Dobór odpowiedniego frezu to jedno z najważniejszych zagadnień w pracy z maszyną CNC. W zależności od materiału, celu obróbki i oczekiwanego rezultatu, stosuje się różne końcówki – niektóre bardzo cienkie, inne o bardziej złożonej geometrii. Frez V do grawerowania to narzędzie precyzyjne, delikatne, idealne do tworzenia finezyjnych detali. Z kolei dwupiórowe frezy płaskie sprawdzają się przy pracy w drewnie – ich geometria sprzyja efektywnemu usuwaniu wiórów i uzyskiwaniu czystych krawędzi. Frezy kuliste doskonale nadają się do tworzenia kieszeni i rowków, a frezy stożkowe – do otworów i krawędzi pod kątem.
Dobór narzędzia zależy również od konfiguracji samej maszyny. Istotne są takie parametry jak prędkość przesuwu, głębokość cięcia i średnica frezu. Praca z twardszym materiałem lub przy większych głębokościach wymaga precyzji – zbyt szybki przesuw może wywołać siły wyginające frez, co prowadzi do niedokładności lub jego uszkodzenia. Szczególnie istotne staje się to przy cieńszych narzędziach, których struktura nie wybacza błędów w parametrach obróbki. Tam, gdzie nie da się zmieniać frezu w trakcie jednego przebiegu, trzeba rozważyć wielokrotne przejazdy – nie tylko dla szerszych linii grawerunku, ale również przy przecinaniu grubszych materiałów.
Cięcie generuje ciepło. Przy intensywnej pracy, na przykład w akrylu czy MDF-ie, nagrzanie frezu i materiału może skutkować przypaleniem lub deformacją. Dlatego chłodzenie powietrzem, odciąg wiórów lub stosowanie oleju maszynowego nie tylko podnosi jakość cięcia, ale również wydłuża żywotność narzędzi.
Bezpieczeństwo obrabianego materiału to kolejna kluczowa kwestia. Nawet najlepsze narzędzia i najdokładniejsze parametry nie przyniosą efektu, jeśli materiał się przesunie w trakcie pracy. Dlatego konieczne jest jego solidne unieruchomienie. Warto stosować płytę podporową – najczęściej wykonaną z MDF-u lub sklejki – pomiędzy materiałem a stołem roboczym. Taka płyta pełni funkcję warstwy ofiarnej – jeśli frez przetnie materiał na wylot, nie zniszczy stołu maszyny. W przeciwnym razie grozi to uszkodzeniem całej konstrukcji osi Y, której naprawa bywa czasochłonna i kosztowna.
Płyty podporowe można łatwo kupić – często wyposażone są w wpuszczane gwintowane tuleje, pozwalające na montaż śrub bez wystających elementów. W razie ich braku, wystarczą klamry lub spinacze biurowe – ważne, by znajdowały się poza ścieżką narzędzia. Do przytrzymania materiału stosuje się również tradycyjne zaciski – ich skuteczność, choć prosta, jest niezawodna przy prostych pracach, zwłaszcza z użyciem lasera.
Problem pojawia się, gdy element zostaje wycięty całkowicie z materiału – może się poruszyć, zostać uderzony przez frez i zniszczony. Są trzy strategie rozwiązania tego problemu. Pierwsza: uwzględnienie w projekcie otworów montażowych, które maszyna wykona na początku, umożliwiających przykręcenie materiału do płyty podporowej – po wykonaniu tych otworów, można wkręcić śruby i kontynuować obróbkę, nie martwiąc się o przemieszczenie elementu po jego odcięciu. Druga metoda to stosowanie tzw. mostków – pozostawienie cienkich łączników między elementem a resztą materiału. Takie rozwiązanie znane jest z modeli wycinanych z balsy – po zakończeniu pracy, można je łatwo przeciąć ręcznie. Trzecia metoda to wykorzystanie podciśnienia – jeżeli powierzchnia robocza jest równa i czysta, możliwe jest przyssanie materiału do stołu, co zapewnia bardzo mocne i równomierne przytrzymanie.
Ważne jest, by czytelnik zrozumiał, że nie istnieje jedno „uniwersalne” narzędzie do każdej pracy. Efektywność i jakość zależą od właściwego połączenia narzędzia, materiału i parametrów pracy. Użycie zbyt cienkiego frezu do głębokich cięć w twardym materiale jest błędem równie dużym, jak zastosowanie szerokiego frezu do delikatnego grawerowania. Wiedza techniczna musi iść w parze z doświadczeniem praktycznym, a każda konfiguracja maszyny i materiału będzie wymagała korekt. Również metody unieruchamiania materiału są tak samo istotne jak geometria narzędzia – jeden źle dobrany zacisk lub nieprzemyślany przebieg ścieżki narzędzia może zniszczyć wielogodzinną pracę.
W pracy z CNC należy myśleć nie tylko jak operator maszyny, ale jak konstruktor procesu – z pełnym zrozumieniem fizyki cięcia, struktury materiału i możliwości własnego sprzętu.
Jak skutecznie przygotować maszynę CNC 3018 do pracy i przeprowadzać testy cięcia
W przypadku używania maszyny CNC 3018 do cięcia materiałów, ważne jest, aby odpowiednio przygotować stanowisko pracy oraz dobrze dobrać metody mocowania materiału. Tradycyjne użycie podciśnienia w przypadku tak małych maszyn może być kosztowne i niewygodne. Alternatywnie, wielu użytkowników korzysta z taśmy dwustronnej do mocowania materiałów. Jest to rozwiązanie szybkie, jednak nie zawsze skuteczne w przypadku cięższych lub delikatnych elementów, które mogą się łatwo uszkodzić lub być trudne do usunięcia po zakończeniu obróbki. Innym rozwiązaniem jest stosowanie kleju kontaktowego w sprayu, który dobrze sprawdza się przy mniejszych, płaskich częściach, ale może być mniej efektywny w przypadku większych elementów lub materiałów wymagających precyzyjniejszego mocowania. Warto również wspomnieć o produktach opartych na podłożach klejowych aktywowanych ciepłem, które można łatwo usunąć, ale ich stosowanie wymaga pewnej wprawy. W moim przypadku, stosowanie podstawowych metod mechanicznych mocowania materiału, takich jak płyta robocza, okazało się wystarczająco skuteczne.
W przykładowej konfiguracji widocznej na rysunku widać płytę roboczą z otworami i wkładkami gwintowanymi. Takie rozwiązanie jest relatywnie tanie, ale można również stworzyć własną płytę z MDF-u, korzystając z wiertarki stołowej i kilku wkładek gwintowanych, które umożliwiają precyzyjne mocowanie elementów. Jeśli zdecydujesz się na zakup gotowej płyty, jest to również dobry sposób, aby skorzystać z niej jako wzorca do wykonania własnych rozwiązań.
Kiedy konfiguruję nową maszynę CNC, zawsze zaczynam od przeprowadzenia testów na prostych kształtach, aby lepiej poznać możliwości maszyny i zrozumieć, jak reaguje na różne materiały. Zwykle wykonuję pierwsze cięcia w materiałach takich jak MDF lub sklejka. Ważne jest, aby unikać cięcia na wylot, gdyż celem tych testów jest sprawdzenie maszyny w kontekście materiału oraz zapoznanie się z jej działaniem przy mniej skomplikowanych operacjach. Nie wszystkie maszyny i narzędzia skrawające działają w taki sam sposób, dlatego warto zwrócić uwagę na wszelkie ograniczenia, które mogą się ujawnić w trakcie testów.
Do testów wybieram materiały o grubości 20-25 mm, a początkowa głębokość cięcia wynosi około 1 mm. W ten sposób mogę stopniowo zwiększać głębokość cięcia i obserwować, jak maszyna radzi sobie z danym materiałem. W przypadku takich testów istotne jest również, by przygotować kilka małych próbek materiału, które posłużą do kalibracji maszyny. Na początek wykonuję kilka prostych kształtów, takich jak trójkąty, koła, czy prostokąty. Można je narysować w wybranym programie do projektowania lub skorzystać z gotowych wzorców dostępnych w publicznej domenie. Firma Inventables oferuje świetny wzór testowy, który można pobrać ze strony: https://www.inventables.com/projects/calibration-test-pattern.
Taki test nie tylko pozwala na ocenę zdolności maszyny do cięcia, ale także pomaga zweryfikować poprawność działania silników krokowych. Jeśli silniki nie otrzymują wystarczającej ilości mocy, firmware nie jest prawidłowo skonfigurowany lub silniki nie zostały odpowiednio skalibrowane, może dojść do pominięcia kroków, co w rezultacie prowadzi do nieprzewidywalnych wyników cięcia. Test pozwala również sprawdzić ustawienie głowicy narzędziowej i dokładność prostopadłości freza względem stołu roboczego, co ma kluczowe znaczenie dla precyzyjnego wykonania cięć.
Kiedy przechodzimy do ustawiania parametrów cięcia, należy skupić się na kilku podstawowych kwestiach. Pierwszym z nich jest średnica freza, który używamy do cięcia. Ważne jest, aby zaplanować, jak dużo przestrzeni ma narzędzie do przemieszczania się pomiędzy liniami cięcia. Jeżeli linie cięcia są zbyt blisko siebie, konieczne może być wprowadzenie zmian w projekcie lub dobranie innego freza. Zmiana średnicy narzędzia może wpłynąć na wynik, dlatego zawsze warto sprawdzić, czy narzędzie ma wystarczająco dużo przestrzeni, by bezpiecznie przemieszczać się pomiędzy liniami cięcia. Warto także pamiętać, że głębokość cięcia ma wpływ na ostateczny rezultat. Dla większości moich projektów pozostaję przy kilku standardowych frezach, aby uniknąć zmiany średnicy narzędzia za każdym razem, gdy zmieniam materiał.
Kolejną kwestią są ustawienia prędkości obrotowej wrzeciona (RPM) oraz prędkości posuwu. W przypadku niektórych maszyn 3018 nie ma możliwości regulowania prędkości obrotowej za pomocą oprogramowania, co może wymagać zamontowania zewnętrznego regulatora PWM. W nowszych modelach jednak, prędkość wrzeciona można kontrolować za pomocą GRBL i UGS. Na przykład, komenda S12000 M3 ustawia prędkość obrotową na 12 000 RPM. Zdecydowanie zalecam przeprowadzanie prób na odpadach materiałowych, aby dopasować ustawienia do specyfiki ciętego materiału.
Zdarza się, że nie jest praktyczne wykonanie cięcia przez cały materiał za jednym razem, zwłaszcza w przypadku twardszych materiałów, jak stal. W takich sytuacjach warto wykonać cięcie wieloma przejściami, aby uniknąć przegrzania narzędzia. Głębokość cięcia na jedno przejście powinna wynosić nie więcej niż połowę promienia freza. Na przykład, jeśli używamy freza o promieniu 0,125 cala, głębokość cięcia na jedno przejście nie powinna przekraczać 0,0625 cala. Dzięki eksperymentom można dostosować ustawienia i uzyskać optymalne parametry cięcia.
Endtext
Jak zainstalować i skonfigurować dodatkowe funkcje w maszynie CNC: przyciski awaryjne, sondy Z i oś obrotowa
W przypadku modyfikacji i ulepszania maszyn CNC, jednym z podstawowych działań, które mogą zwiększyć funkcjonalność i bezpieczeństwo urządzenia, jest instalacja przycisku awaryjnego (E-Stop), sondy Z oraz obrotowej osi. Działania te, choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się prostymi usprawnieniami, w rzeczywistości znacznie podnoszą dokładność i wygodę pracy, umożliwiając precyzyjne ustawienie narzędzi oraz bezpieczne zatrzymanie maszyny w razie potrzeby.
Przycisk awaryjny E-Stop
Instalacja przycisku awaryjnego to jedno z najistotniejszych ulepszeń, które warto dodać do swojej maszyny CNC. Taki przycisk można znaleźć w sklepach internetowych, jak Amazon, za niewielką cenę. Przyciski tego typu mają zwykle trzy terminale, ale są podłączane tylko dwoma przewodami. W przypadku mojej maszyny, płyta sterująca posiada terminal dwu-pinowy, ale jeśli Twój model go nie ma, wystarczy podłączyć przycisk do odpowiedniego złącza płyty sterującej (przewód dodatni). Ważne jest, aby nigdy nie podłączać przycisku bezpośrednio do gniazda sieciowego, ponieważ mogłoby to być niebezpieczne. Przycisk awaryjny warto zamontować w miejscu łatwo dostępnym z każdego kąta maszyny, ponieważ jego celem jest natychmiastowe zatrzymanie urządzenia w razie jakiegokolwiek problemu. Co ważne, przycisk awaryjny nie daje się przypadkowo włączyć – jego czerwony korek trzeba specjalnie przekręcić, aby zwolnić mechanizm i wznowić pracę maszyny. Alternatywą dla tego typu przycisku może być zwykły przełącznik, ale powinien to być model przystosowany do intensywnego użytkowania, aby wykluczyć możliwość przypadkowego włączenia urządzenia.
Instalacja sondy Z
Innym kluczowym ulepszeniem jest instalacja sondy Z, której zadaniem jest automatyczne kompensowanie różnic w długości narzędzi skrawających oraz w położeniu detalu. Sonda Z pozwala precyzyjnie ustawić punkt zerowy osi Z przed każdym nowym zadaniem obróbczym. Ponieważ narzędzia, takie jak frezy, mogą mieć różną długość, a także zmieniać się w zależności od używanego uchwytu (np. nóż do cięcia lub uchwyt do długopisu), sonda jest doskonałym rozwiązaniem, które zapewnia dokładność ustawienia punktu odniesienia na powierzchni roboczej. Zamiast ręcznie ustawiać wartość Z, wystarczy umieścić sondę na stole roboczym i wykonać kilka prostych kroków w oprogramowaniu sterującym, aby precyzyjnie określić pozycję narzędzia.
Aby zainstalować sondę, wystarczy podłączyć ją do odpowiedniego terminalu na płycie sterującej. Na początku należy przygotować maszynę – umieścić bit w uchwycie i delikatnie go przykręcić, a następnie obniżyć oś Z do najwyższego punktu, aby umożliwić bitowi dotknięcie powierzchni stołu roboczego. Warto wcześniej zmierzyć wysokość sondy za pomocą suwmiarki, aby dokładnie wiedzieć, jaką wartość wprowadzić do programu. Po skonfigurowaniu sondy, wystarczy uruchomić odpowiednią funkcję w oprogramowaniu CNC, które pozwoli na dokładne "wyzerowanie" narzędzia.
Dodanie osi obrotowej
Zdecydowanie jedną z najciekawszych modyfikacji, którą można dodać do maszyny CNC, jest instalacja osi obrotowej. Ta opcja pozwala na obróbkę powierzchni cylindrycznych, takich jak np. kubki, butelki czy kieliszki, co otwiera nowe możliwości w zakresie grawerowania i cięcia. Oś obrotowa, podobnie jak inne komponenty, jest stosunkowo łatwa do zainstalowania – wystarczy podłączyć ją do płyty sterującej, zastępując tradycyjny silnik osi Y. Warto zwrócić uwagę, że takie urządzenie zwykle wyposażone jest w możliwość regulacji szerokości rolek, co pozwala dostosować je do różnych średnic obrabianych przedmiotów.
Oś obrotowa jest szczególnie użyteczna w przypadku przedmiotów o stałej powierzchni roboczej, jednak gdy mamy do czynienia z przedmiotami o nieregularnym kształcie (np. kieliszek z nierównym dnem), konieczne może być pochylanie obiektu, aby zachować równą odległość między narzędziem a przedmiotem wzdłuż osi X. Ponadto, przed rozpoczęciem pracy z osią obrotową, może być konieczna kalibracja ustawień, w tym zmiana wartości "kroków na mm" (steps/mm) oraz przyspieszenia (acceleration), które można zmieniać bezpośrednio w programie sterującym za pomocą komend GRBL.
Inne aspekty i techniki
Zanim przejdziesz do zaawansowanej pracy z dodatkowymi funkcjami swojej maszyny CNC, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Przede wszystkim, po każdym dodaniu nowego komponentu (np. osi obrotowej czy sondy Z), należy upewnić się, że odpowiednie ustawienia płyty sterującej zostały poprawnie skonfigurowane. Często konieczne może być wprowadzenie zmian w mikrokrokach dla silników, aby zapewnić precyzyjną kalibrację i prawidłowe działanie maszyny.
Dodatkowo, należy pamiętać, że każda zmiana w konfiguracji maszyny może wymagać ponownej kalibracji oraz dostosowania oprogramowania. Warto regularnie sprawdzać ustawienia oraz upewnić się, że maszyna działa w pełni sprawnie przed rozpoczęciem pracy. Bezpieczeństwo jest kluczowe, dlatego warto zwrócić uwagę na solidne zamocowanie przycisku awaryjnego w łatwo dostępnym miejscu, aby w razie potrzeby szybko wyłączyć maszynę.
Jak Zbudować Wielofunkcyjny CNC: Cięcie Laserowe i Ploter w Jednym Urządzeniu
Budowa maszyny CNC do cięcia laserowego może wydawać się skomplikowanym projektem, ale dzięki odpowiednim planom, odpowiednim materiałom i precyzyjnej konstrukcji, proces ten staje się znacznie prostszy. Kluczowym elementem tej maszyny jest platforma mechaniczna, która może służyć nie tylko do cięcia, ale także do rysowania lub cięcia nożem, w zależności od zamontowanego narzędzia. Zaczniemy od analizy budowy i konfiguracji maszyny, a następnie pokażemy, jak jej wszechstronność może przyczynić się do efektywności różnych zadań.
Podstawowa konstrukcja CNC, której celem jest cięcie laserowe, jest dość prosta. Po zainstalowaniu pasów i kół zębatych, należy je napiąć, a konstrukcja mechaniczna maszyny będzie w zasadzie gotowa. Wystarczy jeszcze zamontować głowicę laserową i podłączyć elektronikę. Główka lasera jest zależna od rodzaju urządzenia, które wybierzesz. Jeśli zdecydujesz się na laser z soczewką o stałej ogniskowej, będziesz musiał zamontować uchwyt, który umożliwi regulację pozycji lasera o kilka milimetrów w górę lub w dół. W przypadku lasera z regulacją ogniskowej, montaż może być znacznie prostszy, wystarczy zamontować go bezpośrednio na wózku osi Y. Ważne jest, aby podłączyć laser do płyty sterującej w taki sam sposób, jak w przypadku popularnej maszyny 3018.
Kolejnym elementem do omówienia są końcówki krańcowe (endstops), które nie są zawsze wymagane, ale mogą poprawić precyzję i niezawodność pracy maszyny. Montując końcówki krańcowe na ekstrudowanych profilach aluminiowych, musimy zadbać o odpowiednią lokalizację – powinny one znajdować się w lewym dolnym rogu maszyny (patrząc od strony napięcia osi Y). Choć końcówki te nie są konieczne do działania maszyny, warto je zastosować, aby zwiększyć jej dokładność i uniknąć potencjalnych problemów z jamowaniem się narzędzia. Instalacja elektroniki, w tym płyty sterującej, zasilacza i opcjonalnie przycisku awaryjnego oraz wyświetlacza LCD, stanowi ostatni etap konstrukcji.
Po zamontowaniu odpowiednich podzespołów maszyna jest gotowa do pracy. Możemy zaprogramować ją za pomocą standardowego oprogramowania, takiego jak GRBL, i używać tego samego oprogramowania do generowania kodu G do sterowania ruchem i cięciem laserowym. Warto również zauważyć, że konstrukcja tej maszyny jest na tyle uniwersalna, iż można ją łatwo przekształcić w ploter. Zmieniając jedynie uchwyt narzędzia, możemy stworzyć maszynę, która nie tylko będzie ciąć, ale również rysować. Ploter wymaga jedynie małego serwomechanizmu do podnoszenia i opuszczania długopisu lub markera, co pozwala na rysowanie na papierze.
Dzięki tej samej platformie mechanicznej możemy zatem stworzyć różne urządzenia o różnorodnych funkcjach. Projektowanie maszyny CNC, która może pełnić zarówno rolę plotera, jak i lasera, daje ogromne możliwości. Można modyfikować ją w zależności od potrzeb, stosując różne narzędzia, takie jak głowice do rysowania czy cięcia nożem. Części do maszyny można wykonać samodzielnie, drukując je na drukarce 3D lub wycinając laserem, co daje możliwość dostosowania urządzenia do własnych potrzeb.
Bardzo istotnym aspektem jest również możliwość regulacji obszaru roboczego maszyny poprzez zmianę rozmiarów dwóch głównych profili. To rozwiązanie pozwala na zwiększenie powierzchni roboczej bez konieczności przebudowy całej konstrukcji. Zmiana wymiarów ekstrudowanych profili umożliwia także zwiększenie stabilności maszyny, co jest szczególnie ważne przy pracy z większymi elementami. Można także dodać dodatkowy profil aluminiowy i zmodyfikować podporę osi Y, co pozwala uzyskać jeszcze większą stabilność przy jednoczesnym zachowaniu prostoty konstrukcji.
Warto również zauważyć, że taki system może zostać wykorzystany w innych projektach, jak na przykład w budowie maszyny z dodatkową osią obrotową (tzw. 4-ą osią). Dzięki niej maszyna będzie mogła pracować na obrotowych częściach, takich jak koła, a nawet elementy złożone z różnych części o zmiennej średnicy. Tego typu adaptacja wymaga jednak zmiany w konstrukcji, w tym opracowania specjalnych uchwytów i mechanizmów stabilizujących, co pozwala na precyzyjne obrabianie obiektów o nieregularnych kształtach.
Zatem, oprócz samego montażu maszyny CNC, ważne jest, aby zrozumieć, jak jej konstrukcja może być dostosowana do różnych zadań. Wykorzystując tę samą platformę, można uzyskać maszynę, która pełni funkcje zarówno cięcia, jak i rysowania, z możliwością dalszej modyfikacji, aby sprostać nowym wyzwaniom. Dzięki temu maszyna staje się bardziej elastyczna i wielozadaniowa, co pozwala na oszczędność miejsca i kosztów.

Deutsch
Francais
Nederlands
Svenska
Norsk
Dansk
Suomi
Espanol
Italiano
Portugues
Magyar
Polski
Cestina
Русский