Waarom verlaten mensen alles voor een plotselinge liefde?

Wanneer iemand alles achterlaat voor een persoon die hij of zij nauwelijks kent, is er aan de oppervlakte sprake van irrationaliteit. Toch blijkt bij nadere beschouwing dat zulke beslissingen vaak voortkomen uit een diepgewortelde emotionele logica die weinig te maken heeft met rede en veel met innerlijke honger, vervreemding van het vertrouwde leven, of een allesverterende drang naar betekenis en beleving.

Kathleen liet alles achter — haar gewoonten, haar sociale verwachtingen, de structuren waarin ze was gevormd — om een man te volgen die ze amper kende. Het lijkt dwaas, maar juist in dat ogenschijnlijk irrationele gedrag ligt een vorm van extreme eerlijkheid: het breken met wat niet meer gevoeld wordt, zelfs al heeft het jarenlang structuur geboden. De sprong in het onbekende is zelden een sprong naar een ander mens; het is eerder een sprong weg van de leegte waarin men geleefd heeft.

Tradities worden vaak gepresenteerd als fundamenten, maar in de realiteit functioneren ze evenzeer als kooien. Iemand als Kathleen verbreekt geen wetten van liefde — ze keert terug naar de wetmatigheid van haar eigen gevoel, die veel eerder door sociale normen en verwachtingspatronen onderdrukt werd dan door oprechte twijfel aan haar verlangen. De ontmoeting met een vreemde opent een ruimte die niet gevuld is met geschiedenis, verwachtingen of sociale rollen. In die ruimte ontstaat het gevoel van puur potentieel: wie je zou kunnen zijn, los van wie je was.

De liefde op het eerste gezicht is geen toeval of magie — het is een ontlading van opgebouwde spanning, van jarenlang onderdrukte driften, van ingehouden honger naar het onbekende. Dat het slechts een week duurde voordat ze haar leven omgooide, vertelt minder over de snelheid van het nieuwe dan over de traagheid van het oude. De beslissing die impulsief lijkt, is vaak het resultaat van jarenlange innerlijke voorbereiding, onbewuste afwegingen, stil verdriet dat eindelijk een vorm vindt.

Het is van belang dat de lezer begrijpt dat dergelijke keuzes niet per se irrationeel zijn, maar veeleer voortkomen uit een diep conflict tussen innerlijk verlangen en uiterlijke aanpassing. Wie altijd leeft naar de verwachtingen van anderen, verliest het vermogen om te herkennen wanneer iets werkelijk klopt.

Wat men moet begrijpen, is dat dit soort overgangen meestal niet gaat over de ander, maar over het moment waarop men zichzelf niet langer kan negeren. Liefde, in deze context, is niet het vinden van de juiste persoon, maar het verliezen van de noodzaak om jezelf te verraden.

Waarom begrijpen we elkaar het slechtst op het moment dat we elkaar het hardst nodig hebben?

De tonen van de trompet, die de paarden voor de laatste race opriepen, klonken als een klaagzang in de oren van Kathleen. Ze huilden om Rickey McAvoy en Medicine Man, die nooit meer naar de winnaarscirkel zouden gaan. Altijd zouden er nieuwe paarden zijn om te lopen en jongens om hen te berijden, maar voor Johnny zou er nooit meer een paard zijn zoals Medicine Man. Voor Rickey’s meisje zou er nooit meer een Rickey zijn. Rickey McAvoy, vierentwintig jaar oud, en Medicine Man, nobele zoon van Tribal Custom — gestorven.

Toen een stalknecht achteloos voorbij liep en zei: “Het is gebeurd. Mr. Virginia heeft het aan het paard gegeven,” voelde Kathleen haar benen bezwijken. Zonder een woord zakte ze weg in een stille flauwte.

’s Avonds lag ze terug in de satijnen kussens van een appartement zonder keuken. De stem van haar moeder vulde de ruimte, eindeloos, koud en scherp als een ijzeren draad door haar slapen. “Gezien zijn voorkomen en zijn werk is hij een man van de wereld. Hij had je nooit mogen trouwen zonder overleg met mij. Hij heeft misbruik gemaakt van je onervarenheid.” Moeder sprak met de vanzelfsprekendheid van iemand die gelijk heeft, zelfs als de wereld brandt.

“Ik had op hem moeten wachten bij de stallen,” mompelde Kathleen. “Hij had me nodig.”

Johnny wist niet dat ze flauwgevallen was. Hij zou denken dat ze hem in zijn grootste nood verlaten had. Hij had haar moeder in de tribune gezien en zou zijn conclusies trekken. “Haar moeder vond het ongepast en dus ging ze mee.” De boodschap van de staljongens bracht weinig: Mr. Virginia had de renbaan verlaten na het beëindigen van Medicine Man’s leven. Waarheen, wist niemand.

De uren sleepten zich voort. Moeder geeuwde. “Het is echt de zwaarste dag uit mijn leven geweest.” Kathleen woelde onrustig op haar chaise longue. “Vandaag was geen gewone dag,” zei ze. “Zijn wereld stortte in, en ik was er niet om hem bij elkaar te rapen.”

“Als hij je nodig heeft, weet hij waar je bent,” antwoordde Moeder met haar gebruikelijke tevredenheid. Ze bood een slaappil aan. Kathleen had er geen.

Toen Johnny uiteindelijk thuiskwam, hoorde hij Kathleen’s bezorgde stem. Ze vloog hem om de hals, maar hij bleef stijf staan in de deuropening, zijn blik strak gericht op de vrouw in het nette mantelpak die zich in zijn huis had genesteld.

“U bent Kathleen’s moeder?”

“Ja.”

“Dan kunnen we maar beter meteen een goed gesprek voeren.”

“Ik wist niet dat het zo'n impact op Kathleen zou hebben. Ik was niet op de hoogte van het huwelijk.”
“Dat was precies de bedoeling,” antwoordde Johnny.

Kathleen voelde de schaamte in haar wangen branden. Johnny had geen behoefte aan sympathie; hij wilde waarheid. Moeder probeerde de zaak te verzachten, maar haar woorden klonken als goedkope therapie in een operatiekamer. Kathleen wilde alleen nog maar bij Johnny zijn, zonder oordeel, zonder stemmen.

“Overigens,” zei Moeder, alsof het een kleinigheid betrof, “ik heb je kamer geleend. Kathleen vond het goed.”

“Natuurlijk,” zei Johnny. “Hij stond waarschijnlijk al die tijd op je te wachten.”

Kathleen probeerde uit te leggen. “Ik ben beschaamd, Johnny. Maar ik kon het niet aan. Ik ben flauwgevallen.”

“Je bent toch weer bijgekomen?” zei hij. “Maar je zocht me niet waar ik was. Niet waar ze Rickey naartoe brachten. Waar dacht je dat ik anders zou zijn?”

Hij keek naar beide vrouwen, maar geen van hen hield zijn blik vast. “Ik snap het al,” zei hij. “Jullie dachten dat ik me ergens zat te bezatten, mijn verdriet aan het verzuipen.”

“Dat dacht ik niet, Johnny. Ik schaam me omdat ik niet aanvoelde waar je was.”

Wat in deze nacht blootgelegd wordt, is niet slechts het verdriet om een gestorven paard of een vriend. Het is de pijn van twee werelden die elkaar nauwelijks raken. Het is het misverstand dat ontstaat wanneer liefde probeert te spreken, maar wordt overstemd door oordelen, aannames en sociale conventies. Kathleen en Johnny missen elkaar op het moment dat ze elkaar het hardst nodig hebben. De tussenkomst van haar moeder is geen directe schuldvraag, maar een katalysator van misverstanden en niet uitgesproken verwachtingen.