Jak Trump zmienił krajobraz mediów amerykańskich: Przemiany, wyzwania i zjawisko populizmu

W dzisiejszym świecie, zdominowanym przez nieprzerwaną falę informacji i treści, tradycyjne media przeżywają kryzys, który wynika nie tylko z technologicznych innowacji, ale także z osłabienia ich pozycji negocjacyjnej wobec reklamodawców, odbiorców oraz rządu. Dawniej media były potęgą, która wyznaczała warunki, dyktując zasady relacjonowania wydarzeń i kontrolując przepływ informacji. W dzisiejszym środowisku, w którym tradycyjne modele biznesowe stają się coraz mniej opłacalne, a rynek mediów jest nasycony nowymi źródłami informacji, głos polityków – a szczególnie Donalda Trumpa – stał się nie tylko ważnym, ale wręcz kluczowym czynnikiem, który wstrząsnął tą równowagą.

Trump, zdolny do przyciągania ogromnej uwagi, stał się jednym z głównych sprzedawców w rynku mediów, co wyraźnie podkreślił w wywiadzie dla "Time". "Idę do tych programów, a oglądalność podwaja się, potraja, a to daje mi władzę" – powiedział. Jego umiejętność kreowania kontrowersyjnych wydarzeń za pomocą tweetów, konferencji prasowych czy kontrowersyjnych wystąpień publicznych wprowadziła nową dynamikę do amerykańskiego krajobrazu medialnego. Media, które wcześniej były podstawowym źródłem informacji, stały się zmuszone do ścigania się o „kliknięcia” i oglądalność, by przetrwać w nowej rzeczywistości 24-godzinnego cyklu informacyjnego.

Trump, jako osobowość medialna, wywarł ogromny wpływ na postrzeganie funkcji tradycyjnych mediów. Jego działania wskazują na głębokie zmiany, które zachodzą w przestrzeni publicznej, gdzie niestandardowe źródła informacji – takie jak Twitter czy nietypowe programy telewizyjne – zaczynają dominować. Media muszą dostosować się do nowej rzeczywistości, gdzie celem nie jest już wyłącznie informowanie, ale także zapewnienie przyciągającej uwagę treści. To powoduje, że dawne zasady profesjonalnego dziennikarstwa, opartego na rzetelności i obiektywizmie, stają się coraz bardziej trudne do utrzymania.

Zmiany te wywołują także silną reakcję mediów tradycyjnych. W 2014 roku, po spadku oglądalności, analitycy Wall Street zaczęli kwestionować sens istnienia CNN. Zaledwie dwa lata później, dzięki transmisjom debat i intensywnej obecności Trumpa w mediach, oglądalność stacji wzrosła o 170% w prime time. To dowód na to, jak duży wpływ na media ma polityczna obecność jednej osoby, której każde słowo staje się „złotym towarem” na rynku informacyjnym.

Warto dodać, że przemiany w amerykańskim dziennikarstwie nie są tylko efektem zmian technologicznych i politycznych. Tradycja amerykańskiej komunikacji, która zrodziła się na gruncie wolności słowa, stawia media w roli strażników demokracji. Jeszcze na przełomie XIX i XX wieku, Adolph Simon Ochs, właściciel "New York Times", w swoim słynnym manifeście, postawił na obiektywizm i rzetelność w dostarczaniu informacji. Dziś, w dobie postprawdy i populistycznych narracji, wiele mediów stoi przed wyzwaniem, by nie zatracić swojej misji, a jednocześnie utrzymać się na rynku, który zdominowany jest przez sensację i kontrowersje.

Równocześnie, od czasów pierwszych reporterów ścigających afery korupcyjne na początku XX wieku, amerykańska tradycja dziennikarska zmieniała się, by odpowiedzieć na potrzeby społeczne. Tzw. „muckrakers” z początku XX wieku, którzy odkrywali zbrodnie i nadużycia władzy, stali się symbolem dziennikarstwa śledczego. Dziś, w dobie potęgi mediów społecznościowych i szybkich informacji, dziennikarze są zmuszeni balansować między szybkością a dokładnością, co nie zawsze prowadzi do rzetelnych analiz.

Współczesne wyzwania dla amerykańskiego dziennikarstwa nie kończą się na odpowiedzi na populistyczną retorykę Trumpa. To także walka o zachowanie obiektywizmu i niezależności w świecie, gdzie media coraz częściej stają się narzędziem manipulacji politycznej i komercyjnej.

Jak Twitter Donalda Trumpa kształtował jego polityczną retorykę i strategię?

Analizując treści tweetów Donalda Trumpa, dostrzec można kilka interesujących mechanizmów, które ukazują zarówno jego styl komunikacji, jak i sposób, w jaki budował swoją polityczną narrację. W ciągu kampanii prezydenckiej 2016 roku i pierwszych lat swojej prezydentury, Twitter stał się dla niego głównym narzędziem komunikacyjnym. Jego zachowanie w sieci, w tym częstotliwość tweetów, język, który stosował, a także reakcje na wydarzenia bieżące, pozwalają zrozumieć, jak media społecznościowe wpłynęły na kształtowanie wizerunku Trumpa oraz jego interakcje z opinią publiczną.

Jeden z najważniejszych aspektów komunikacji Trumpa na Twitterze to sposób, w jaki często i bezpośrednio atakował swoich przeciwników politycznych. Hillary Clinton, jego rywalka w wyborach prezydenckich w 2016 roku, stała się głównym celem jego ostrych wypowiedzi. Zdecydowana większość tweetów, w których pojawiała się jej postać, była pełna oskarżeń i personalnych ataków, mających na celu podważenie jej wiarygodności i skuteczności. Przykładem może być tweet z 9 października 2016 roku, w którym Trump zarzucił Clinton błędy w polityce zagranicznej jako Sekretarz Stanu, a także wykorzystywał hashtagi takie jak #RattledHillary. Takie podejście do politycznych rywali nie było wyjątkiem; wręcz przeciwnie, jego tweety obfitowały w kontrowersyjne stwierdzenia, które były zarówno agresywne, jak i często wyolbrzymione, co miało na celu zwrócenie uwagi i wzbudzenie emocji.

Z analizy jego tweetów wynika, że Trump systematycznie wykorzystywał Twittera do kształtowania i promowania swojej tożsamości politycznej. Według badań Bonato i Roach (2018) na temat analizy tweetów Trumpa, można zaobserwować pięć głównych grup tematycznych, które dominowały w jego wypowiedziach. Pierwsza grupa odnosi się do jego samego, do jego osiągnięć oraz osobowości. Druga grupa dotyczy rywali politycznych, w tym Hillary Clinton, Partii Demokratycznej i przeciwników Republikanów. Trzecia obejmuje kwestie związane z kampanią wyborczą, a czwórta - atakami na media. Piąta grupa natomiast odnosi się do kwestii związanych z pełnieniem funkcji prezydenckiej, takich jak polityka wewnętrzna, reforma systemu zdrowia czy relacje międzynarodowe.

Twitter stał się również narzędziem, za pomocą którego Trump komunikował się bezpośrednio z obywatelami, przekazując im swoje stanowisko w sprawach politycznych i reagując na bieżące wydarzenia. Jego tweety były często proste, zrozumiałe i miały na celu wywołanie emocjonalnej reakcji u odbiorców. Trump nazywał media "fałszywymi" i atakował je w kontekście narracji o tzw. "fałszywych wiadomościach", co miało na celu delegitymizowanie krytyki jego osoby i polityki.

Jednym z ciekawych wątków, który pojawił się w badaniach, była analiza urządzeń, z których Trump korzystał do pisania tweetów. W badaniach Robinsona (2018) zauważono, że Trump korzystał z dwóch różnych urządzeń – iPhone'a i Androida – w zależności od charakteru tweetów. Te, które wysyłał z iPhone'a, były bardziej neutralne i dotyczyły ogólnych komunikatów, natomiast te z Androida były pełne gniewu, często negatywne i zawierały bardziej kontrowersyjne wypowiedzi, takie jak ataki na rywali czy media. Ta różnica w tonie tweetów sugeruje, że część z nich mogła być zarządzana przez kampanię, a część była autentyczną reakcją samego Trumpa.

Trudno przecenić znaczenie Twittera w strategii komunikacyjnej Trumpa. To narzędzie stało się nie tylko sposobem na bezpośredni kontakt z wyborcami, ale również sposobem na utrzymywanie dominującej narracji w mediach. Jego tweety były nie tylko reakcją na wydarzenia, ale również aktywnym kształtowaniem politycznej rzeczywistości, której elementy były konsekwentnie powtarzane i wzmacniane. Taki sposób komunikacji z pewnością odgrywał kluczową rolę w sukcesie Trumpa w wyborach prezydenckich i późniejszym funkcjonowaniu w roli prezydenta.