Zarządzanie anestezjologiczne w chirurgicznym leczeniu zespołu triatriatum sinister (CTS) u dzieci jest skomplikowanym procesem wymagającym szczególnej uwagi na każdym etapie, od przygotowania przedoperacyjnego po opiekę pooperacyjną. CTS jest rzadką wrodzoną wadą serca, której cechą charakterystyczną jest obecność trzeciej komory w lewym przedsionku, co prowadzi do zaburzeń w krążeniu krwi w płucach. Typ A jest najczęściej spotykaną postacią tego schorzenia i dzieli się na podtypy A1 i A2, zależnie od lokalizacji przegrody i połączenia z prawym przedsionkiem. W każdym przypadku szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednią ocenę przedoperacyjną, w tym echokardiografię, która pozwala na określenie stopnia zaawansowania choroby oraz związanych z nią komplikacji.

Przygotowanie przedoperacyjne powinno obejmować dokładną analizę ewentualnych współistniejących wad serca, które mogą wymagać specjalistycznego leczenia. Często u dzieci z CTS występuje również nadciśnienie płucne, a zmiany w strukturze lewej komory serca mogą prowadzić do jej hipoplazji. U takich pacjentów konieczna jest szczególna troska o funkcję serca, w tym kontrolowanie tachykardii oraz prewencja nadciśnienia płucnego. W przypadku zwężenia przedsionkowego, przed operacją może być konieczne wdrożenie leczenia farmakologicznego, które pomoże w poprawie hemodynamiki.

Po zakończeniu operacji, kiedy serce powróci do normalnej funkcji, szczególne znaczenie ma monitorowanie ciśnienia płucnego i funkcji lewej komory, szczególnie w przypadkach, gdzie dochodzi do hipoplazji lewej komory. Po operacji zaleca się utrzymywanie normalnego rytmu zatokowego, aby maksymalizować przepływ krwi i uniknąć arytmii. Należy pamiętać, że niekontrolowane zmiany w PVR (opór naczyniowy płuc) mogą prowadzić do nasilenia obrzęku płuc i innych powikłań.

Ważnym aspektem jest również prewencja zespołu niskiej wydolności serca (LCOS), który często rozwija się u dzieci po operacjach CTS, zwłaszcza w przypadku hipoplazji lewej komory. Leczenie tego zespołu wymaga zastosowania odpowiednich leków inotropowych, jak dopamina, oraz ścisłej kontroli stanu krążenia i oddychania.

Po zabiegu chirurgicznym, w zależności od odpowiedzi organizmu dziecka na operację, należy przeprowadzić szczegółową obserwację funkcji serca i płuc. Monitorowanie ciśnienia w płucach oraz wprowadzenie odpowiednich środków farmakologicznych, jak tlenek azotu w przypadku utrzymującego się nadciśnienia płucnego, jest niezbędne. Zastosowanie odpowiednich technik anestezjologicznych, takich jak regulacja parametrów wentylacji, może pomóc w zmniejszeniu obciążenia układu oddechowego i poprawie funkcji serca.

W operacjach CTS szczególnie trudnym zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej prewencji obrzęku płuc oraz stabilności funkcji serca. U dzieci z CTS przed operacją zaleca się stosowanie umiarkowanego preloadu, co pozwala na poprawę przepływu przez wąskie ujścia w przegrodzie i uniknięcie nadmiernego obciążenia układu krążenia. Ponadto, kontrola częstości rytmu serca i prewencja hiperkapnii oraz kwasicy mają kluczowe znaczenie dla zachowania stabilności hemodynamicznej pacjenta podczas zabiegu.

Biorąc pod uwagę złożoność chirurgii CTS, a także częstą współobecność innych wad serca, takich jak nieprawidłowe ułożenie zastawek czy zwężenia ujść, należy w każdym przypadku opracować indywidualny plan anestezjologiczny, który uwzględnia specyficzne potrzeby pacjenta. Współpraca zespołu kardiochirurgicznego, anestezjologicznego i intensywnej terapii jest niezbędna do zapewnienia najlepszej opieki nad dzieckiem.

W każdym przypadku wczesna interwencja, w tym dokładna diagnoza i szybkie wdrożenie odpowiednich działań chirurgicznych, ma kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia pacjenta. Przy odpowiednim zarządzaniu anestezjologicznym, dzieci z CTS mają szansę na normalne funkcjonowanie, a skomplikowane procedury chirurgiczne stają się bezpieczniejsze. Jednakże, w długoterminowej perspektywie, pacjenci ci wymagają regularnych kontroli kardiologicznych, ponieważ mogą wystąpić dalsze komplikacje związane z funkcjonowaniem serca i układu oddechowego.

Zarządzanie anestezjologiczne w procedurze Rastelli u dziecka z kompletną transpozycją wielkich tętnic (TGA) i ubytkiem przegrody komorowej (VSD)

Kompletna transpozycja wielkich tętnic (TGA) jest ciężką wrodzoną wadą serca, która występuje u około 1 na 4500–2100 urodzeń, stanowiąc 7–9% wszystkich wrodzonych wad serca. W tej patologii dochodzi do zamiany miejscami aorty i tętnicy płucnej, co powoduje, że natlenowana krew z lewej komory jest pompowana do krążenia systemowego, a krew odtlenowana z prawej komory trafia do płuc, a nie do serca. TGA może występować w połączeniu z innymi wadami serca, takimi jak ubytek przegrody komorowej (VSD) i zwężenie drogi odpływu z lewej komory (LVOT). W takich przypadkach konieczne jest przeprowadzenie skomplikowanego zabiegu chirurgicznego, jakim jest operacja Rastelli, której celem jest poprawienie przepływu krwi i zapewnienie skutecznego krążenia u pacjenta.

Przypadek dziecka, które przeszło operację Rastelli z powodu TGA, VSD i zwężenia LVOT, pokazuje, jak ważne jest precyzyjne zarządzanie anestezjologicznym przed, w trakcie i po operacji. Przed zabiegiem konieczne jest przeprowadzenie dokładnej oceny hemodynamicznej i przygotowanie pacjenta do operacji. W przypadku tej małej dziewczynki (wiek 6 miesięcy, waga 8,1 kg) przed indukcją znieczulenia stwierdzono zmniejszenie przepływu krwi do płuc, co wymagało odpowiedniego dostosowania parametrów anestezjologicznych.

Indukcja znieczulenia przeprowadzana była za pomocą etomidatu, sufentanylu i rokuronium, a intubację wykonano przez rurkę intubacyjną o średnicy 4 mm, monitorując pozycję rurki w obu płucach za pomocą osłuchania. Poczyniono także pomiar ciśnienia tętniczego i centralnego ciśnienia żylnego przy użyciu kateterów umieszczonych w tętnicy promieniowej i żyle szyjnej wewnętrznej. Przez cały czas monitorowano również indeks bispektralny (BIS) oraz regionalną saturację tlenową mózgu (rSO2). Wartości ciśnienia tętniczego (ABP) i częstości akcji serca były utrzymywane w granicach odpowiednich wartości, aby zapobiec nadmiernym wahanom hemodynamicznym.

Jednym z kluczowych aspektów znieczulenia w takich przypadkach jest kontrola stosunku ciśnienia płucnego do ciśnienia systemowego (SVR/PVR). Przed rozpoczęciem krążenia pozaustrojowego (CPB) należy starać się zwiększyć przepływ krwi do płuc poprzez odpowiednie dostosowanie ciśnienia tętniczego oraz obniżenie oporu naczyniowego. Podczas operacji, pod wpływem krążenia pozaustrojowego, istotne jest monitorowanie parametrów gazometrycznych krwi oraz utrzymanie stabilności hemodynamicznej poprzez dostosowanie dawek leków wazopresyjnych oraz anestetyków wziewnych. Ważnym punktem jest również korekta kwasicy metabolicznej, która jest często spotykana u pacjentów z TGA, jak pokazuje analiza gazów krwi podczas operacji, gdzie stwierdzono pH 7.20, BE -12 mmol/L oraz HCO₃⁻ 15.3 mmol/L, co wymagało podania wodorowęglanu sodu.

Podczas operacji Rastelli, która była przeprowadzona w tym przypadku przy wsparciu CPB, konieczne było zamknięcie ubytku przegrody komorowej przy użyciu autologicznej łatki osierdziowej, a także przekształcenie aorty, aby pomóc w skierowaniu krwi z lewej komory do krążenia systemowego. Zespół chirurgiczny musiał zmierzyć się również z rozszczepieniem drogi odpływu z prawej komory, co było skomplikowane przez obecność dużych zwężeń w obrębie tętnicy płucnej i zastawki płucnej.

Po zakończeniu operacji ważnym elementem jest przeprowadzenie optymalizacji stanu hemodynamicznego w okresie pooperacyjnym. Dzieci po operacji Rastelli wymagają intensywnej opieki w pierwszych godzinach po zabiegu, ze szczególnym uwzględnieniem monitorowania funkcji serca oraz krążenia płucnego. Przeprowadzenie korekty w czasie operacji pozwala na poprawienie jakości życia pacjenta i zwiększenie szans na przeżycie.

Zarządzanie anestezjologiczne w takich przypadkach wymaga głębokiej wiedzy na temat patologii TGA i jej współistniejących wad, a także umiejętności w reagowaniu na zmieniające się potrzeby pacjenta podczas całego procesu chirurgicznego. Kluczowe znaczenie ma także szybkie i skuteczne dostosowanie terapii w okresie pooperacyjnym, co ma bezpośredni wpływ na dalszy rozwój dziecka i jego rehabilitację po operacji.