Fotopolymerisatie is een essentiële technologie voor 3D-printen, waarbij licht wordt gebruikt om polymeren te vernetten en solide structuren op te bouwen. In de afgelopen jaren zijn er verschillende fotoinitiators (PIs) en fotoinitiatorsystemen (PIS's) ontwikkeld, waarvan sommige veelbelovende mogelijkheden bieden voor verbeterde prestaties in 3D-printtoepassingen. Deze systemen variëren van klassieke UV-geactiveerde PIs tot meer geavanceerde systemen die kunnen functioneren onder zichtbaar licht. Het is echter belangrijk om niet alleen te kijken naar de initiëring van de polymerisatie, maar ook naar andere cruciale eigenschappen die invloed hebben op de uiteindelijke printkwaliteit.

Een van de meest opmerkelijke systemen is het BODIPY/Iod2/EDB-systeem. Dit driedelige PIS-systeem is in staat om cationische fotopolymerisatie van epoxyresins (EPOX) te induceren, hoewel de conversie van het epoxy nog steeds lager blijft dan 50%. Ondanks deze lagere conversie biedt het systeem voordelen door krimp tijdens de polymerisatie te verminderen. Dit is een belangrijk aspect, vooral voor 3D-printen, waar vervorming door krimp het resultaat kan beïnvloeden. Er is een specifieke formulering ontwikkeld waarin TMPTA (trimethylolpropaan-trimethacrylaat) en EPOX (epoxy) in een mengsel van 50% worden gecombineerd. Dit mengsel vertoonde echter meerdere breuken in de geprinte letters, wat wijst op de onvolledige conversie van zowel TMPTA als EPOX.

Indigo carmine (IC), een kleurstof die oorspronkelijk werd verkregen uit de Indigofera-plant, heeft eveneens interessante eigenschappen als fotoinitiator. IC heeft een breed absorptiespectrum in het zichtbare lichtbereik (400-700 nm), met een piek bij 610 nm. Wanneer IC wordt gecombineerd met jodium (Iod) in PEGDA 700 (polyethyleenglycol-diacrylaat), worden conversies van dubbele bindingen dicht bij 100% bereikt, wat het gebruik van IC in fotopolymerisatieprocessen uiterst efficiënt maakt. Een andere belangrijke eigenschap van IC is het fotobleaching-effect, waarbij de kleur van het materiaal vervaagt onder lichtblootstelling, wat kan helpen bij toepassingen waar esthetiek belangrijk is. Dit werd duidelijk geïllustreerd in een 3D-printvoorbeeld waarbij een object met complexe details werd geprint, zoals een toren met het ingewikkelde lettertype “N”.

Naast deze traditionele PIs zijn er ook naphthopyran-derivaten die een nieuwe benadering bieden voor fotopolymerisatie. Deze moleculen vertonen foto-switchable eigenschappen, wat betekent dat ze onder invloed van licht van UV naar zichtbaar kunnen veranderen, en daardoor fotopolymerisatie kunnen initiëren. Het voordeel van deze materialen is dat ze, zolang ze niet worden blootgesteld aan UV-licht, stabiel blijven en geen ongewenste initiatie veroorzaken. Zodra ze echter aan UV-licht worden blootgesteld, kunnen ze overgaan in een staat die de polymerisatie van pentaerythritol tetraacrylaat (PETA) activeert. Dit maakt het mogelijk om fotopolymeerharsen op te slaan zonder dat er ongewilde reacties optreden. Dit type systeem is ideaal voor 3D-printen, omdat het de mogelijkheid biedt om de polymerisatie pas te starten wanneer dit gewenst is, wat helpt bij het verkrijgen van een hogere resolutie en minder oververharding.

Bij het gebruik van naphthopyran-derivaten in PETA is een bijzondere eigenschap dat het resinsysteem alleen geactiveerd wordt door een combinatie van UV-licht voor initiatie en zichtbaar licht voor de vorming van de uiteindelijke structuur. Dit biedt mogelijkheden voor het produceren van objecten met complexe vormen, die met precisie kunnen worden geprint zonder dat er ongewenste polymerisatie optreedt langs de randen van het object, een veelvoorkomend probleem bij traditionele methoden.

Wat verder belangrijk is, is dat de fotoinitiatoren, ondanks hun vele voordelen, verschillende nadelen kunnen hebben, zoals migratie of instabiliteit bij langdurige blootstelling aan licht. In commercieel verkrijgbare PIs kunnen deze eigenschappen de prestaties beperken. Het is echter mogelijk om door moleculaire modificatie en andere benaderingen de efficiëntie van deze systemen te verbeteren. Hierbij is het van belang om zowel de fotochemische als fysische eigenschappen van de fotoinitiatoren te begrijpen, evenals de interacties tussen de initiatoren en de polymeren die worden gebruikt in het printproces.

De integratie van natuurlijke stoffen, zoals die afgeleid van Indigo carmine, met synthetische polymeren kan een interessante richting zijn voor de ontwikkeling van meer duurzame en efficiënte fotoinitiatorsystemen. Dit kan niet alleen de effectiviteit van de fotopolymerisatie verbeteren, maar ook bijdragen aan meer milieuvriendelijke productieprocessen in de 3D-printindustrie. Bovendien kan het gebruik van dergelijke materialen bijdragen aan het verminderen van de afhankelijkheid van schadelijke chemicaliën in de fotopolymerisatieprocessen.

Endtext

Wat zijn fotoinitiatoren voor lichtgestuurde vrije-radicaalpolymerisatie en hoe dragen ze bij aan de 3D-printtechnologie?

Fotoinitiatoren spelen een cruciale rol in de moderne polymeerchemie, met name in processen zoals lichtgestuurde vrije-radicaalpolymerisatie. Deze initiators maken gebruik van licht, vaak van LED's, om de polymerisatiereactie te starten. Dit maakt ze onmisbaar voor toepassingen zoals 3D-printen, waar precisie en controle over het polymeerproces essentieel zijn. Het vermogen van fotoinitiatoren om licht te absorberen en te reageren, stelt hen in staat om de polymerisatie van monomeren te initiëren zonder de noodzaak van hoge temperaturen of schadelijke oplosmiddelen, wat de milieuvriendelijkheid van dergelijke processen vergroot.

Een interessante vooruitgang in dit veld is de ontwikkeling van fotoinitiatoren op basis van natuurlijke producten, zoals chalconen. Deze verbindingen bieden een breed scala aan mogelijkheden voor toepassing in lichtgestuurde polymerisatieprocessen. Chalconen en hun afgeleiden, bijvoorbeeld in combinatie met carbazool- en triphenylamino-structuren, worden steeds belangrijker in de ontwikkeling van efficiënte initiators voor 3D-printen. Het gebruik van dergelijke systemen kan niet alleen de prestaties van de polymerisatiereacties verbeteren, maar ook de biocompatibiliteit van de uiteindelijke polymeren, wat vooral relevant is in medische toepassingen zoals bioprinting.

De structuur van de monomeren speelt eveneens een cruciale rol in de efficiëntie van fotopolymerisatie. De aanwezigheid van zuurstof kan de polymerisatiereactie sterk remmen, wat leidt tot een afname in de opbrengst van het gewenste polymeer. Het is van belang om de juiste fotoinitiator te kiezen die goed kan functioneren in de aanwezigheid van zuurstof, wat vooral van belang is bij het werken met dunne lagen of in situaties waarin zuurstofpenetratie onvermijdelijk is. Onderzoekers hebben de effectiviteit van verschillende fotoinitiatorsystemen getest en geoptimaliseerd om de inhibitie door zuurstof te minimaliseren, zodat hogere conversies mogelijk zijn in complexe processen zoals 3D-printen.

Daarnaast hebben de laatste innovaties in de fotopolymerisatiechemie geleid tot het ontstaan van multi-component fotoinitiatorsystemen. Deze systemen combineren verschillende fotoinitiatoren en bijbehorende reactanten om de reactiesnelheid en het bereik van de fotopolymerisatie te vergroten. Dit is van groot belang voor toepassingen waarbij licht met verschillende golflengtes wordt gebruikt, zoals in LED-gestuurde systemen. Het combineren van verschillende initiatoren, zoals in de systemen die gebruik maken van oxime-esters en carbazool, biedt de mogelijkheid om met lage energie-instellingen efficiënt te polymeriseren, wat energieverbruik en kosten verlaagt.

Een ander gebied waar deze fotoinitiatoren een grote impact hebben, is in de ontwikkeling van 3D-printtechnologieën. De toepassing van dergelijke systemen maakt het mogelijk om complexe driedimensionale structuren met hoge precisie en snelheid te produceren. Dit heeft niet alleen geleid tot een revolutie in de productie van kunststoffen, maar opent ook nieuwe mogelijkheden in de biotechnologie, waar 3D-geprinte weefsels en medische implantaten steeds vaker worden vervaardigd.

Bij het kiezen van een fotoinitiator is het van belang om ook de thermische stabiliteit en de mate van fotobleaching in overweging te nemen. Fotobleaching, het proces waarbij de fotoinitiator zijn vermogen verliest om polymerisatie te initiëren na herhaaldelijke blootstelling aan licht, kan de levensduur van de fotoinitiator beïnvloeden en daarmee de efficiëntie van het gehele polymeerproces. Het gebruik van fotoinitiatoren die goed bestand zijn tegen fotobleaching verhoogt de duurzaamheid van het printproces en maakt het mogelijk om langere printtijden te realiseren zonder verlies van efficiëntie.

Voor toepassingen die zichtbaar licht of nabij-infrarood licht vereisen, zijn recent ontwikkelde fotoinitiatoren die specifiek gevoelig zijn voor deze golflengten bijzonder belangrijk. Dergelijke initiators hebben het potentieel om 3D-printprocessen verder te verbeteren, door minder energie-intensief te zijn en een grotere controle over de afdrukkwaliteit te bieden. Dit is vooral relevant voor processen die geoptimaliseerd moeten worden voor zowel snelheid als nauwkeurigheid, zoals in de fabricage van medische of elektronische componenten.

Tenslotte is het essentieel om de veiligheid van fotoinitiatoren in verschillende omgevingen te waarborgen. De biocompatibiliteit van fotopolymeren is bijvoorbeeld een sleuteloverweging bij hun gebruik in medische toepassingen, terwijl de impact op het milieu en de gezondheid van de werknemers een belangrijke factor is bij industriële toepassingen. Onderzoekers hebben zich gericht op het ontwikkelen van fotoinitiatoren die minder schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu, en deze focus zal naar verwachting verder toenemen naarmate de regelgeving op het gebied van veiligheid en milieu wordt aangescherpt.