Konstantin Sedych: Życie i twórczość pisarza, autora "Daurii"

W latach 1933-1950 Sedych wydał 8 tomów: „Zabajkalskie: Wiersze” (1933), „Serce: Wybór wierszy” (1934), „Wiersze” (1935-36), „Rodna Step” (1937), „Święto wiosennego siewu” (1940), „Pierwsza miłość” (1948), „Nad stepią słońce” (1948), „Słoneczna kraina” (1949-50). Tematyka wierszy była szeroka: przeszłość ojczystego krajobrazu, syberyjska katorga i zesłanie, wojna domowa, kolektywizacja wsi, budownictwo socjalistyczne, II wojna światowa. W swojej ewolucji Sedych – liryk, postrzegający świat przez romantyczną mgłę, przeszedł do postrzegania codziennej prawdy rzeczywistości. W jego wierszach środek ciężkości przesuwał się z lirycznego monologu, entuzjastycznej deklaracji epickiej, ku opowieści, ujawniającej społeczną i psychologiczną istotę ludzi i wydarzeń. Poeta starał się nie odstępować od swojej poetyckiej deklaracji, zawartej w wierszu „Marzenie”: „Potrzebne są słowa o wysokiej temperaturze, / Niesamowicie trudnej prostoty, / Aby jak w kamieniu, pieśń wyklepała / Wielkie cechy epok”. Połączenie wzniosłości, heroizmu i zwykłego, codziennego znalazł Sedych w powieści „Dauria” (pierwotny tytuł „Konne wiatry”) – głównym dziele pisarza, poświęconym losowi zabajkalskich Kozaków. Powieść została zaplanowana w 1934 roku jako trylogia o ruchu rewolucyjnym w Syberii. Pierwsze rozdziały „Daurii”, opublikowane w almanachu „Nowa Syberia” (1940), spotkały się z mieszanymi recenzjami krytyków. A. Drozdow porównał „Daurię” do stojącego stawu, „woda w którym nie płynie, nie ma ruchu” (Literacka Gazeta, 1940, 26 lutego). Podczas omawiania powieści na konferencji pisarzy z regionu Moskwy zwrócono uwagę na „wspaniałe opisy przyrody, znajomość życia codziennego, subtelną spostrzegawczość, poczucie historycznej perspektywy”. Z drugiej strony mówcy zauważyli pewną niedokładność i niespójność w rozwoju charakterów bohaterów (Literacka Gazeta, 1940, 26 kwietnia).

Głównym tematem „Daurii” jest Wojna Domowa na Zabajkalu. Bohaterowie powieści to mieszkańcy przyargunskiej wsi Mungalowski, pochodzący od kozackich osadników z Jaic, uczestników powstania Pugaczowa, zesłanych na ciężkie prace do Nerczynska. Po rozpoczęciu podboju Amuru z potomków zdegradowanych Kozaków powstała Zabajkalska Armia Kozacka. Wydarzenia przedstawione w „Daurii” mają miejsce od 1854 roku, kiedy Zabajkalscy rozbili desant angielski w zatoce De-Kastri, aż do 1922 roku – końca Wojny Domowej na Dalekim Wschodzie. W wielowątkowej narracji znajduje się kilka węzłów fabularnych: wojna rosyjsko-japońska i rewolucja 1905 roku, I wojna światowa i rewolucja 1917 roku, wojna domowa. Zagłębiając się w historię zabajkalskiego kozactwa, Sedych na przykładzie losu trzech pokoleń rodziny kozackiej Ułybinów pokazuje, jak pod wpływem wydarzeń rewolucyjnych zachwiane zostały pozornie niezmienne, wielowiekowe podstawy. W powieści przedstawiono malownicze opisy daurskiej przyrody, barwnie odwzorowano życie kozackie, zwyczaje (sceny pracy rolniczej, wesela, polowanie na wilki i dzikie kozy, wyścigi, oblężenie śnieżnej wioski, życie poszukiwaczy złota, katorga). Sedych rywalizował tutaj w specyficzny sposób z autorem.