Het Amerikaanse immigratiebeleid en de Mexicaanse migratiebewegingen hebben de economie van de Verenigde Staten op cruciale manieren beïnvloed, vooral door de wisselwerking tussen handelsovereenkomsten en migratiebeperkingen. In de jaren tachtig en negentig begon het Amerikaanse beleid zich te concentreren op het reguleren van illegale immigratie, maar tegelijkertijd werd de economische integratie tussen de VS en Mexico steeds belangrijker. Terwijl het beleid zich richtte op het beperken van illegale migratie, blijkt uit de geschiedenis dat de werkelijke economische voordelen van migratie vaak werden genegeerd.

In 1986 werd de Immigration Reform and Control Act (IRCA) aangenomen, die een belangrijk keerpunt vormde in het Amerikaanse immigratiebeleid. De wet stelde miljoenen undocumented migranten, vooral uit Mexico, in staat hun status te regulariseren. Dit was een reactie op de groeiende migratiestromen, die waren ontstaan door de zwakke handhaving van grens- en werkplekkenbeleid. Hoewel IRCA de status van miljoenen migranten legaliseerde, faalde de wet erin om de instroom van nieuwe migranten effectief te reguleren. Er werd nauwelijks vooruitgang geboekt in het vergroten van de legale immigratiekanalen uit Mexico, wat de basis vormde voor de volgende migratiegolven naar de VS.

Naast deze immigratiewetgeving werd in de vroege jaren negentig het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsakkoord (NAFTA) ondertekend. Hoewel de VS aanvankelijk het migratieaspect buiten de onderhandelingen hield, werd het duidelijk dat economische integratie tussen de VS en Mexico onvermijdelijk zou leiden tot grotere migratiestromen. De VS had arbeidskrachten nodig, vooral in sectoren zoals de landbouw en de bouw, terwijl Mexico een groeiende arbeidsovercapaciteit kende door structurele veranderingen in de Mexicaanse economie. Deze discrepantie leidde tot een dynamische situatie waarin het aantal migranten uit Mexico in de VS verder toenam.

Desondanks werd migratie tijdens de onderhandelingen over NAFTA genegeerd, vooral omdat de nadruk lag op het liberaliseren van de handel en investeringen tussen de landen. Dit was een gemiste kans, aangezien er duidelijke waarschuwingen waren over de potentiële negatieve effecten van een te snelle liberalisering van de Mexicaanse landbouw. Onderzoek wees uit dat snelle handelshervormingen de migratiedruk zouden verhogen, aangezien vele Mexicaanse boeren hun werk zouden verliezen door de import van goedkopere, Amerikaanse producten. De Amerikaanse onderhandelaren stelden daarom een langzamer tempo voor de liberalisering van de landbouwsector voor, die pas na vijftien jaar volledig zou worden doorgevoerd.

In de jaren na de ondertekening van NAFTA, van 1994 tot 2016, werd duidelijk dat Mexicaanse migratie een grotere positieve impact had op de Amerikaanse economie dan de handelsovereenkomsten zelf. De bijdrage van de Mexicaanse diaspora aan het Amerikaanse bruto binnenlands product (BBP) groeide aanzienlijk, terwijl de handel met Mexico minder effect had dan verwacht. In totaal droeg de Mexicaanse gemeenschap in de VS met zijn economische activiteit meer bij aan de Amerikaanse economie dan de export naar Mexico. Dit toont aan dat de migranten niet alleen werk verschaften, maar ook aanzienlijke bijdragen leverden aan de economische groei van de VS.

De gevolgen van deze migratie zijn complex en werden in de loop der tijd steeds duidelijker. In de jaren na de implementatie van NAFTA bleven de VS en Mexico echter met verschillende beleidsuitdagingen zitten. De Verenigde Staten voerden een strenger immigratiebeleid in, met name tijdens de regering van Donald Trump, die zich richtte op het beperken van zowel illegale als legale migratie. Dit beleid had verregaande gevolgen voor zowel de arbeidsmarkt als de economie van de VS, met hogere kosten voor grensbewaking en een groeiende kloof tussen de arbeidsbehoefte in de VS en de mogelijkheden voor Mexicaanse arbeiders om legaal naar het land te migreren.

Het is belangrijk te begrijpen dat de migratie van Mexicaanse arbeiders naar de VS niet alleen gedreven wordt door economische factoren, maar ook door demografische veranderingen en sociale netwerken. Migranten werden vaak aangetrokken door de kans om betere levensomstandigheden te bereiken, wat resulteerde in een vicieuze cirkel van migratie die de arbeidsmarkten in beide landen beïnvloedde. Terwijl de VS de voordelen van goedkope arbeidskrachten uit Mexico plukte, creëerde de afwezigheid van adequate migratiekanalen ernstige economische en sociale spanningen.

Wat moet men begrijpen naast de bovenstaande analyses? Ten eerste, de dynamiek van migratie tussen Mexico en de VS is niet louter een resultaat van economische factoren, maar ook van historische, politieke en sociale invloeden die diep geworteld zijn in de relatie tussen de twee landen. Ten tweede moet men zich realiseren dat migratie zowel positieve als negatieve effecten kan hebben op de economie, maar de manier waarop deze effecten worden gemanaged, bepaalt uiteindelijk de duurzaamheid van het economische voordeel. Het negeren van migratie- en arbeidsmarktbehoeften kan leiden tot inefficiënties en zelfs schade aan de economische stabiliteit. Verder is het belangrijk te erkennen dat beleidsveranderingen niet in isolatie plaatsvinden – ze zijn altijd met elkaar verweven en kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor zowel de betrokken landen als de mondiale economie.

Wat zijn de belangrijkste factoren die de Mexicaanse auto-industrie beïnvloeden in de handel met de VS?

De Mexicaanse auto-industrie heeft zich de afgelopen decennia gepositioneerd als een van de pijlers van de nationale economie, niet alleen door het aantal voertuigen dat in het land wordt geproduceerd, maar ook door de invloed die het heeft op de werkgelegenheid en de buitenlandse handel. Dit proces is onlosmakelijk verbonden met de handelsrelatie tussen Mexico en de Verenigde Staten, een relatie die verder gaat dan een simpel voordeel- of verliesmodel en eerder een complexe, onderling afhankelijke dynamiek weerspiegelt.

De Mexicaanse auto-industrie (MAI) heeft zijn oorsprong niet in de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst (NAFTA), maar dateert van meer dan negentig jaar geleden. Gedurende deze tijd heeft de Mexicaanse staat zich actief bemoeid met de sector, waarbij specifieke sectorale en horizontale beleidsmaatregelen de prestaties van de industrie hebben beïnvloed. De evolutie van de sector kan worden onderverdeeld in vier belangrijke fasen: de opstartperiode van de assemblage van geïmporteerde voertuigonderdelen (CKD) tussen 1920-1961, de industrialisatie ter vervanging van import tussen 1962-1989, de industrialisatie gericht op export vanaf 1990 tot 2009, en de technologische ontwikkeling die in 2010 begon en tot op heden voortduurt.

Met de ondertekening van NAFTA in 1994 veranderde de dynamiek van de sector, waarbij Mexico zijn plaats als belangrijke speler in de wereldwijde auto-industrie verder verstevigde. Deze periode leidde niet alleen tot een toename van de export naar de Verenigde Staten, maar ook tot een aanzienlijke groei van buitenlandse directe investeringen (FDI) in de Mexicaanse auto-industrie. Tussen 1999 en 2017 trok de Mexicaanse auto-industrie bijna $60 miljard aan FDI aan, waarvan meer dan de helft afkomstig was uit de Verenigde Staten. De groei in deze investeringen was echter niet constant, maar volgde cyclische patronen, waarbij de grootste toename plaatsvond na de financiële crisis van 2007-2008, die leidde tot een verschuiving in de productie van auto's van de VS naar Mexico.

De structuur van de Mexicaanse auto-industrie is te vergelijken met een piramide: bovenaan bevinden zich de assemblagefabrieken (OEM’s), gevolgd door tier-1 leveranciers die direct aan de assemblagebedrijven leveren, tier-2 en tier-3 leveranciers die gespecialiseerd zijn in specifieke onderdelen, en ten slotte tier-4, die voornamelijk bestaan uit kleine en middelgrote bedrijven die werkzaam zijn in de informele sector. Deze gelaagde structuur heeft de dynamiek van de industrie vergemakkelijkt, aangezien elk niveau bijdraagt aan de waardecreatie en productie van voertuigen die op de wereldmarkt concurreren.

In 2016 was Mexico de zevende grootste producent van auto's ter wereld, de zesde grootste producent van auto-onderdelen en de vierde grootste exporteur van auto's. Tegen 2017 had de Mexicaanse auto-industrie zijn productie naar een recordaantal van meer dan 4 miljoen voertuigen verhoogd, waarvan 80% werd geëxporteerd naar meer dan honderd landen. De continue groei van de sector wordt gedreven door de toenemende globalisering van de productie, waarbij de Mexicaanse industrie deel uitmaakt van de wereldwijde waardeketens voor de auto-industrie. Deze integratie in de wereldmarkt heeft Mexico geholpen zijn positie als belangrijkste producent in Latijns-Amerika te behouden.

De evolutie van de Mexicaanse auto-industrie kan worden gezien in de bredere context van de wereldwijde economische trends. Tussen 1993 en 2016 groeide de auto-industrie in Mexico met een jaarlijks gemiddeld tempo van 5,9%, terwijl het bruto binnenlands product (BBP) en de productie in andere sectoren veel trager groeiden. Dit werd verder versterkt door het effect van NAFTA, waarbij het aandeel van de auto-industrie in het Mexicaanse BBP tussen 1993 en 2017 steeg van 8,3% naar 18,4%. Tegelijkertijd steeg het aandeel van auto-onderdelen van 4,2% naar 8,1%. De auto-industrie is daarmee de grootste bron van buitenlandse valuta in Mexico, groter dan de inkomsten uit toerisme of remittances.

Het belang van de auto-industrie voor de Mexicaanse economie wordt nog duidelijker als we kijken naar de rol van de sector in de buitenlandse directe investeringen. De Mexicaanse auto-industrie vertegenwoordigt 11% van de totale FDI in het land, en in 2017 genereerde de industrie meer dan $56 miljard aan buitenlandse valuta, wat meer dan het dubbele is van de remittances die Mexico ontving. Bovendien heeft de industriële basis van Mexico niet alleen gezorgd voor productiecapaciteit, maar ook voor de ontwikkeling van geavanceerde productietechnieken en innovaties in onderzoek en technologie.

Naast de groei in productie en export komt er een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de Mexicaanse auto-industrie, namelijk de integratie van technologieën en duurzame productiepraktijken. De introductie van nieuwe technologieën, zoals autonoom rijden, elektrische voertuigen en geavanceerde productiesystemen, zal de concurrentiepositie van de Mexicaanse industrie verder versterken, maar het brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee. De sector moet zich aanpassen aan de veranderingen in het wereldwijde technologische landschap, waarbij innovaties als nanotechnologie, biotechnologie en nieuwe materialen steeds meer invloed krijgen op de productieprocessen en producten zelf. Dit vereist dat de Mexicaanse industrie blijft investeren in onderzoek en ontwikkeling om zijn positie in de wereldmarkt te behouden.

Het succes van de Mexicaanse auto-industrie is dus niet alleen het resultaat van strategische beleidsmaatregelen en buitenlandse investeringen, maar ook van een voortdurende aanpassing aan de snel veranderende mondiale marktomstandigheden en technologische vooruitgangen. Het blijft essentieel voor Mexico om zijn competitieve voordelen te behouden, vooral gezien de snel veranderende economische en technologische trends. Het verder versterken van de technologische capaciteiten en de productie-infrastructuur zal de sleutel zijn tot het handhaven van deze dynamiek.

Wat zijn de gevolgen van de veranderingen in de Noord-Amerikaanse handelsovereenkomst voor de auto-industrie en internationale investeringen?

De heronderhandeling van de NAFTA (North American Free Trade Agreement), die resulteerde in de nieuwe USMCA (United States-Mexico-Canada Agreement), bracht een aantal ingrijpende veranderingen met zich mee, vooral in de autosector. Dit was een belangrijk aandachtspunt voor de Amerikaanse regering, die probeerde de productie terug te halen naar de VS en de afhankelijkheid van goedkope arbeid in Mexico te verminderen. De wijzigingen die werden doorgevoerd in de vereisten voor auto's om in aanmerking te komen voor een regionale belastingtarief-uitsluiting, illustreren dit streven.

Ten eerste is het percentage Noord-Amerikaanse inhoud dat nodig is om een auto in aanmerking te laten komen voor belastingtariefvoordelen verhoogd van 62,5 procent naar 75 procent. Dit betekent dat een groter deel van de componenten van auto's uit Noord-Amerika moet komen, waardoor de regionale productie wordt gestimuleerd. Daarnaast is het vereiste dat meer staal en aluminium voor de autoproductie uit Noord-Amerika moet worden gehaald, een stap die bedrijven zou dwingen om meer lokaal in te kopen.

Een van de meest controversiële maatregelen betreft de verplichting dat 40 tot 45 procent van de waarde van een afgewerkte auto moet worden geproduceerd door werknemers die minimaal 16 dollar per uur verdienen. Dit salaris ligt ver boven het loon dat de meeste Mexicaanse werknemers in de auto-industrie momenteel verdienen, maar is nog steeds aanzienlijk lager dan wat Amerikaanse en Canadese arbeiders ontvangen. Het doel van deze regeling is duidelijk: het verhogen van de lonen in Mexico of het verplaatsen van bepaalde productiestappen, zoals de productie van onderdelen, naar de VS of Canada. Toch is de daadwerkelijke impact van deze wijzigingen onzeker. De meeste in Mexico geproduceerde auto's voldoen al aan het 75 procent vereiste voor regionale inhoud, maar de vereiste voor minimumlonen zou kunnen leiden tot verschuivingen in de regionale toeleveringsketens, wat de productiekosten zou kunnen verhogen.

De verhoogde productiekosten door hogere loonkosten en de vereisten voor lokaal geproduceerde materialen zouden de concurrentiepositie van Noord-Amerikaanse auto’s op wereldmarkten kunnen schaden. Dit zou ook de prijzen voor consumenten in de VS, Mexico en Canada kunnen verhogen. Hoewel de verhoging van de lonen in Mexico sommige werknemers zou kunnen ten goede komen, zou het verplaatsen van productiestappen naar de VS of Canada meer werkgelegenheid in deze landen kunnen creëren.

Er bestaat echter een kans dat de hogere eisen voor regionale inhoud en lonen leiden tot hogere productiekosten, waardoor autofabrikanten de voorkeur kunnen geven aan het niet benutten van de belastingtarieven van de USMCA en in plaats daarvan auto's kunnen importeren tegen het algemene meestbegunstigde-natie-tarief van 2,5 procent, zoals voorgeschreven door de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Dit zou de effectiviteit van de nieuwe maatregelen kunnen ondermijnen.

De Trump-administratie was zich bewust van dit potentieel probleem en overwoog daarom het opleggen van een 25 procent tarief op alle auto-importen onder dezelfde ‘nationale veiligheid’-bepaling die al werd gebruikt voor de invoer van staal en aluminium. Dit zou autofabrikanten dwingen hun productie in Noord-Amerika te behouden, ongeacht de belastingtariefvoorkeuren van de USMCA.

De gevolgen van dergelijke maatregelen zijn echter niet zonder controverse. De situatie rond de staalindustrie blijft ingewikkeld, aangezien de USMCA de tarieven die door de Trump-administratie zijn opgelegd niet heeft afgeschaft, terwijl zowel Mexico als Canada betogen dat hun staalexporten geen bedreiging vormen voor de nationale veiligheid van de VS.

Een andere belangrijke verandering die in de USMCA is doorgevoerd, heeft betrekking op de bescherming van buitenlandse investeringen. De zogenaamde ‘expropriatie’-clausule in hoofdstuk 11 van de NAFTA werd breed geïnterpreteerd en stond buitenlandse bedrijven in staat om niet alleen eigendom te beschermen tegen nationale onteigening, maar ook tegen regelgeving die mogelijk hun winst zou kunnen verminderen. Dit systeem, het zogenaamde Investor-State Dispute Settlement (ISDS), stelde buitenlandse bedrijven in staat regeringen aan te klagen voor regels die zij als onterecht beschouwden. De VS had kritiek op ISDS, omdat het volgens hen een vorm van ‘politieke risicodekking voor outsourcing’ bood, wat buitenlandse bedrijven in Mexico zou stimuleren.

In de USMCA werd ISDS voor de VS en Canada volledig afgeschaft, terwijl het voor Mexico alleen in specifieke sectoren, zoals energie en infrastructuur, gehandhaafd blijft. Dit kan onbedoeld positieve effecten hebben, zoals het stellen van minder belemmeringen voor overheden die wetgeving willen implementeren ter bescherming van het milieu of sociale belangen, zonder angst voor ISDS-klachten. De afschaffing van ISDS wordt door sommige vakbonden en progressieve activisten als positief gezien, terwijl bedrijfsbelangen zich ertegen verzetten.

Het is belangrijk te begrijpen dat de afschaffing van ISDS voor de meeste industrieën in de USMCA mogelijk niet zo ingrijpend is als het lijkt. Mexico heeft al intellectuele eigendomsrechten en garanties voor buitenlandse investeringen die voldoen aan de NAFTA-normen en blijft deze handhaven om buitenlandse bedrijven gerust te stellen.

Ten slotte is er een langetermijnaakkoord binnen de USMCA, dat voorziet in een herziening na zes jaar en een mogelijke verlenging van het verdrag voor nog eens 16 jaar. Dit biedt bedrijven de mogelijkheid voor meer strategische planning en voorkomt het instellen van een ‘sunset’-bepaling, die elk vijf jaar een heronderhandeling van het verdrag zou vereisen. Het doel van deze periode van herziening is om de Noord-Amerikaanse markten meer stabiliteit en voorspelbaarheid te bieden, wat kan helpen om investeringen in de regio te stimuleren.

Hoe Beïnvloedt Immigratie het Onderwijs en de Arbeidsmarkt in Mexico?

De migratie van Mexicaanse burgers naar de Verenigde Staten heeft vergaande gevolgen, niet alleen voor de betrokkenen, maar ook voor de bredere sociaaleconomische structuren van zowel Mexico als de VS. In deze context is het van cruciaal belang te begrijpen hoe deze migratiestromen de onderwijs- en arbeidsmarktsystemen beïnvloeden, en welke uitdagingen en kansen dit met zich meebrengt voor zowel de migranten als de ontvangende landen.

Mexico heeft een lange geschiedenis van migratie, waarvan de economische en sociale effecten in beide landen merkbaar zijn. Volgens diverse studies is de economische noodzaak voor migratie van Mexicaanse burgers naar de VS vaak gerelateerd aan de aanzienlijke inkomensverschillen tussen de twee landen. Deze inkomensverschillen leiden tot wat men de ‘plaatspremie’ noemt, waarbij werkers met dezelfde kwalificaties verschillende lonen ontvangen afhankelijk van hun locatie. In dit geval betekent het dat migratie naar de VS vaak een manier is om de economische omstandigheden te verbeteren, vooral in landelijke gebieden van Mexico waar de werkgelegenheid beperkt is.

Echter, de effecten van migratie zijn niet enkel een kwestie van het vinden van een beter betaalde baan. Ze beïnvloeden ook het onderwijs in Mexico. De zogenaamde "terugkerende migratie" heeft geleid tot een significant aantal jongeren die na verloop van tijd terugkeren naar Mexico, vaak met een Amerikaanse opvoeding, maar zonder de benodigde culturele en taalkundige kennis om zich volledig aan te passen aan het Mexicaanse onderwijssysteem. Dit veroorzaakt zowel uitdagingen voor de betrokken leerlingen als voor het onderwijssysteem zelf, dat niet altijd is uitgerust om deze jongeren adequaat te ondersteunen.

Een ander aspect van de migratie is de invloed op de werkgelegenheid in Mexico. Migratie heeft geleid tot een verschuiving in de arbeidsmarkt, waarbij bepaalde sectoren, zoals de landbouw, afhankelijker zijn geworden van de remesas (geldovermakingen van migranten naar hun families in Mexico). Dit creëert een paradox: terwijl de uitstroom van werkers naar de VS sommige economische druk vermindert, leidt het ook tot een afhankelijkheid van deze overmakingen, wat de economische stabiliteit op lange termijn kan ondermijnen.

Daarnaast heeft de migratie van Mexicaanse werkers naar de VS ook invloed op het Mexicaanse onderwijs- en opleidingssysteem. Studies wijzen erop dat de migratie van jonge, goed opgeleide werkers naar de VS vaak resulteert in een braindrain, waarbij talent uit Mexico vertrekt en de werkelijke groei van het land belemmerd wordt. Dit heeft niet alleen economische gevolgen, maar beïnvloedt ook de bredere sociaal-culturele dynamiek van het land. Het tekort aan goed opgeleide arbeidskrachten in Mexico kan leiden tot een vicieuze cirkel van economische stagnatie.

De gevolgen van migratie zijn echter niet alleen negatief. De aanwezigheid van een groeiende Mexicaanse diaspora in de VS heeft ook de ontwikkeling van netwerken en transnationale bedrijven bevorderd, wat nieuwe mogelijkheden heeft gecreëerd voor Mexicaanse bedrijven om toegang te krijgen tot markten en kennis. Dit heeft, in sommige gevallen, geleid tot verbeterde arbeidsomstandigheden voor terugkerende migranten, die dankzij hun ervaring en netwerken betere kansen krijgen op de Mexicaanse arbeidsmarkt.

Verder moet men niet vergeten dat migratie een invloed heeft op de gezinsstructuren en sociale verhoudingen. Wanneer een groot aantal jonge volwassenen migreert, blijven vaak hun kinderen achter bij grootouders of andere familieleden. Dit heeft impact op hun opvoeding en schoolprestaties, aangezien ze vaak geconfronteerd worden met emotionele en sociale uitdagingen door de fysieke afwezigheid van hun ouders. Ook de deelname van kinderen van migranten aan het onderwijs in de VS heeft een impact op hun academische prestaties. Hoewel zij vaak betere toegang hebben tot onderwijs en een hogere levensstandaard ervaren, kunnen ze ook kampen met culturele en linguïstische barrières, wat hun integratie bemoeilijkt.

In dit complexe dynamische systeem speelt de rol van de Mexicaanse overheid een sleutelrol. Beleidsmaatregelen gericht op het verbeteren van het onderwijs, het bevorderen van de economische groei en het aanpakken van de arbeidsmarktkansen voor jongeren, zowel binnen als buiten de migratiedynamiek, zijn van cruciaal belang voor de toekomst van Mexico. De samenwerking tussen de VS en Mexico op het gebied van migratie en onderwijs zou strategisch moeten worden geïntensiveerd, met als doel wederzijdse voordelen te creëren voor beide landen.

Het is essentieel te begrijpen dat de migratie van Mexicaanse burgers naar de Verenigde Staten en hun terugkeer naar Mexico niet slechts een tijdelijke situatie betreft. Het is een diepgeworteld sociaal- en economisch fenomeen dat van invloed is op de opvattingen over werk, onderwijs, en zelfs nationale identiteit in beide landen. Deze dynamiek vereist dat zowel beleidsmakers als het brede publiek zich blijven inzetten voor oplossingen die de negatieve gevolgen minimaliseren en de kansen maximaliseren voor zowel migranten als hun thuisland.