Alpejskie biomy to zróżnicowane ekosystemy, które występują na dużych wysokościach górskich, powyżej linii lasów. Chociaż termin „alpejski” jest używany w kontekście różnych stref klimatycznych na całym świecie, jego znaczenie nie zawsze jest jednoznaczne. W rzeczywistości, alpejskie biomy są trudne do zaklasyfikowania, ponieważ ich charakterystyka zależy od wielu czynników, w tym od lokalnej temperatury, wilgotności oraz odległości od równika. Współczesne klasyfikacje ekosystemów alpejskich często borykają się z problemem braku jednolitej definicji i nie zawsze uwzględniają subtelne różnice między różnymi typami biomów w zależności od regionu.

Jednym z istotnych zagadnień jest klasyfikacja biomów alpejskich w kontekście szerokości geograficznych. Biomy te można podzielić na dwa główne typy: borealne i antyborealne. Biomy alpejskie znajdujące się w północnej części globu, w strefach temperowanych i borealnych, są podobne pod względem klimatycznym i florystycznym do arktycznych stref tundrowych. Z kolei w strefach tropikalnych i subtropikalnych, szczególnie w Andach, mamy do czynienia z tzw. paramo i puną – biomiami górskimi, które mają charakter tropikalny lub subtropikalny.

Warto zauważyć, że podejście zaprezentowane przez Testolin i innych (2020), którzy postanowili pogrupować biomy alpejskie z wyższych szerokości geograficznych w jedną kategorię, spotkało się z krytyką. Takie podejście może prowadzić do uproszczeń, które nie oddają w pełni zróżnicowania warunków bioklimatycznych w poszczególnych częściach świata. W istocie, biomy górskie są różnorodne, zarówno w aspekcie ekologicznym, jak i ewolucyjnym, a ich roślinność jest efektem długotrwałego procesu adaptacji do ekstremalnych warunków panujących na dużych wysokościach.

Ponadto, ważnym elementem w klasyfikacji biomów alpejskich jest rozróżnienie między jednostkami strefowymi a ekosystemami zewnętrznymi, tzw. ekstrazonalnymi. Przykładem takich biomów mogą być te, które występują na dużych wysokościach w strefach górskich w regionach o klimacie umiarkowanym i subtropikalnym. Biomy te, ze względu na swoje quasi-przejściowe położenie pomiędzy strefą temperowaną a subtropikalną, stanowią wyzwanie dla klasycznych klasyfikacji.

W kontekście południowej półkuli, biomy alpejskie są również traktowane jako jednostki ekstrazonalne względem strefy antyarktycznej (A4). Można je spotkać w Andach, w górach Patagonii, Australii Południowej oraz Nowej Zelandii. To zjawisko jest analogiczne do sytuacji na półkuli północnej, gdzie biomy alpejskie są uznawane za jednostki ekstrazonalne względem strefy arktycznej (A1). Podobnie jak w przypadku biomów alpejskich północnej półkuli, biomy południowe cechują się specyficznymi cechami florystycznymi, wynikającymi z lokalnych warunków klimatycznych.

Również w rejonach wyżynnych w pobliżu 38° szerokości geograficznej południowej w Andach można spotkać biomy górskie o charakterze tundrowym, co jest charakterystyczne dla regionów o mniej niż 10°C średniej rocznej temperatury powietrza (MAT). W takich miejscach występują również oznaki soliflukcji oraz permafrostu, które są dowodem na specyficzne warunki klimatyczne panujące w tych regionach.

Punktem wyjścia w dalszym badaniu tych ekosystemów powinno być zrozumienie ich globalnej pozycji w kontekście zonobiomów – szerokich stref klimatycznych, które w dużej mierze kształtują florę i faunę danego regionu. W przypadku biomów alpejskich, kluczowe jest uwzględnienie ich związku z odpowiednimi strefami klimatycznymi, takimi jak arktyczna tundra na północy czy antyarktyczny klimat na południu. Te zrozumienie pozwala na lepszą klasyfikację tych ekosystemów i ich lepsze zrozumienie w kontekście szerokości geograficznych oraz wpływu zmian klimatycznych.

Poza tym, kluczowym zagadnieniem jest dynamika temperatury i opadów w rejonach górskich, zwłaszcza w strefach tropikalnych, które różnią się od procesów klimatycznych w górach strefy umiarkowanej. W górach tropikalnych procesy klimatyczne kształtują bardzo specyficzne warunki bioklimatyczne, które tworzą unikalne przestrzenie bioclimatyczne, w których rozwijają się dobrze określone i unikalne biomy górskie o wysokich wzniesieniach.

Te obserwacje powinny stanowić podstawę do dalszych badań nad biotycznymi i klimatycznymi interakcjami w ekosystemach górskich, pozwalając na pełniejsze zrozumienie ich ekologii oraz funkcjonowania. Co więcej, badania te mogą pomóc w opracowywaniu bardziej precyzyjnych metod klasyfikacji biomów w oparciu o zarówno klimat, jak i florę i faunę, co będzie miało istotne znaczenie w kontekście ochrony tych wrażliwych ekosystemów w obliczu globalnych zmian klimatycznych.

Jakie cechy charakteryzują tropikalne strefy alpejskie i ich biomy?

Strefy alpejskie tropikalne są jednym z najbardziej interesujących i złożonych ekosystemów na Ziemi, których wyjątkowość wynika z ich klimatu, fauny i flory. W tropikalnych regionach, takich jak Andy, Równiny Wulkaniczne Afryki, a także w górach tropikalnych Azji i Ameryki Południowej, można zaobserwować zjawisko, które określane jest jako strefa alpejska w tropikach. W tych obszarach, chociaż mamy do czynienia z równikowym klimatem, występują specyficzne warunki, które przypominają klimat alpejski w wyższych szerokościach geograficznych. Zrozumienie, czym dokładnie są te strefy oraz jakie mają cechy,