De waterbronnen van India zijn cruciaal voor de voedselzekerheid, economische groei en het dagelijks leven van miljoenen mensen. India, het op één na dichtstbevolkte land ter wereld, heeft slechts 9% van de wereld’s bewerkbare land en 4% van de watervoorraden, terwijl het 18% van de wereldbevolking ondersteunt (Goyal en Surampalli, 2018). De agrarische sector, die verantwoordelijk is voor ongeveer 16% van het bruto binnenlands product (BBP) in het fiscale jaar 2017–2018, is de grootste verbruiker van zoet water, met een geschat verbruik van 70% van de beschikbare watervoorzieningen (CWC, 2019). Naast de landbouw zijn ook industrie, gemeentelijk gebruik, hydropower, aquacultuur, bosbouw en veeteelt afhankelijk van watervoorzieningen. De duurzaamheid van deze hulpbronnen wordt echter bedreigd door de klimaatverandering, die wereldwijd de waterbronnen beïnvloedt.

De klimaatverandering heeft geleid tot significante veranderingen in de beschikbaarheid van water in India. Van 1985 tot 2015 ontving India jaarlijks gemiddeld 3880 miljard kubieke meter (BCM) neerslag. Van dit volume was ongeveer 1999 BCM beschikbaar na verlies door verdamping, maar slechts 1122 BCM was bruikbaar, waarvan 690 BCM uit oppervlaktewater en 432 BCM uit grondwater (CWC 2019; GOI 2020). De voorspellingen geven aan dat de zoetwaterbehoeften van India tegen 2025 zullen oplopen tot 843 BCM en tegen 2050 tot 1180 BCM, terwijl de nationale beschikbaarheid van zoetwater al in 2011 in een stresszone (minder dan 1700 BCM) is terechtgekomen en tegen 2050 verder zal afnemen tot 1140 BCM (GOI 2020).

Naast de dreigende waterschaarste veroorzaakt door de stijgende vraag naar water, heeft de klimaatverandering ook geleid tot verergering van extreem weer, waaronder frequentere en intensere stormen, overstromingen en droogtes. Wetenschappelijke studies tonen aan dat de monsoonpatronen, die essentieel zijn voor de landbouw in India, beïnvloed zijn door de klimaatverandering, wat heeft geleid tot verminderde oogstopbrengsten en verstoring van traditionele landbouwpraktijken. Deze veranderingen in de monsoon beïnvloeden niet alleen de landbouw, maar ook de beschikbaarheid en kwaliteit van waterbronnen, wat leidt tot watertekorten in sommige regio's en overstromingen in andere.

De verandering in de neerslagregimes, zowel in frequentie als intensiteit, heeft wereldwijd invloed gehad op de watervoorziening en de beschikbaarheid van grond- en oppervlaktewater. Dit heeft geleid tot grotere variabiliteit in seizoensgebonden neerslag en extreme gebeurtenissen zoals langdurige droogtes en intense regenval, die de beschikbaarheid van waterbronnen verder beperken. In India is de terugtrekking van gletsjers in de Himalaya een goed voorbeeld van de impact van de klimaatverandering op watervoorraden. De Gangotri-gletsjer, een belangrijke waterbron voor de regio, is de afgelopen decennia aanzienlijk gekrompen, wat niet alleen de waterveiligheid bedreigt, maar ook risico’s met zich meebrengt door de vorming van gletsjermeren die kunnen leiden tot overstromingen downstream (Harrison et al., 2018; Maurer et al., 2019).

Dit alles benadrukt de urgentie om strategieën voor het beheer van watervoorraden te ontwikkelen die zowel rekening houden met de veranderende klimaatomstandigheden als met de groeiende druk op natuurlijke hulpbronnen. De veranderingen in de neerslagpatronen en de verhoogde waterbehoeften vereisen een heroverweging van de manier waarop waterbronnen in India worden beheerd. Klimaatmodellen en statistische technieken, zoals die aangeboden door klimaat4R en ClimDown, kunnen helpen bij het aanpassen van klimaatvoorspellingen en het maken van nauwkeurigere scenario’s voor watervoorziening. Deze gegevens kunnen de basis vormen voor beleidsontwikkeling en het ontwerpen van aanpassingsmaatregelen om de negatieve gevolgen van klimaatverandering te mitigeren.

Het gebruik van geavanceerde post-processing technieken om ruwe klimaatgegevens aan te passen en te downscalen naar regionale niveaus is essentieel voor het verkrijgen van accurate projecties van toekomstige watervoorraden. Dit kan onderzoekers en beleidsmakers voorzien van de nodige informatie om adequaat te reageren op de verwachte veranderingen in waterbeschikbaarheid. Dergelijke gegevens helpen ook bij het voorbereiden van steden en regio's op extreme weersomstandigheden door hen in staat te stellen effectievere waterbeheersmaatregelen te implementeren. Het is van groot belang dat landen zoals India niet alleen monitoren, maar ook actief inspelen op de impact van klimaatverandering door aanpassingsstrategieën te ontwikkelen die rekening houden met zowel de regionale als mondiale trends in waterschaarste.

De toenemende druk op watervoorraden in India maakt duidelijk dat de tijd rijp is voor het ontwikkelen van duurzame waterbeheersystemen, die zowel de groeiende vraag naar water als de impact van klimaatverandering kunnen opvangen. Het vergt een geïntegreerde aanpak van wetenschappers, beleidsmakers en de lokale bevolking om een toekomstig watertekort te voorkomen en tegelijkertijd de waterkwaliteit en de biodiversiteit te behouden. Duurzaam waterbeheer vereist niet alleen het verbeteren van de efficiëntie van watergebruik, maar ook het bevorderen van strategieën voor de herverdeling van waterbronnen en het herstel van verstoorde ecosystemen.

Wat zijn de opkomende velden in de hydrologie en hoe beïnvloeden zij het toekomstige begrip van waterbronnen?

De hydrologie heeft zich in de loop der tijd ontwikkeld van een discipline die zich voornamelijk richtte op de fysische aspecten van waterbeweging, naar een veelzijdig vakgebied dat nu meer nadruk legt op de interactie tussen water, milieu en de menselijke samenleving. De opkomende velden binnen de hydrologie richten zich steeds meer op het integreren van verschillende wetenschappelijke gebieden, evenals het ontwikkelen van nieuwe technologieën en methoden om complexe watergerelateerde vraagstukken beter te begrijpen en op te lossen.

Een belangrijk domein is de integratie van concepten en hypothesen. Vroeger werden de meeste hydrologische concepten afzonderlijk ontwikkeld voor specifieke processen, maar in de afgelopen zestig jaar is er een verschuiving geweest naar het ontwikkelen van hypothesen die de dimensies, schaling en interacties van hydrologische processen omvatten. Dit heeft de basis gelegd voor een meer holistische benadering van hydrologie, waarbij wetenschappelijke principes voor fysische en geofysische processen in samenhang worden bestudeerd. Het begrijpen van de interactie tussen bodem, water, atmosfeer en het milieu is essentieel om de dynamiek van watervoorraden wereldwijd te begrijpen.

Daarnaast is er een toenemende focus op het gebruik van datawetenschap. Dit domein houdt zich bezig met het verzamelen, archiveren, beheren en analyseren van watergerelateerde gegevens. Moderne technologieën, zoals sensoren en satellieten, stellen wetenschappers in staat om gedetailleerde en real-time informatie te verkrijgen over waterkwaliteit en -hoeveelheid. Data-analyse, kunstmatige intelligentie en machine learning maken het mogelijk om patronen te identificeren en voorspellingen te doen die cruciaal kunnen zijn voor het beheer van waterbronnen.

De ontwikkeling van geïntegreerde hydrologische modellen is een ander belangrijk aspect van deze opkomende velden. Hydrologische processen zijn complex en met elkaar verbonden, dus het modelleren van waterbewegingen vereist een holistische benadering. Het combineren van verschillende modellen voor regenwaterafvoer, bodemvochtigheid, sedimenttransport en waterkwaliteit is essentieel voor een beter begrip van de interacties tussen deze processen. Bovendien helpt het de onzekerheden en risico's die gepaard gaan met waterbeheer te voorspellen.

Een ander belangrijk opkomend veld is de hydrologie van klimaatverandering en de gevolgen daarvan voor waterbronnen. De effecten van opwarming van de aarde, zoals de verandering van neerslagpatronen, het smelten van gletsjers en de intensivering van droogtes en overstromingen, hebben grote invloed op de beschikbaarheid van water. Het voorspellen van deze veranderingen en het begrijpen van de gevolgen voor waterbeheer op zowel lokaal als globaal niveau is cruciaal voor het ontwikkelen van strategieën om waterschaarste en overstromingen te voorkomen.

In dezelfde lijn wordt het menselijke welzijn steeds meer een belangrijk onderwerp binnen de hydrologie. Er is een groeiende nadruk op het begrijpen van de onderlinge afhankelijkheid tussen voedsel-, water-, energie- en gezondheidsbronnen. Dit is het zogenaamde "nexus"-concept, waarbij het belang van water in het bredere kader van andere middelen en behoeften wordt erkend. De dynamiek tussen deze systemen kan leiden tot verbeterde strategieën voor duurzaam waterbeheer en voor het aanpakken van de gevolgen van de klimaatverandering.

Bovendien wint de technologie steeds meer terrein in de hydrologie. Nieuwe sociale platformen, webkoppelingen, en IT-oplossingen worden steeds vaker gebruikt om gegevens te delen, wetenschappelijke kennis te verspreiden en watergerelateerde problemen snel aan te pakken. Dit bevordert de samenwerking tussen verschillende belanghebbenden en versnelt de besluitvorming in waterbeheer.

Tenslotte is de opkomst van ruimtehydrologie een fascinerend nieuw domein. Het gebruik van satellieten en remote sensing-technologieën heeft de mogelijkheden vergroot om waterbewegingen te monitoren op een schaal die voorheen onmogelijk was. Dit maakt het mogelijk om grotere, wereldwijde waterstromen te bestuderen en te begrijpen, en biedt waardevolle gegevens voor het beheer van watervoorraden op lange termijn.

De complexiteit van hydrologie neemt dus toe, en de integratie van nieuwe wetenschappelijke inzichten en technologieën zal essentieel zijn voor het beheer van onze waterbronnen. Het is niet langer voldoende om water als een afzonderlijk object te beschouwen; het is noodzakelijk om de breedste context van milieu, samenleving en technologie in beschouwing te nemen. De toekomst van hydrologie ligt in deze integratie van disciplines en methoden, waarbij een holistisch begrip van water wordt nagestreefd, zodat we duurzamer en effectiever kunnen omgaan met de waterbronnen die van vitaal belang zijn voor het leven op aarde.