W latach 2008-2021, 73 pacjentów z guzami rdzenia kręgowego zostało leczonych w naszej klinice. Wśród nich, 68 pacjentów (93,2%) miało schwannomy, a 5 (6,8%) neurofibromy. U dwóch pacjentów zdiagnozowano NF1, u jednego NF2, a u kolejnego występowały zmiany strukturalne chromosomu 22, powiązane z licznymi schwannomami. W przypadku 16 guzów (21,9%) ich lokalizacja była szyjna, 1 (1,4%) miała charakter szyjno-piersiowy, 14 (19,2%) znajdowało się w odcinku piersiowym, a 23 (31,6%) w okolicy lędźwiowej. Guzy te, w przeważającej części, były nowotworami łagodnymi i klasyfikowane jako WHO I stopnia.

Chirurgia w takich przypadkach, zwłaszcza usunięcie guzów rdzenia kręgowego, stanowi duże wyzwanie z powodu potencjalnych ryzyk związanych z usunięciem tkanek. W naszej serii operacji najczęściej przeprowadzano laminotomię (78,1%) lub laminoplastykę (9,4%), a także kombinowane podejścia, takie jak laminotomia z torakotomią czy przezkręgowe podejście minimalnie inwazyjne. W wyniku tych zabiegów osiągnięto całkowitą resekcję guza (GTR) u 31 pacjentów (96,9%) oraz częściową resekcję (STR) u 1 pacjenta. Warto zaznaczyć, że wszystkie guzy były klasyfikowane jako łagodne, stopnia I w skali WHO.

Simpson's grade, oceniający stopień resekcji guza, wskazywał, że u 6 pacjentów (18,8%) uzyskano wynik klasyfikowany jako „I” (całkowite usunięcie guza, bez uszkodzenia rdzenia), a u 25 pacjentów (78,2%) uzyskano wynik II (częściowe usunięcie guza z ryzykiem nawrotu). Tylko 1 pacjent miał wynik IV, co oznaczało, że usunięcie guza było jedynie częściowe, z ryzykiem znacznego nawrotu.

Pooperacyjne komplikacje wystąpiły u 7 pacjentów (9,4%). Do najczęstszych należały: wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego (1 pacjent), ostre zaburzenia zwieraczy z koniecznością założenia cewnika do pęcherza moczowego (13 pacjentów), krwiak nadtwardówkowy (2 pacjentów), a także powikłania takie jak delirium (1 pacjent), zapalenie opon mózgowych (1 pacjent), zatorowość płucna (1 pacjent) i zakrzepica żył głębokich (1 pacjent). Zaskakująco rzadko występowały powikłania związane z radioterapią, mimo iż 2 pacjentów poddano takiej terapii po częściowej resekcji guza (STR).

Średni czas obserwacji pacjentów wynosił 36,5 miesięcy, przy czym mediana wynosiła 28,5 miesiąca (zakres: od 1 do 134 miesięcy). Pooperacyjne nawroty guza wystąpiły u 2 pacjentów, którzy doświadczyli ponownego rozwoju guza odpowiednio po 4 i 6 miesiącach. Guzy te zostały następnie poddane terapii radiacyjnej, a wyniki leczenia były zadowalające, choć wymagają dalszego monitorowania.

W kontekście leczenia guzów rdzenia kręgowego kluczowe jest wczesne wykrycie zmian oraz precyzyjne zaplanowanie leczenia chirurgicznego, które ma na celu maksymalne usunięcie guza, minimalizując ryzyko powikłań. Dobre wyniki chirurgiczne są możliwe dzięki dokładnej ocenie anatomii rdzenia kręgowego i przestrzeni okołordzeniowej, jak również zastosowaniu nowoczesnych technik obrazowania, takich jak rezonans magnetyczny (MRI) w trakcie planowania operacji.

Należy jednak pamiętać, że nawet przy najdogodniejszych warunkach do operacji, nie ma gwarancji pełnej ochrony przed powikłaniami. Warto zwrócić szczególną uwagę na ryzyko powrotu choroby oraz monitorować pacjentów przez dłuższy czas po operacji, aby wcześnie wykryć ewentualne nawroty i w razie potrzeby wdrożyć leczenie adjuwantowe, jak radioterapia.

W kontekście prognostycznym, oprócz klasyfikacji Simpson's grade, istotnym czynnikiem, który warto brać pod uwagę, jest także stopień złośliwości guza, jego lokalizacja, jak również ogólny stan zdrowia pacjenta. Skuteczne leczenie chirurgiczne zależy nie tylko od techniki operacyjnej, ale również od doświadczenia zespołu chirurgicznego oraz dostępności nowoczesnych narzędzi diagnostycznych.

Jakie są cechy kliniczne i radiologiczne meningiomów i jak należy je leczyć?

Meningiomy, szczególnie te pochodzące z okolicy etmoidalnej, charakteryzują się specyficznymi objawami, które mogą obejmować subtelne zmiany w zdolnościach poznawczych i osobowościowych pacjenta, bóle głowy, zaburzenia widzenia oraz napady drgawek. W przypadku dużych guzów, objawy wizualne są związane z podwyższonym ciśnieniem śródczaszkowym, rzadziej występującym z powodu ucisku nerwów wzrokowych. Klasyczny zespół Fostera-Kennedy’ego (ból głowy, anosmia, utrata wzroku z atrofą nerwu wzrokowego w jednym oku i obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego w drugim oku) był początkowo opisywany u pacjentów z meningiomami etmoidalnymi. Choć anosmia nie jest typowym objawem początkowym, jest obecna u wielu pacjentów i nasila się wraz z wielkością guza. W doświadczeniach klinicznych anosmia została stwierdzona u 60% pacjentów i jej częstotliwość znacznie wzrastała w miarę wzrostu guza. W naszej serii przypadków najczęstszymi objawami były upośledzenie wzroku, nadciśnienie śródczaszkowe oraz zaburzenia poznawcze i nastroju.

Meningiomy, zwłaszcza te zlokalizowane w okolicy podstawy czaszki, są generalnie nowotworami klasyfikowanymi jako stopień 1 według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co oznacza, że są to nowotwory łagodne. Niemniej jednak, ich lokalizacja oraz rozmiar mają kluczowe znaczenie dla prognozy i dalszego leczenia. Ocena stopnia usunięcia guza (Extent of Resection, EOR) jest najważniejszym czynnikiem prognostycznym dla ryzyka nawrotu guza lub potrzeby drugiego leczenia. W przypadku meningiomów etmoidalnych, podobnie jak w innych meningiomach, guzy są zwykle dobrze wyodrębnione i mają charakterystyczne zmiany na obrazach rezonansu magnetycznego (MRI), takie jak intensywne wzmocnienie po podaniu kontrastu.

Technika MRI, szczególnie sekwencje T1 i T2, jest standardową metodą diagnostyczną dla meningiomów. Guzy na sekwencjach T1 są izointensywne względem mózgu, ale po podaniu kontrastu wykazują silne, jednorodne wzmocnienie, podczas gdy rozkład kontrastu heterogenny wskazuje na wyższy stopień złośliwości guza. Na sekwencjach T2 intensywność obrazu pomaga ocenić stopień wzrostu guza i obecność obrzęku okołotumorowego oraz ewentualne zniszczenie warstwy pajęczynówki, które mogą świadczyć o ryzyku nawrotu po operacji. Rezonans magnetyczny dostarcza również szczegółowych informacji na temat relacji guza z otaczającymi strukturami mózgu, nerwami oraz naczyniami mózgowymi.

W leczeniu meningiomów etmoidalnych i podstawy czaszki, chirurgia jest preferowaną metodą leczenia. Wskazania do zabiegu obejmują zarówno guzy objawowe, jak i rosnące guzy, które mają średnicę powyżej 3 cm lub w przypadku, gdy odległość między tylną krawędzią guza a nerwami wzrokowymi wynosi mniej niż 6-8 mm. Zabiegi chirurgiczne mają na celu całkowite usunięcie guza przy jak najmniejszym uszkodzeniu otaczającej tkanki mózgowej. U pacjentów z dużymi guzy meningiomami, które nie są operacyjne lub są trudne do usunięcia z powodu ich lokalizacji, rozważa się alternatywne opcje leczenia, takie jak stereotaktyczna radiochirurgia Gamma Knife (GKSRS).

Techniki chirurgiczne obejmują m.in. dostęp przez zatokę czołową, który pozwala na doskonałą widoczność i kontrolę nad guzem bez potrzeby wycofywania mózgu. W niektórych przypadkach, zwłaszcza w guzie zlokalizowanym w okolicy podstawy czaszki, stosuje się podejście transfrontalne, które umożliwia pełne usunięcie guza przy minimalnym ryzyku uszkodzenia sąsiednich struktur. Wskazanie do stosowania tej techniki zależy od wielkości guza i lokalizacji w obrębie podstawy czaszki.

Mimo że meningiomy etmoidalne są guzami łagodnymi, ich lokalizacja i wielkość mają ogromne znaczenie dla dalszego leczenia i rokowania. Zastosowanie chirurgii, odpowiednich technik obrazowania oraz odpowiednio dobranej terapii radiacyjnej zapewnia wysoką skuteczność w leczeniu pacjentów z tymi nowotworami.

Jak muzyka wyraża wewnętrzną przemianę Lizy: Przykład „Lady in the Dark”
Jak badania nad sztuką islamską kształtowały współczesne rozumienie wschodnich tradycji artystycznych?
Jakie są najskuteczniejsze metody leczenia gruczolaków przysadki?