W przypadku wzrostu poziomu kreatyniny o więcej niż 30% w stosunku do wartości wyjściowych, zaleca się wstrzymanie stosowania inhibitorów ACE oraz przeprowadzenie diagnostyki w kierunku zwężenia tętnicy nerkowej lub innych przyczyn hipoperfuzji nerek. Jednak w przypadku braku dowodów na hipoperfuzję lub hipowolemię, nie ma podstaw do rutynowego wstrzymywania inhibitorów ACE w kontekście niewydolności nerek związanej z ostrym zaostrzeniem niewydolności serca (ADHF).

Nowsze kombinacje terapeutyczne, takie jak preparat zawierający sakubitril (inhibitor neprylizyny) i walsartan (inhibitor receptora angiotensyny), wykazały zmniejszenie umieralności i liczby hospitalizacji u pacjentów z niewydolnością serca o podłożu skurczowym. Warto jednak zauważyć, że wiele opublikowanych badań nie uwzględniało pacjentów z przewlekłą chorobą nerek (CKD) ani ostrą niewydolnością nerek (AKI) w trakcie leczenia tymi lekami. W jednej z analiz stwierdzono, że ARNIs w porównaniu do inhibitorów ACE prowadzą do wolniejszego spadku filtracji kłębuszkowej (GFR), a korzyści kliniczne w zakresie zmniejszenia umieralności sercowo-naczyniowej były podobne u pacjentów z CKD.

Chociaż teoretycznie aliskiren, bezpośredni inhibitor reniny, mógłby poprawić wyniki w przypadku zespołu sercowo-nerkowego (CRS), badania nie wykazały poprawy w zakresie umieralności czy ponownych hospitalizacji, a wręcz zwiększenie liczby działań niepożądanych u pacjentów, którzy stosowali go w połączeniu z terapią standardową. Takie wyniki sugerują, że zastosowanie aliskirenu nie przynosi oczekiwanych korzyści w terapii pacjentów z CRS.

Interakcje między sercem a nerkami w kontekście zaostrzenia niewydolności serca są złożone, a ich mechanizm polega na wzajemnym oddziaływaniu, które może prowadzić do pogorszenia funkcji obu narządów. W przypadku niewydolności serca, w której występuje zatorowość żylną i wzrost ciśnienia w żyłach centralnych, naczynia krwionośne nerek mogą zostać uszkodzone, prowadząc do pogorszenia filtracji kłębuszkowej. Zwiększone ciśnienie żylne wpływa na perfuzję nerek, co w konsekwencji pogarsza funkcję nerek.

Badania wskazują również na ważną rolę dekongestii, czyli usuwania nadmiaru płynów w organizmie, w leczeniu pacjentów z niewydolnością serca. Zbyt agresywne podejście do usuwania płynów może wpłynąć na pogorszenie funkcji nerek, dlatego należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu diuretyków w tej grupie pacjentów. Przeprowadzone badania pokazują, że umiarkowane podejście do dekongestii, z uwzględnieniem monitorowania funkcji nerek, może prowadzić do poprawy wyników leczenia.

W kontekście terapii, w której stosuje się leki wpływające na układ renina-angiotensyna, ważne jest, by nie stosować ich bez uwzględnienia ryzyka hipoperfuzji nerek. Inhibitory ACE oraz ARNI wykazują swoje działanie poprzez wpływ na równowagę między układem renina-angiotensyna-aldosteron i hamowanie szkodliwego wpływu nadmiernej aktywności tego systemu w chorobach serca i nerek. Warto jednak pamiętać, że nie każdy pacjent z CRS może odnieść korzyści z tego rodzaju terapii, zwłaszcza w przypadku obecności innych powikłań nerkowych.

Znaczenie monitorowania funkcji nerek w trakcie leczenia inhibitorami ACE i ARNI jest nieocenione. Zmiany w poziomie kreatyniny i filtracji kłębuszkowej mogą stanowić ważny wskaźnik skuteczności terapii oraz ewentualnych zagrożeń związanych z dalszym pogorszeniem funkcji nerek. W przypadku, gdy wzrost poziomu kreatyniny jest istotny, konieczne jest dokładniejsze śledzenie funkcji nerek i ewentualna modyfikacja terapii.

Pomimo rozwoju nowoczesnych terapii, takich jak ARNIs, które wykazują obiecujące wyniki w leczeniu niewydolności serca, skuteczność tych leków u pacjentów z chorobami nerek wciąż pozostaje tematem badań. Ważne jest, by lekarze dokładnie monitorowali stan pacjentów z CRS i dostosowywali terapię do indywidualnych potrzeb klinicznych, pamiętając o ryzyku pogorszenia funkcji nerek.

Jakie są zalety i wady terapii ciągłej wymiany nerek (CKRT) w leczeniu pacjentów krytycznie chorych?

Terapia ciągłej wymiany nerek (CKRT) jest jednym z podstawowych narzędzi w leczeniu pacjentów z ostrą niewydolnością nerek (AKI) w jednostkach intensywnej terapii. Jest to metoda, która ma swoje niekwestionowane zalety, ale wiąże się również z szeregiem trudności i potencjalnych powikłań, które należy brać pod uwagę przy decyzji o jej zastosowaniu. Zrozumienie zalet i ograniczeń CKRT pozwala na bardziej trafną ocenę jej przydatności w leczeniu pacjentów krytycznie chorych.

CKRT jest stosowana w przypadkach ostrej niewydolności nerek, w szczególności u pacjentów, którzy wymagają ciągłego monitorowania stanu hemodynamicznego. W porównaniu do konwencjonalnej hemodializy, która jest przeprowadzana w cyklicznych sesjach, CKRT oferuje większą kontrolę nad równowagą wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową pacjenta, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia hemodynamicznych wahań ciśnienia krwi. To szczególnie ważne w kontekście pacjentów z ciężkimi chorobami sercowo-naczyniowymi, gdzie zbyt intensywna hemodializa może pogłębiać zaburzenia krążenia.

Podstawową zaletą CKRT jest to, że jest to metoda ciągła, co umożliwia bardziej precyzyjne dostosowanie usuwania płynów i elektrolitów, minimalizując ryzyko przeładowania objętościowego czy hiponatremii, które mogą wystąpić w przypadku klasycznej hemodializy. Kolejną istotną korzyścią jest możliwość lepszego zarządzania pacjentem w stanie krytycznym, gdzie wymagana jest stabilność, a nagłe zmiany w stanie klinicznym pacjenta mogą być niebezpieczne.

Jednak CKRT, mimo swoich zalet, ma również wady. Wymaga to złożonego sprzętu, wykwalifikowanego personelu oraz ciągłego monitorowania. Koszty takiej terapii są również wyższe niż tradycyjnej hemodializy, a czasochłonność jej przeprowadzania może stanowić obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej. Ponadto, choć metoda jest bezpieczniejsza pod względem hemodynamicznym, ryzyko infekcji związane z długotrwałym stosowaniem dostępu naczyniowego pozostaje znaczące.

Zastosowanie CKRT wiąże się również z trudnościami w wyborze odpowiedniej metody dializy w zależności od stanu pacjenta. Dostępne są różne techniki CKRT, takie jak CVVH (ciągła wenovenozowa hemofiltracja), CVVHD (ciągła wenovenozowa hemodializa), czy CVVHDF (ciągła wenovenozowa hemodiafiltracja). Wybór odpowiedniej metody zależy od stanu hemodynamicznego pacjenta, jego reakcji na terapię oraz obecności dodatkowych schorzeń, takich jak cukrzyca, choroby serca czy wątroby. Dodatkowo, niektóre formy CKRT wymagają stosowania leków przeciwzakrzepowych, co może prowadzić do powikłań związanych z krwawieniami.

W kontekście CKRT nie można pominąć kwestii antykoagulacji, która jest kluczowa dla zapewnienia prawidłowego przebiegu terapii. W przypadku pacjentów z ryzykiem krwawienia, takich jak osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe lub z zaburzeniami krzepliwości, stosowanie tradycyjnych metod antykoagulacji może być niewskazane. W takich przypadkach zastosowanie nowych metod, takich jak cytrynianowa antykoagulacja regionalna (regional citrate anticoagulation, RCA), może być bardziej bezpieczne, zmniejszając ryzyko powikłań krwotocznych. Jednak ta metoda również wymaga szczególnej uwagi i monitorowania, ponieważ może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej, w tym hipokalcemii.

Warto zauważyć, że decyzja o włączeniu CKRT w leczeniu pacjentów z AKI powinna być podejmowana na podstawie indywidualnej oceny stanu klinicznego pacjenta oraz jego reakcji na inne metody leczenia, takie jak terapia diuretyczna czy leczenie przyczynowe. Choć CKRT może być skuteczna, nie jest rozwiązaniem dla każdego pacjenta i powinna być stosowana tylko wtedy, gdy inne opcje nie są wystarczająco skuteczne.

Dodatkowo, pacjenci wymagający CKRT są zazwyczaj pacjentami w bardzo ciężkim stanie, a sama procedura nie eliminuje przyczyny niewydolności nerek. Istotne jest, aby podjąć równoczesne działania terapeutyczne, takie jak leczenie sepsy, wspomaganie funkcji serca czy kontrolowanie cukrzycy, aby zwiększyć szanse na poprawę funkcji nerek i przeżycie pacjenta.

Endtext