Zadanie klasyfikacji dźwięków zwierząt w kontekście algorytmów uczenia maszynowego wymaga precyzyjnego podejścia do przetwarzania i analizy sygnałów audio. W tym przypadku jednym z kluczowych etapów jest ekstrakcja cech z dźwięków, które mogą zostać użyte do trenowania modelu klasyfikacyjnego. Przykładem takiej procedury może być zastosowanie algorytmu KNN (K-nearest neighbors) do klasyfikacji dźwięków zwierząt na podstawie wyodrębnionych cech.

Pierwszym krokiem jest przetwarzanie danych, które obejmuje odczytanie próbki dźwięku z zestawu testowego, jej zapisanie oraz przedstawienie w formie wykresu. Ważne jest, aby każdemu sygnałowi audio przypisać odpowiednią etykietę – w tym przypadku etykieta związana jest z dźwiękiem konkretnego zwierzęcia. Po tym należy przejść do ekstrakcji cech z próbki dźwięku przy użyciu obiektu audioFeatureExtractor. Długość okna analizy powinna wynosić 30 ms, a nakładanie się okien 20 ms. Kolejnym wyzwaniem jest dostosowanie ekstraktorów cech, które są domyślnie wyłączone w tym obiekcie. Aby włączyć je, wykorzystuje się pętlę for(), w której każdemu ekstraktorowi przypisuje się wartość true.

Podczas procesu ekstrakcji cech istotną kwestią jest zgodność częstotliwości próbkowania między dźwiękami wejściowymi a obiektem audioFeatureExtractor. W przypadku różnic w częstotliwości próbkowania, używa się reguły SampleRateMismatchRule = "resample", która pozwala na automatyczne dostosowanie próbkowania, eliminując potencjalne błędy związane z niedopasowaniem częstotliwości. Ponadto, konieczne jest, by wszystkie próbki dźwiękowe miały tę samą liczbę kanałów – w przeciwnym razie pojawią się trudności w dalszym przetwarzaniu. W tym przypadku, jeśli w zbiorze danych występują próbki z trzema kanałami, które są nieliczne, można je usunąć, aby uniknąć problemów z dalszą obróbką danych.

Po przygotowaniu odpowiednich cech, kolejnym krokiem jest wybór najlepszych cech do modelu klasyfikacyjnego. Algorytm Minimum Redundancy Maximum Relevance (MRMR) jest jednym z popularnych narzędzi służących do selekcji cech, które umożliwiają wybranie najbardziej reprezentatywnych cech przy jednoczesnym minimalizowaniu ich nadmiarowości. Używa się do tego funkcji fscmrmr(), która ocenia cechy na podstawie ich zdolności do rozróżniania klas. Wynikiem tej funkcji jest indeks selekcji cech, który wskazuje, które cechy należy wykorzystać w dalszym procesie trenowania modelu.

Po wyborze cech następuje faza trenowania modelu. W przypadku klasyfikacji dźwięków zwierząt wykorzystuje się algorytm KNN, implementowany w funkcji fitcknn(). Dzięki temu algorytmowi możliwe jest wytrenowanie modelu na wybranych cechach, co pozwala na rozpoznawanie dźwięków zwierząt w nowych próbkach. Dodatkowo, ważne jest, aby dane wejściowe były odpowiednio znormalizowane – proces ten realizuje opcja Standardize=true, która skaluje dane wejściowe do postaci, w której każda cecha ma zerową średnią i jednostkową odchylenie standardowe.

Po wytrenowaniu modelu, następuje faza testowania. W tym etapie należy wykorzystać dane testowe i zastosować funkcję predict(), aby przewidzieć etykiety dla nowych próbek dźwięków. Wyniki przewidywań należy porównać z rzeczywistymi etykietami, co pozwala na ocenę skuteczności modelu. Na poziomie okna analizy, przewidywanie można zrealizować dla każdej próbki z osobna, a następnie wybrać najczęściej występującą etykietę, co daje predykcję na poziomie całego pliku audio. Zbiorcze porównanie etykiet rzeczywistych z przewidywanymi pozwala na stworzenie wykresu macierzy pomyłek, który obrazuje dokładność modelu.

Kiedy już model zostanie wytrenowany i oceniony, następuje analiza wyników na pełnym zestawie testowym, gdzie wykorzystuje się funkcję confusionchart(). Dzięki temu można zwizualizować dokładność modelu w kontekście całego zbioru testowego, co pomaga w ocenie jego skuteczności i wykryciu ewentualnych problemów.

Ważnym aspektem, który należy rozważyć przy pracy z dźwiękami zwierząt, jest zapewnienie wysokiej jakości danych wejściowych oraz precyzyjne dostosowanie procesu ekstrakcji cech do specyfiki analizowanych dźwięków. Proces selekcji cech i dobór odpowiednich narzędzi do analizy mają kluczowe znaczenie dla sukcesu klasyfikacji. Zwrócenie uwagi na szczegóły, takie jak spójność liczby kanałów, częstotliwości próbkowania, oraz prawidłowe przygotowanie danych do procesu trenowania modelu, jest niezbędne, aby uzyskać wiarygodne wyniki. Trening modelu na danych, które zostały odpowiednio przetworzone, pozwala na uzyskanie wysokiej jakości klasyfikatora, który będzie w stanie skutecznie rozróżniać dźwięki różnych zwierząt.

Jak zbudować modele uczenia nienadzorowanego za pomocą aplikacji Neural Net Clustering w MATLABie

Aplikacja Neural Net Clustering, dostępna w pakiecie Deep Learning Toolbox w MATLABie, jest wizualnym narzędziem, które wspiera użytkowników w realizacji zadań uczenia nienadzorowanego przy użyciu sieci neuronowych. Główne funkcje tej aplikacji pozwalają na tworzenie, wizualizowanie i trenowanie sieci typu Self-Organizing Map (SOM), które służą do rozwiązywania problemów klasteryzacji. Używając tej aplikacji, można:

  1. Importować dane z pliku, przestrzeni roboczej MATLABa lub korzystać z gotowych zbiorów danych.

  2. Definiować i trenować sieć SOM.

  3. Analizować wyniki za pomocą wykresów wizualizujących różne aspekty, takie jak odległości sąsiadów, płaszczyzny wag, trafienia próbek czy pozycje wag.

  4. Generować skrypty MATLABa, które pozwalają na odtworzenie wyników i dostosowanie procesu treningowego.

  5. Eksportować wytrenowany model oraz wyniki do przestrzeni roboczej, aby móc je wykorzystać w późniejszych analizach.

Aby lepiej zrozumieć, jak działa ta aplikacja, warto skupić się na algorytmie Self-Organizing Map (SOM), który jest jej podstawą.

Algorytm Self-Organizing Map (SOM)

SOM to algorytm stosowany w celu redukcji wymiaru danych wejściowych (przestrzeni wejściowej) do niższej wymiarowości (przestrzeni mapy), a następnie ustanowienia odwzorowania między przestrzenią wejściową a przestrzenią mapy. To odwzorowanie może być wykorzystane do klasyfikacji nowych danych wejściowych, bazując na wygenerowanej mapie. Ogólnie rzecz biorąc, algorytm SOM wykonuje dwie podstawowe operacje: trening oraz mapowanie.

Trening polega na przedstawieniu przestrzeni wejściowej o p wymiarach w postaci mapy o dwóch wymiarach. Przestrzeń wejściowa, mająca p zmiennych, jest mapowana na przestrzeń mapy, która składa się z węzłów (neurony) ułożonych w siatkę o dwóch wymiarach, najczęściej w postaci heksagonalnej lub prostokątnej. Każdy węzeł w przestrzeni mapy jest powiązany z wektorem wagowym, który określa pozycję węzła w przestrzeni wejściowej. Choć węzły w przestrzeni mapy pozostają stałe, wektory wagowe są przesuwane w kierunku danych wejściowych, tak aby minimalizować miarę odległości (np. odległość euklidesową), jednocześnie zachowując topologię wynikającą z przestrzeni mapy.

Po zakończeniu procesu treningowego, mapa może być używana do klasyfikacji nowych obserwacji w przestrzeni wejściowej poprzez odnalezienie węzła, którego wektor wagowy ma najmniejszą odległość od wektora danych wejściowych.

SOM jest wykorzystywany w technikach klasteryzacji i redukcji wymiarów, umożliwiając odwzorowanie danych wielowymiarowych na przestrzeń o mniejszej liczbie wymiarów, co ułatwia ich interpretację. Dzięki tej metodzie, skomplikowane problemy można przekształcić w formę łatwiejszą do analizy.

Trening modelu klasteryzacji przy użyciu aplikacji Neural Net Clustering

Aby lepiej zobrazować działanie aplikacji Neural Net Clustering, prześledźmy przykład z wykorzystaniem zmodyfikowanego zbioru danych o percepcji trzęsień ziemi, który można znaleźć na stronie Kaggle. Zbiór ten zawiera 472 obserwacje i 43 cechy. Celem jest wytrenowanie modelu klasteryzacji przy użyciu algorytmu SOM, którego zadaniem będzie dopasowanie wartości wektorów wagowych do danych wejściowych.

Zmodyfikowany zbiór danych obejmuje tylko 10 cech, w tym wiek, liczba członków rodziny, liczba pięter w domu, reakcje na wstrząsy, strach, lęk, objawy fizjologiczne, czas reakcji na decyzję, bezsenność oraz obawy sejsmiczne. Zmiany w zbiorze danych obejmują między innymi wypełnienie brakujących komórek wartością 40 w kolumnie wieku oraz zamianę wartości „Ground Floor” na 0 w kolumnie „house_floor”.

Po zaimportowaniu danych do aplikacji Neural Net Clustering, należy przejść przez proces konfiguracji sieci neuronowej SOM. Można to zrobić na dwa sposoby: poprzez wpisanie komendy „nctool” w oknie poleceń MATLABa lub klikając ikonę Neural Net Clustering w sekcji Machine Learning and Deep Learning. Sieć neuronowa SOM składa się z jednowarstwowej siatki neuronów, której liczba i układ zależą od liczby wierszy i kolumn w siatce. Domyślnie sieć zawiera 100 neuronów w układzie 10x10.

Proces treningu polega na wczytaniu zmodyfikowanego zbioru danych, wybraniu opcji „Train with Batch SOM” i uruchomieniu procesu treningowego. Po zakończeniu treningu, wyniki, takie jak liczba epok, wartość docelowa oraz wyniki wyjściowe, są prezentowane w formie wizualizacji, co pozwala na analizę skuteczności modelu.

Wykorzystanie algorytmu SOM w aplikacji Neural Net Clustering pozwala na skuteczną klasteryzację danych, umożliwiając grupowanie obserwacji o podobnych cechach. Dzięki redukcji wymiarów i wizualizacji wyników, proces analizy staje się bardziej przystępny i pozwala na łatwiejsze wyciąganie wniosków.

Ważne jest, aby zrozumieć, że samo klasteryzowanie danych nie wystarczy do pełnej analizy problemu. Kluczowe jest, aby po wytreningu modelu przeprowadzić dokładną analizę wygenerowanych klastrów, sprawdzając, czy grupy są sensowne z perspektywy rzeczywistego kontekstu problemu. Należy również pamiętać, że algorytm SOM jest szczególnie efektywny w przypadku danych o dużych wymiarach, gdzie konieczne jest ich uproszczenie, ale jego skuteczność zależy od jakości danych wejściowych oraz odpowiedniego doboru parametrów treningu.

Jak skutecznie wykorzystać regresję nieliniową i zespoły drzew decyzyjnych do przewidywania cen akcji?

Proces modelowania cen akcji za pomocą regresji nieliniowej i zespołów drzew decyzyjnych wymaga starannego przygotowania danych, a przede wszystkim ich normalizacji, która umożliwia prawidłowe działanie algorytmów i unikanie błędów kompilacji. Wstępne przekształcenie zmiennych wejściowych i wyjściowych, takich jak ceny zamknięcia akcji, pozwala na porównywalność wyników i stabilizuje proces uczenia modeli.

Trening pierwszego modelu z wykorzystaniem funkcji fitrensemble() polega na zastosowaniu zestawu danych treningowych, odpowiednio znormalizowanych, co pozwala na stworzenie modelu predykcyjnego, który następnie jest oceniany na podstawie testowych danych akcji, poddanych analogicznej normalizacji. Predykcje przypisywane są lokalnym zmiennym, umożliwiając analizę i porównanie wyników.

Kolejny etap to zastosowanie funkcji fitnlm(), gdzie tworzy się model regresji nieliniowej o dziewięciu współczynnikach i czterech wektorach wejściowych, inicjując wartości parametrów na podstawie wniosków wyciągniętych z narzędzi do dopasowania krzywych, takich jak MATLAB Curve Fitting App. Taki model również jest trenowany na danych znormalizowanych, a następnie oceniany na podstawie testowych danych, uzyskując kolejną prognozę cen.

Użycie funkcji TreeBagger() pozwala na zbudowanie zespołu 100 drzew decyzyjnych, wykorzystujących regresję i dobór najlepszych predyktorów do próbkowania. Model ten również przechodzi testowanie na znormalizowanych danych testowych, dostarczając kolejny zestaw przewidywań.

Porównanie skuteczności trzech modeli – fitnlm(), fitrensemble() i TreeBagger() – odbywa się za pomocą wizualizacji w środowisku MATLAB. Tworzone są wykresy, na których przedstawiane są rzeczywiste wartości cen oraz prognozy uzyskane z każdego modelu, różnicowane kolorami i stylami linii, ułatwiając identyfikację. Dodatkowo stosuje się funkcję detrend() w celu eliminacji offsetów stałych, które mogłyby zaburzyć percepcję jakości dopasowania. Wskaźniki błędów, takie jak RMSE, obliczane są i wyświetlane, a ich rozkład można zaprezentować za pomocą histogramów, co umożliwia całościową ocenę skuteczności modeli.

Wyniki wskazują, że model zespołu drzew decyzyjnych TreeBagger() uzyskuje najlepsze dopasowanie do rzeczywistych danych z najniższym błędem RMSE, co czyni go najbardziej wiarygodnym narzędziem do prognozowania krótkoterminowych zmian cen akcji. Modele fitrensemble() i fitnlm() wykazują większe błędy, odpowiednio drugie i trzecie w kolejności. Z praktycznego punktu widzenia, analiza tych prognoz pozwala na wskazanie najbardziej korzystnego okresu inwestycji, który w tym przykładzie przypada na dni, gdy ceny zamknięcia osiągają swoje maksimum.

MATLAB oferuje rozbudowane narzędzia do pracy z regresją i uczeniem maszynowym – przede wszystkim pakiety Statistics and Machine Learning Toolbox oraz Curve Fitting Toolbox, które znacznie ułatwiają proces implementacji i testowania różnych algorytmów regresyjnych. Różnorodność podejść – od regresji liniowej, przez nieliniową, do zespołów drzew decyzyjnych czy metod takich jak SVM i KNN – pozwala dostosować model do specyfiki problemu i danych.

Dla praktyków ważne jest zrozumienie, że proces modelowania nie kończy się na wyborze algorytmu i wytrenowaniu modelu. Istotna jest również prawidłowa interpretacja wyników, wizualizacja predykcji i analiza błędów. Szczególnie przy modelach predykcji cen akcji kluczowe jest skupienie się na tendencjach i wzorcach zachowań, a nie na bezwzględnych wartościach cen, które mogą być obarczone szumem lub offsetami. Uwzględnianie i usuwanie tych przesunięć ułatwia ocenę modeli i podejmowanie decyzji inwestycyjnych.

Ponadto, istotne jest zrozumienie, że wartości początkowe parametrów w modelach nieliniowych znacząco wpływają na proces optymalizacji i ostateczne wyniki. Dlatego też doświadczenie i analiza poprzednich danych, na przykład za pomocą aplikacji do dopasowania krzywych, są nieodzowne do prawidłowego skonstruowania modeli.

W kontekście inwestycji i analizy rynkowej należy mieć świadomość, że nawet najlepsze modele predykcyjne obarczone są błędami i niepewnościami wynikającymi z losowości rynków finansowych. Dlatego wyniki predykcji powinny być traktowane jako wsparcie decyzji, a nie jako pewnik. Regularna weryfikacja modeli, aktualizacja danych treningowych oraz integracja różnych metod analitycznych zwiększają wiarygodność prognoz.