Chociaż obecnie nie istnieją zatwierdzone przez FDA leki do leczenia MASH (Metabolic Associated Steatohepatitis), to liczba dostępnych opcji farmakologicznych, które zostały oceniane pod kątem skuteczności w leczeniu tej choroby, jest dość duża. Wśród nich można wymienić preparaty antyoksydacyjne, cytoprotekcyjne, leki obniżające poziom lipidów, środki wspomagające utratę masy ciała oraz leki stosowane w leczeniu cukrzycy. Wyniki badań nad tymi terapiami są mieszane, ale niektóre z nich wykazały pewne korzyści w kontekście histologicznych zmian wątroby.

Wśród leków, które były przedmiotem badań, najwięcej uwagi przyciągnęły witamina E oraz pioglitazon. Witamina E, w dawce 800 IU dziennie, okazała się skuteczna w poprawie steatozy wątroby oraz zmniejszeniu stanu zapalnego, jednak nie wpłynęła na poprawę włóknienia wątroby. Pioglitazon, stosowany w terapii, również wykazał pozytywne efekty w poprawie histologicznych zmian, jednak jego stosowanie jest ograniczone przez profil działań niepożądanych. Wśród efektów ubocznych wymienia się przyrost masy ciała (około 2–5 kg po roku leczenia), obrzęki obwodowe, zaostrzenie niewydolności serca oraz osteoporozę. Dodatkowo, korzystne efekty histologiczne, takie jak poprawa steatozy i zapalenia, nie utrzymują się po zaprzestaniu leczenia pioglitazonem.

Pomimo pewnych obaw związanych z bezpieczeństwem witaminy E, ta terapia może być rozważana jako druga linia leczenia u pacjentów nondiabetcznych z biopsją potwierdzającą MASH, którzy nie osiągnęli sukcesów w leczeniu zmieniającym styl życia. Należy jednak pamiętać, że witamina E może zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, udaru krwotocznego, a także nowotworów prostaty.

W kontekście przyszłych terapii, obiecujące wyniki dają nowe leki przeciwcukrzycowe, takie jak mimetyki inkretyn i agoniści glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), w tym liraglutyd, semaglutyd i eksenatyd. Badania nad tymi lekami są w toku, ale wstępne wyniki wskazują na ich potencjał w leczeniu MASH. Inny lek, kwas obeticholowy, który działa na receptory kwasów żółciowych, wykazał skuteczność w kilku dużych badaniach, ale jego stosowanie ograniczały efekty uboczne, takie jak świąd skóry i nieprawidłowości lipidowe. Kwas obeticholowy nie jest zatwierdzony przez FDA do leczenia MASH, ale badania nad tym lekiem trwają. Inne grupy leków, takie jak agoniści receptorów hormonów tarczycy, agoniści peroksysomalnych receptorów aktywowanych przez proliferatory i agoniści czynnika wzrostu fibroblastów–21, są również w fazie badania.

Chirurgia bariatryczna, szczególnie w przypadkach otyłości olbrzymiej, wykazuje pozytywne efekty w leczeniu MASH. Badania przeprowadzone na pacjentach po operacjach bariatrycznych, takich jak Roux-en-Y czy rękawowa resekcja żołądka, wskazują na poprawę wyników histologicznych wątroby, z całkowitą remisją steatohepatitis w wielu przypadkach. Procedury endoskopowe, będące alternatywą dla chirurgii bariatrycznej, są obecnie badane pod kątem skuteczności w leczeniu MASH.

Z kolei przeszczepienie wątroby w przypadku dekompensowanej marskości wątroby związanej z MASH staje się drugą najczęstszą wskazaniem do przeszczepienia w Stanach Zjednoczonych. Jednak, jak pokazują dane, pacjenci po przeszczepieniu wątroby, którzy mieli wcześniej MASH, często doświadczają nawrotu choroby. W ciągu pierwszych pięciu lat po przeszczepieniu wśród tych pacjentów obserwuje się nawroty marskości MASH w zakresie od 1% do 14%.

Pod względem biorców przeszczepów, aż do 30% ocenianych wątroby do przeszczepienia wykazuje pewne zmiany w postaci steatozy. Wątroby z 30% steatozą uznawane są za akceptowalne, natomiast wątroby z 30%–60% steatozą wymagają ostrożności. Wątroby z więcej niż 60% steatozą są odrzucane przez wiele centrów transplantacyjnych.

Istnieje kilka czynników ryzyka, które wpływają na rozwój MASH i marskości wątroby związanej z tą chorobą. W przypadku pacjentów, u których rozpoznano MASH, istotne jest wczesne podjęcie działań, takich jak zmiana stylu życia, w tym dieta i aktywność fizyczna, a także monitorowanie postępów w leczeniu. Warto zauważyć, że mimo braku zatwierdzonych przez FDA leków, odpowiednia terapia, uwzględniająca zmiany w diecie, aktywności fizycznej oraz leki wspomagające leczenie współistniejących chorób, może istotnie wpłynąć na poprawę jakości życia pacjentów z MASH i zmniejszenie ryzyka progresji choroby.

Jakie choroby autoimmunologiczne towarzyszą pierwotnemu stwardniającemu zapaleniu wątroby?

Pierwotne stwardniające zapalenie wątroby (PBC) jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która często współistnieje z innymi chorobami autoimmunologicznymi. Wiele pacjentów z PBC wykazuje obecność innych zaburzeń immunologicznych, co stanowi istotny element w diagnostyce i leczeniu tej choroby. Wśród najczęściej występujących współistniejących schorzeń można wymienić zespół Sjögrena, chorobę Hashimoto (autoimmunologiczne zapalenie tarczycy), zjawisko Raynauda, oraz reumatoidalne zapalenie stawów (RA). Ponadto, część pacjentów z PBC rozwija postać ograniczoną twardziny układowej (tzw. CREST), która wyprzedza PBC średnio o 14 lat.

PBC jest chorobą, w której system odpornościowy atakuje przewody żółciowe w wątrobie, co prowadzi do ich zapalenia i bliznowacenia. W kontekście współistniejących chorób autoimmunologicznych, warto zwrócić uwagę na to, że około 50% pacjentów z PBC ma dodatkowo jedno lub więcej zaburzeń autoimmunologicznych. Każda z tych chorób może wpływać na przebieg kliniczny PBC, a także na wybór strategii leczenia. U niektórych pacjentów z PBC występuje zmniejszona wchłanialność witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, co może prowadzić do osteomalacji (zmiękczenie kości) i osteoporozy.

Również, wśród pacjentów z PBC, obecność pewnych autoprzeciwciał jest kluczowym wskaźnikiem diagnostycznym. Przeciwciała anty-mitochondrialne (AMA) są obecne u 80-90% pacjentów z PBC i stanowią jeden z głównych markerów tej choroby. Ponadto, pacjenci mogą mieć także inne autoprzeciwciała, takie jak ANA (przeciwciała antyjądrowe), antyfosfolipidowe, czy też antycentromerowe. Przeciwciała te występują w różnym stopniu i mogą sugerować obecność współistniejących chorób autoimmunologicznych, takich jak twardzina układowa czy zespół Sjögrena.

Z kolei zapalenie stawów u pacjentów z PBC jest stosunkowo powszechne. Około 10% pacjentów z PBC rozwija zapalenie stawów, jednak w porównaniu do reumatoidalnego zapalenia stawów (RA), zapalenie w PBC charakteryzuje się nieco innymi cechami. Stawy są zazwyczaj zajmowane symetrycznie, a zapalenie ma charakter zapalny, podobnie jak w RA. Jednak w PBC często nie występują zmiany erozyjne, które są typowe dla RA, co może stanowić istotny punkt diagnostyczny.

Podobnie jak inne choroby autoimmunologiczne, PBC może być związane z zaburzeniami układu kostno-stawowego, a jednym z głównych powodów tych problemów jest niedobór witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, zwłaszcza witaminy D. Niedobór ten prowadzi do osteomalacji i osteoporozy, które są częstymi powikłaniami u pacjentów z PBC.

Choroby autoimmunologiczne często nie ograniczają się tylko do jednego układu narządowego. W przypadku PBC i wielu innych schorzeń autoimmunologicznych, jednym z kluczowych wyzwań diagnostycznych jest identyfikacja współistniejących chorób. Te choroby mogą nakładać się na siebie, a objawy jednej mogą maskować objawy innej, co utrudnia postawienie trafnej diagnozy. Dlatego tak ważne jest ścisłe monitorowanie pacjentów z PBC, aby nie przeoczyć ewentualnych współistniejących schorzeń, które mogą wpływać na ogólny stan zdrowia pacjenta.

Zrozumienie roli autoprzeciwciał oraz ich korelacji z innymi chorobami autoimmunologicznymi jest kluczowe w podejmowaniu decyzji terapeutycznych. Pomimo że leczenie PBC opiera się głównie na lekach immunosupresyjnych, to konieczność monitorowania współistniejących chorób autoimmunologicznych oraz dostosowanie terapii w zależności od objawów to podstawa skutecznego zarządzania tą przewlekłą chorobą.

Jakie są wyzwania i cele regulacji sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych?
Dlaczego przedmioty z przeszłości mają tak wielką wartość?
Jak rozwój musicalu w Ameryce kształtował teatr XX wieku?
Borealne w południowej części świata: Odkrycie Antyborealu