Jak walka z anarchizmem zmieniała podejście do wolności słowa i represji politycznych?

Po zamachu na prezydenta Williama McKinleya przez Leonarda Czolgosza, który nazywał się także Fred Nieman, na całym świecie nasiliły się działania mające na celu stłumienie anarchizmu. Zostały podjęte konkretne kroki przez państwa, aby zdusić ideologię anarchistyczną, która była postrzegana jako zagrożenie dla porządku publicznego. Państwa europejskie, takie jak Rosja i Niemcy, wprowadziły surowe środki represji, zakazując anarchistycznych gazet i spotkań, a także zwiększając nadzór nad obywatelami podejrzanymi o związki z tym ruchem. W tym kontekście, po zamachu na McKinleya, anarchizm został uznany za nie tylko lokalny, ale i międzynarodowy problem, który wymagał szybkiej reakcji.

Początkowo w Stanach Zjednoczonych, po zamachu, władze skupiły się na osobie Emmy Goldman, znanej anarchistki, która rzekomo miała wpływ na Czolgosza. Choć nie znaleziono żadnych dowodów na jej bezpośrednie powiązanie z zamachem, jej działalność była poddana intensywnej krytyce i represjom. Nawet w przypadku braku jakichkolwiek dowodów, jak w przypadku Goldman, pojawiły się głosy wzywające do wprowadzenia nowych ustaw, które mogłyby skuteczniej tłumić anarchistyczne idee i zapobiegać kolejnym zamachom.

W praktyce władze stosowały prawo, które pozwalało na represję przeciwko anarchistom, nawet gdy nie dochodziło do bezpośrednich aktów przemocy. Aresztowania, zakazy spotkań oraz likwidacja gazet miały na celu zablokowanie możliwości szerzenia anarchistycznych idei. Z kolei sądy zaczęły wykorzystywać tzw. „test tendencji złych” (bad tendency test), zgodnie z którym wolność słowa nie obejmowała wypowiedzi, które miałyby naturalną i przewidywalną tendencję do wywołania przemocy lub niestosownych działań. Choć wyrok w sprawie Mosta wywołał kontrowersje, to sądy zaczęły przyjmować bardziej restrykcyjne podejście do ochrony wolności słowa, uznając, że niektóre treści mogą być niebezpieczne dla stabilności państwa.

Z perspektywy współczesnej, kluczowe jest zrozumienie, jak te wydarzenia i decyzje prawne kształtowały przyszłe rozumienie granic wolności słowa oraz ingerencji państwa w życie polityczne i ideologiczne obywateli. Ograniczenie działalności anarchistów nie tylko wywarło wpływ na same organizacje, ale również spowodowało trwałe zmiany w systemach prawnych, gdzie granice między wolnością słowa a zagrożeniem dla porządku publicznego stały się coraz bardziej rozmyte.

Dla współczesnych czytelników ważne jest również, by zauważyć, jak trudne było wyważenie granic między bezpieczeństwem publicznym a ochroną indywidualnych praw obywateli. Uzasadnianie represji anarchistów jako konieczności ochrony porządku publicznego stworzyło precedens, który mógł być wykorzystywany w późniejszych latach do tłumienia innych form sprzeciwu politycznego. Historia ta pokazuje, jak łatwo władze mogą wykorzystać niepokój społeczny do uzasadnienia ograniczeń wolności osobistych, a także wprowadzenie nowych, szeroko zakrojonych ustaw mających na celu kontrolowanie i karanie osób myślących inaczej.

Jak decyzje sądów wpływają na prawa cudzoziemców w USA? Przykład sprawy Bridges v. Wixon

Sprawa Bridges v. Wixon, rozstrzygnięta przez Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, stanowi kamień milowy w ochronie praw cudzoziemców, szczególnie tych, którzy znaleźli się w niebezpieczeństwie deportacji z powodu swoich poglądów ideologicznych. Decyzja sądu w tej sprawie miała istotne znaczenie, nie tylko dla Harry'ego Bridgesa, ale także dla wszystkich obcokrajowców mieszkających w USA, którzy, podobnie jak wielu przodków Amerykanów, uciekli przed prześladowaniami w swoich ojczystych krajach.

W kontekście tej sprawy, decyzja Sądu Najwyższego miała szczególną wagę dla cudzoziemców w Stanach Zjednoczonych, którzy – podobnie jak wielu przodków Amerykanów – zostali zmuszeni do opuszczenia swoich ojczyzn przez władze ograniczające wolność i tolerancję. Murphy, sędzia, który wydał opinię w tej sprawie, zauważył, że silna, demokratyczna Ameryka nie powinna polegać na karaniu osób tylko za wyrażanie swoich poglądów, które mogą być niepopularne, ale nie stanowią zagrożenia dla porządku społecznego.

Bridges, po wygranej sprawie, ogłosił chęć ubiegania się o obywatelstwo amerykańskie, co podkreślało nie tylko jego osobisty sukces, ale i triumf zasady, że wolność jednostki nie może być zagrożona przez polityczne powiązania, o ile nie wiąże się to z realnym zagrożeniem dla państwa. To zwycięstwo miało jednak szerszy kontekst – była to ważna wygrana dla wszystkich cudzoziemców, którzy, dzięki tej decyzji, zyskali większą ochronę przed deportacją na podstawie powiązań ideologicznych.

Decyzja Sądu Najwyższego w sprawie Bridges v. Wixon, choć nie obaliła całkowicie wykorzystywania oskarżenia o winę na podstawie skojarzeń w sprawach deportacyjnych, wprowadziła istotne zmiany. Przede wszystkim, definicja „przynależności” i wymóg weryfikacji dowodów dotyczących członkostwa w określonych organizacjach dawały cudzoziemcom dodatkową ochronę przed deportacją na podstawie ideologicznych związków. Ważnym elementem była również rola habeas corpus, czyli prawa do zaskarżenia decyzji administracyjnych sądowi, co umożliwiało skuteczną ochronę przed bezprawnymi deportacjami.

Warto zauważyć, że mimo tego, iż wyrok sądu w tej sprawie był triumfem, to jednak nie rozwiązał podstawowych problemów związanych z wolnością jednostki w USA. Choć wyrok przyczynił się do ochrony praw cudzoziemców, przepisy takie jak Smith Act, który wprowadzał karalność za szerzenie idei, były wciąż w mocy i stanowiły realne zagrożenie dla tych, którzy nie spełniali wymagań politycznych czy ideologicznych panujących w danym czasie.

Również w kontekście tego przypadku warto zwrócić uwagę na zmieniające się podejście administracji do kwestii deportacji i przyjmowania uchodźców. Podczas Wielkiej Depresji różni sekretarze pracy w USA mieli odmienne opinie na temat imigrantów. William N. Doak widział deportację jako sposób na walkę z kryzysem bezrobocia, podczas gdy Frances Perkins starała się poprawić sytuację imigrantów, zwiększając liczbę przyjętych uchodźców. Mimo że obie postawy były skrajnie różne, obie spotkały się z krytyką i walczyły z nastrojami w Kongresie, który domagał się bardziej restrykcyjnych regulacji.

To także ilustruje, jak w historii USA walka o prawa obywatelskie cudzoziemców i wolność słowa była i wciąż jest nierozerwalnie związana z ideologią dominującą w danym momencie w kraju. Z jednej strony mamy ruchy broniące swobód obywatelskich, jak ACLU, która w swoich działaniach musiała balansować między popieraniem wolności a walką z podejrzeniami o związki z komunizmem, z drugiej zaś pojawiają się te same ruchy, które muszą zmagać się z nowymi legislacjami, jak Smith Act, które wprowadzają dodatkowe bariery dla obcokrajowców.

Wyrok w sprawie Bridges v. Wixon pokazuje, że w obliczu zagrożenia dla wolności, nie tylko rządy, ale i same organizacje obywatelskie muszą stawić czoła wyzwaniom, jakie stawia przed nimi polityka, w której dominuje strach przed ideologią, którą w danym momencie uznaje się za zagrożenie. Z tego powodu, ochrona praw jednostki nie kończy się na wyrokach sądowych; wymaga ona także ciągłej czujności i woli do obrony praw, które mogą być stopniowo ograniczane.

Jakie zmiany w prawie wizowym i imigracyjnym proponowano w USA w latach 80. i jakie miały one znaczenie dla polityki zagranicznej?

W latach 80. XX wieku w Stanach Zjednoczonych toczyła się intensywna debata na temat zasad wydawania wiz i wykluczeń imigrantów na tle politycznym. Szczególną rolę odgrywał McCarran-Walter Act, który przewidywał możliwość odmowy wizy osobom ze względu na ich przekonania polityczne czy przynależność ideologiczną. W centrum dyskusji znalazła się sekcja 212(a)(28), która umożliwiała wykluczanie cudzoziemców ze względu na ich poglądy, a także sekcja 212(f), dająca prezydentowi prawo do zawieszenia wjazdu określonych grup cudzoziemców, jeśli uznał to za szkodliwe dla interesów USA.

American Bar Association (ABA) w 1986 roku zaproponowała rewizję przepisów, postulując zniesienie odmowy wiz na podstawie przekonań politycznych przy zachowaniu możliwości odrzucenia wizy z przyczyn bezpieczeństwa narodowego czy interesów zagranicznych. Ta propozycja miała charakter stosunkowo zachowawczy i nie zakładała likwidacji narzędzi administracyjnych służących do ochrony interesów państwa, takich jak wykluczenie terrorystów czy osób dążących do nielegalnych działań.

W odpowiedzi na tę inicjatywę, młody wtedy prawnik John G. Roberts Jr., późniejszy prezes Sądu Najwyższego, wykazał sceptycyzm wobec całkowitej likwidacji sekcji 212(a)(28). Zwrócił uwagę, że usunięcie tego zapisu wymagałoby zapewnienia równoważnych mechanizmów ochrony polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, które musiałyby być skuteczne i możliwe do obrony przed sądem. Podkreślił też, że prezydencka proklamacja, choć szeroko wykorzystywana, nie jest wystarczająca w indywidualnych przypadkach, co rodziło konieczność bardziej precyzyjnych regulacji.

Reprezentujący administrację Reagana Abraham D. Sofaer sprzeciwił się wykreśleniu niektórych przepisów, argumentując, że decyzje dotyczące wykluczeń z powodów politycznych są prerogatywą władz wykonawczych i nie powinny podlegać kontroli sądowej. Uważał, że kwestie te mają wymiar polityczny i powinny być rozstrzygane przez odpowiednie organy rządowe, zgodnie z konstytucyjnym podziałem kompetencji.

Istotne jest zrozumienie, że mechanizmy prawne regulujące dostęp do państwa i wiz są jednocześnie narzędziem polityki zagranicznej i ochrony bezpieczeństwa narodowego. Każda zmiana w tych przepisach wymaga wyważenia interesów i skutków, jakie mogą mieć na relacje międzynarodowe oraz na fundamentalne prawa człowieka. Warto też zwrócić uwagę na rolę instytucji takich jak ABA czy sądy, które próbują wyznaczać granice władzy wykonawczej, starając się zagwarantować transparentność i sprawiedliwość w procesie imigracyjnym.

Jak "ekstremalne weryfikowanie" zmienia granice wolności słowa i prywatności?

Przejmowanie kontroli nad przestrzenią publiczną, a także nad tym, jak obywatele wyrażają swoje przekonania, stało się jednym z kluczowych elementów strategii antyterrorystycznej po 11 września. Działania, które miały na celu walkę z terroryzmem, doprowadziły do powstania narzędzi, które pozwalają rządom coraz głębiej ingerować w życie prywatne obywateli i gości. W ramach tzw. "ekstremalnego weryfikowania" przyjęto procedury, które umożliwiają dokładne sprawdzanie przeszłości osób starających się o wjazd do kraju, w tym ich działalności w internecie i na mediach społecznościowych.

Obawy dotyczące tego, jak państwo interpretuje te dane, stały się szczególnie wyraźne w trakcie administracji Donalda Trumpa. Jaffer, analityk związany z organizacją Knight First Amendment Institute, zwrócił uwagę, że nie chodziło tylko o cofnięcie zegara do czasów zimnej wojny, ale o użycie narzędzi, takich jak media społecznościowe, które umożliwiają łatwe śledzenie działań i poglądów jednostki. W jego opinii, nowoczesna weryfikacja mogła okazać się bardziej szkodliwa niż kiedykolwiek wcześniej, zwłaszcza gdy media społecznościowe stały się narzędziem wykluczenia ideologicznego. Dzięki telefonowi komórkowemu czy laptopowi, który praktycznie każdy nosi ze sobą, władze mogły analizować posty, tweety, polubienia i inne formy aktywności online. Co gorsza, wszystko to, choć niekoniecznie odzwierciedlające poglądy właściciela urządzenia, mogło zostać użyte przez urzędników do wykluczenia osób z wjazdu lub odmowy wydania wizy.

Działania takie prowadziły nie tylko do niesprawiedliwych wykluczeń, ale także wprowadzały efekt mrożący dla wolności wypowiedzi i zgromadzeń. Osoby, które nie chciały zostać podejrzane o coś, co mogło spotkać się z negatywną reakcją ze strony władz, zaczynały cenzurować same siebie. Kultura strachu, powstała na skutek takiej weryfikacji, nie dotyczyła już tylko obcokrajowców, ale również obywateli amerykańskich. W obliczu takiej polityki ludzie zaczęli unikać wyrażania swoich opinii w Internecie, by nie narazić się na podejrzenia, które mogłyby prowadzić do problemów przy wjeździe do Stanów Zjednoczonych lub innych krajów.

Jednym z kluczowych przykładów działania tego systemu była sytuacja Yassmin Abdel-Magied, australijskiej działaczki muzułmańskiej, której odmówiono wjazdu do USA po tym, jak funkcjonariusze CBP (Customs and Border Protection) przeszukali jej telefon. Choć miała odpowiednią wizę, po sprawdzeniu jej mediów społecznościowych, odmówiono jej wjazdu, oskarżając ją o niewłaściwą wizę, mimo że w przeszłości wjeżdżała do Stanów Zjednoczonych na tej samej podstawie.

Z kolei Shaun King, amerykański dziennikarz i działacz na rzecz praw człowieka, doświadczył podobnej sytuacji po powrocie z Egiptu, gdy po przeszukaniu jego telefonu i mediów społecznościowych, funkcjonariusze CBP wyrazili znajomość jego tweetów i działalności związanej z ruchem Black Lives Matter. Przypadki te ukazują rosnącą kontrolę nad tym, co mówi się i jak się myśli w przestrzeni publicznej, zwłaszcza w kontekście opinii politycznych i krytyki władzy.

Powyższe sytuacje nie były jednak przypadkami odosobnionymi. W ramach "ekstremalnego weryfikowania" wprowadzono nowe formularze, jak np. DS-5535, które zmuszały wnioskodawców o wizę do ujawnienia danych na temat swoich działań w mediach społecznościowych, historii zatrudnienia, a nawet kontaktów osobistych z ostatnich piętnastu lat. Było to podobne do wymagań, które wprowadzono w latach 50. XX wieku na mocy ustawy McCarran, mającej na celu kontrolowanie przynależności ideologicznych wśród osób ubiegających się o wjazd do USA.

Zdecydowana większość osób, które spotkały się z odmową wjazdu na podstawie ich działalności w Internecie, to osoby aktywnie zaangażowane w politykę lub kwestie społeczne. Jednakowoż to, co wydaje się naruszać granice prywatności, w istocie stanowi jedynie część większego mechanizmu kontroli społecznej, którego celem jest eliminowanie wszelkiej krytyki wobec administracji rządowej. W odpowiedzi na te niepokojące zmiany, organizacje obrońców praw człowieka, takie jak ACLU, oraz inne podmioty, domagały się większej przejrzystości działań administracji i lepszej kontroli nad używaniem danych z mediów społecznościowych.

Warto zauważyć, że ta nowa rzeczywistość ściśle wiąże się z próbami "zmuszenia do milczenia" osób i organizacji, które wyrażają odmienne poglądy lub publicznie krytykują politykę rządu. Walka z terroryzmem, choć uzasadniona w wielu przypadkach, wprowadziła system, w którym walka z ideologicznymi zagrożeniami może prowadzić do marginalizacji głosów krytycznych wobec władzy. Tego rodzaju praktyki mogą poważnie wpłynąć na rozwój demokracji, osłabiając swobodę wyrażania opinii, co stanowi fundament wolnych społeczeństw.