer de frequentie buiten de aanvaarde grenzen valt, bepaalt het controlesysteem hoeveel vermogen door de interverbinding moet worden geabsorbeerd om de frequentie te herstellen. Dit systeem is van toepassing in gevallen van overbelasting of overproductie van vermogen, waarbij de LSC automatisch overschakelt naar PQ-regeling wanneer dat nodig is.

De controle van de LSC voor een HMG vereist gebruik van een hoek-spannings droopregeling. Dit systeem verschilt van de traditionele frequentie-spannings droop, die gebruikelijk is voor gedistribueerde energiebronnen (DER's). De hoek-spannings droop helpt de frequentie van de interverbindingen op een vast niveau te houden, zoals 50 Hz, door de hoek- en spanningsreferenties dynamisch aan te passen op basis van de veranderende belasting en de vermogensvereisten van de microgrids. De omrekening van deze referenties naar de αβ-coördinaten stelt de controller in staat om de juiste spanning en fasehoek te berekenen, wat essentieel is voor een stabiele werking.

Het gebruik van virtuele impedantie in de droopregeling maakt het mogelijk om een krachtigere en efficiëntere verdeling van vermogen te realiseren tussen microgrids. Het systeem zorgt ervoor dat de verschillende LSC's binnen het cluster goed met elkaar kunnen samenwerken, zelfs wanneer er geen centrale controller aanwezig is, mits de virtuele impedantie op de juiste manier is ingesteld.

De toepassing van een referentieselectiecontroller stelt de LSC in staat om te schakelen tussen de droop- en PQ-regelsystemen afhankelijk van de status van de microgrid. Dit biedt een flexibele manier om de controle te optimaliseren, afhankelijk van de operationele omstandigheden van de microgrids.

Naast de technische aspecten van de controller en de werking van de microgrids, is het belangrijk dat de ontwerpers begrijpen hoe de onderlinge interactie van de verschillende microgrids invloed heeft op de stabiliteit en energie-efficiëntie van het gehele systeem. De werking van de LSC kan niet volledig worden begrepen zonder een diepgaand inzicht in de communicatiestructuren die de status van elk microgrid monitoren en de noodzakelijke aanpassingen uitvoeren om het systeem in balans te houden. Het gebruik van een gedecentraliseerde regeling biedt voordelen in termen van veerkracht en fouttolerantie, maar vereist wel nauwkeurige afstemming van de parameters van de droop-regeling om een gelijkmatige vermogensverdeling te garanderen.

In deze context is het essentieel om de juiste keuze te maken tussen verschillende regelmethoden en de geschikte configuratie van de LSC voor elk type microgrid. Het begrijpen van de dynamiek van frequentie- en vermogensschommelingen en de bijbehorende controlesystemen is fundamenteel voor het ontwerpen van een robuust en efficiënt microgrid.

Hoe de Stabiliteit en Controle van Elektromechanische Oscillaties in Industriële Machines te Verbeteren

De frequentie van elektromechanische oscillaties in industriële machines varieert meestal tussen 0,1 en 2,0 Hz, terwijl de oscillatiefrequentie van statische elektronische relais (SSR) tussen de 10 en 50 Hz ligt. Industriële machines zijn over het algemeen drie-fasen inductiemotoren (IM), die zijn verbonden via een directe aansluiting op het net (DOL) of een systeem met een variabele frequentieomvormer (VFD). Ongeveer 80% van de totale industriële machinebelasting werkt met DOL-startmodus. Bij DOL-startmotoren wordt de stator van de inductiemotor direct aangesloten op het netwerk, wat betekent dat afwijkingen in spanning of frequentie bij de motor kunnen leiden tot instabiliteit. Dit maakt de motor kwetsbaar voor elektrische en mechanische oscillaties, wat kan resulteren in mechanische problemen zoals torsie-oscillaties.

Met de ontwikkeling van de vermogenselektronica speelt de VFD een cruciale rol bij het regelen van inductiemotoren, en het gebruik van VFD-gestuurde motoren zal naar verwachting in de nabije toekomst een aanzienlijk aandeel in de industrie uitmaken. Er zijn drie basisconfiguraties die worden gebruikt in VFD's: constant koppel, constant vermogen en variabel koppel. Van deze drie is het constante koppel het meest gebruikelijk in industriële toepassingen zoals liften, transportbanden, mengers en bottellijnen. Het maximale koppel in een VFD-systeem wordt gegeven door de formule:

Tmax=K(vf)2Rsf2π(Ls+Lr)2T_{\text{max}} = \sqrt{K} \left( \frac{v}{f} \right)^2 \frac{R_s f}{ 2 \pi (L_s + L_r)^2 }

waar KK een constante is die specifiek is voor de machine, en vv en ff respectievelijk spanning en frequentie zijn. Het bereiken van constant maximaal koppel vereist het handhaven van een constante verhouding tussen spanning en frequentie (v/fv/f). Oscillaties in de spanning en frequentie kunnen echter torsionele oscillaties in de rotor veroorzaken, wat de stabiliteit van het systeem kan beïnvloeden. Deze torsionele oscillaties kunnen zich gemakkelijk verspreiden door de vermogenselektronische interface van de VFD, vooral aangezien de frequentie van de torsionele oscillaties lager is dan die van het systeem, waardoor het door lage-doorlaatfilters kan reizen.

Verschillende onderzoekers hebben extra controllers voorgesteld om torsionele oscillaties te dempen. Zo werd in de literatuur een extra dempingscontroller gekoppeld aan de bestaande VFD geïntroduceerd om deze oscillaties te verminderen, terwijl andere studies een dempingsregeling direct op de inductiemotor toepassen om torsionele oscillaties tijdens transiënten te beheersen. Het is duidelijk dat de lage-frequentie oscillaties die verband houden met inductiemotoren een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de stabiliteit van microgrids.

Onder normale bedrijfstoestanden, wanneer de totale generatie en belasting gelijk zijn, blijft de snelheid van de roterende machines constant. Echter, bij transienten (bijvoorbeeld als gevolg van een plotselinge verandering in de belasting) raken deze evenwichten verstoord, waardoor spannings- en vermogensoscillaties optreden. Deze oscillaties kunnen zich verspreiden door het systeem en zelfs leiden tot een onstabiele toestand in de microgrid. Het vermogen van een synchroonmachine om deze verstoringen te stabiliseren wordt bepaald door twee componenten: de synchroniserende kracht (die te maken heeft met de rotatiehoek van de rotor) en de dempingskracht (die verband houdt met de snelheidsafwijking van de rotor). Het ontbreken van voldoende synchroniserende kracht of demping kan leiden tot een toename van de rotorhoek of oscillatoire instabiliteit.

De dynamica van de oscillaties van de rotor in een synchroonmachine kunnen worden beschreven met behulp van de zogenaamde "swingvergelijking". Deze vergelijking is een essentieel hulpmiddel bij de ontwikkeling van controllers, zoals de Power Oscillation Damping (POD) controller, die gericht is op het dempen van oscillaties in hybride AC/DC-microgrids. De swingvergelijking kan worden geschreven als:

d2δdt2M=PmecPele\frac{d^2\delta}{dt^2} M = P_{\text{mec}} - P_{\text{ele}}

waarbij MM de traagheidsconstante is, PmecP_{\text{mec}} het mechanische vermogen van de motor en PeleP_{\text{ele}} het elektrische vermogen van de synchroonmachine.

Wanneer een gedistribueerde energiebron (DER) is aangesloten op een microgrid, kunnen kleine krachtoscillaties optreden die worden veroorzaakt door verstoringen in het microgrid. De kleine veranderingen in de hoek van de spanning van de DER kunnen worden gemodelleerd door de volgende vergelijking:

I=EdgδEmg0(R1+R2+j(X1+X2))I = E_{\text{dg}}\angle \delta - E_{\text{mg}}\angle 0^\circ \left( R_1 + R_2 + j(X_1 + X_2) \right)

waarbij R1,R2,X1,X2R_1, R_2, X_1, X_2 de weerstanden en reactanties van de lijnen zijn. Door deze vergelijkingen kan het complexe vermogen worden bepaald, wat helpt bij het voorspellen van de elektrische dynamica van de machine. Dit vermogen heeft directe implicaties voor de stabiliteit van het systeem.

Het elektro-magnetische koppel van een inductiemotor kan worden onderverdeeld in twee componenten: de synchroniserende koppel en de dempingskoppel. De demping is van bijzonder belang voor de dynamische stabiliteit van het systeem, aangezien een onvoldoende demping kan leiden tot verhoogde oscillaties en uiteindelijk tot instabiliteit van het systeem. De dempingskoppel wordt voornamelijk gegenereerd door de interactie tussen de rotor-zijbandstroom en het magnetische veld van de stator. Afhankelijk van de frequentie van de oscillatie kunnen deze stromen zowel positieve als negatieve demping veroorzaken. Dit is de basis voor de ontwerp van de POD-controller, die gericht is op het optimaliseren van de demping en het handhaven van de stabiliteit van het microgrid.

De dempingseigenschappen kunnen worden gemodelleerd met behulp van de volgende formule:

dΔTdampdt=DΔω\frac{d \Delta T_{\text{damp}}}{dt} = D \Delta \omega

waarbij DD de dempingscoëfficiënt is en Δω\Delta \omega de snelheidsafwijking van de rotor. De linearisatie van deze formule levert een model dat kan worden gebruikt voor het ontwerp van controllers om de oscillaties in een microgrid te dempen.

In de praktijk zullen de effectiviteit en de werking van dergelijke dempingssystemen afhankelijk zijn van verschillende factoren, waaronder de aard van de belasting, de eigenschappen van de motor, en de specifieke kenmerken van het microgrid. Het is van essentieel belang om bij de ontwerp van deze systemen rekening te houden met de complexiteit van de interacties tussen de verschillende componenten van het netwerk.

Hoe kunnen Microgrids optimaal deelnemen aan Peer-to-Peer Energiehandel in een Locale Markt?

In de hedendaagse energiemarkten speelt de coördinatie tussen distributienetbeheerders (DSO) en transmissienetbeheerders (TSO) een cruciale rol in het handhaven van de stabiliteit van de netwerken. Voor microgrids (MG) die deelnemen aan peer-to-peer (P2P) energiehandel, is dit een essentieel aspect van hun strategische besluitvorming. De DSO speelt hierin een centrale rol door de dag-gemiddelde onevenwichtigheden van microgrids op te lossen via de dag-gemiddelde spotmarkt, beheerd door de TSO. Real-time onbalans wordt daarentegen aangepakt via de real-time balanceringsmarkt van de TSO.

Het doel van deze markten is om de efficiëntie van de lokale energietransacties te maximaliseren door middel van zorgvuldig gecoördineerde marktprocessen. Wanneer een microgrid in een bepaalde periode een positief onbalans vertoont (bijvoorbeeld door een onverwachte toename in verbruik), zal het de benodigde energie van de TSO moeten kopen, terwijl het een negatieve onbalans (teveel aan aanbod) moet verkopen. Hierbij speelt de DSO een bemiddelende rol, door het vaststellen van de balans en het afdwingen van de naleving van de marktplannen door de MG's.

Naast de rol van de DSO is er de vraag hoe het matchmaking-proces van P2P-transacties tussen producenten en consumenten van energie wordt georganiseerd. De DSO verzamelt biedingen en offertes van producenten en consumenten en rangschikt deze op basis van prijs. Vervolgens wordt een marktplaats gecreëerd door de biedingen van consumenten te combineren met de offertes van producenten, wat resulteert in een bepaalde hoeveelheid verhandelde energie tegen een 'marginale prijs'. Dit proces helpt de markt in evenwicht te brengen, en garandeert tegelijkertijd dat de sociale welvaart wordt gemaximaliseerd door te voorkomen dat de energiebehoeften van consumenten onterecht onvervuld blijven.

Deze markten, hoewel gericht op het maximaliseren van de sociale welvaart, kunnen complex zijn, vooral door de onzekerheden waarmee microgrids worden geconfronteerd. De onzekerheden omvatten niet alleen de voorspelling van het nettoverbruik van microgrids, maar ook de fluctuaties in prijzen op zowel de transmissiemarkt als de CEAM (Capaciteit en Emissie Kwota Markt), waarvoor microgrids verplicht zijn om quotums te kopen. Het resultaat is een dynamische en vaak riskante omgeving waarin microgrids strategische beslissingen moeten nemen over hoe ze zich inzetten in deze markten.

Voor microgrids die actief deelnemen aan P2P-handel, is het van essentieel belang om deze onzekerheden in overweging te nemen bij het formuleren van biedstrategieën. Een van de belangrijkste overwegingen is de inherente onzekerheid van het nettoverbruik van een microgrid. Variaties in hernieuwbare energieproductie (zoals zonne-energie) en vraag kunnen leiden tot onbalans, waardoor het nodig is om de resterende vraag via de TSO te dekken tegen mogelijk ongunstige prijzen. Evenzo kunnen onvoorspelbare prijsfluctuaties op de transmissiemarkt leiden tot grotere risico's voor de microgrid, afhankelijk van de prijsstrategie die gekozen wordt.

Daarnaast is er de noodzaak voor microgrids om te voldoen aan de risico- en rendementsbeperkingen die voortkomen uit de onzekerheden op de energiemarkten. Dit vraagt om een gedetailleerd begrip van de zogenaamde Conditional Value at Risk (CVaR), een belangrijke maatstaf voor het afwegen van de risico's van onbalans en prijsvolatiliteit. In de praktijk betekent dit dat microgrids strategische biedingsbeslissingen moeten nemen die zowel hun potentieel voor winstmaximalisatie als hun risico's op verliezen door prijsschommelingen of marktonbalans meenemen.

Een mogelijke oplossing om de risico's voor microgrids te minimaliseren, is het formuleren van een optimaal biedingsmodel op basis van stochastische dynamische programmering. Dit model houdt rekening met de onzekerheden van netbelasting en prijsvolatiliteit, en stelt microgrids in staat om hun biedingen te optimaliseren met de maximale winst als doel. Het model is ontworpen om microgrids te helpen bij het nemen van weloverwogen beslissingen die hun risicoprofiel beheren en tegelijkertijd hun opbrengsten maximaliseren. Belangrijke parameters zoals de geschatte kosten van emissierechten en de potentieel hogere kosten van balanscompensatie kunnen invloed hebben op de uiteindelijke biedstrategieën die door microgrids worden gekozen.

Het is belangrijk te begrijpen dat de P2P-markten, hoewel ze veel voordelen bieden voor de energie-efficiëntie en sociale welvaart, niet zonder risico's zijn. Microgrids moeten voortdurend de marktomstandigheden volgen, de voorspelbaarheid van hun productie en vraag verbeteren, en de volatiliteit van energiekosten nauwlettend in de gaten houden om hun financiële stabiliteit te waarborgen. Het gebruik van geavanceerde modellen voor het beheren van risico's en onzekerheden kan helpen om deze uitdagingen te overwinnen, maar vereist aanzienlijke investeringen in technologie en kennis.