Hoe worden crypto-activa onderscheiden als een nieuwe activaklasse?

De waardering van financiële kapitaalactiva, zoals aandelen en obligaties, wordt traditioneel bepaald door de contante waarde van hun verwachte opbrengsten. Dit impliceert dat, bij gelijke overige omstandigheden (die in de praktijk zelden constant zijn), de waarde van een kapitaalactivum daalt wanneer de disconteringsvoet stijgt en stijgt wanneer deze daalt. Deze economische eigenschap verenigt de superklasse van kapitaalactiva.

Consumptie- of transformatieve activa (C/T-activa) onderscheiden zich daarvan doordat zij weliswaar economisch waardevol zijn, maar geen doorlopende inkomstenstroom genereren. Ze kunnen geconsumeerd worden of worden omgevormd tot andere activa, maar hun waardering laat zich niet adequaat vatten in een netto contante waarde-analyse. De waardering van C/T-activa is daardoor vaak afhankelijk van specifieke vraag- en aanbodkenmerken binnen hun markt.

Een derde superklasse wordt gevormd door zogenaamde “store of value”-activa. Deze activa kunnen niet geconsumeerd worden en genereren geen inkomsten, maar bezitten desalniettemin waarde. Voorbeelden hiervan zijn kunstobjecten en valuta. Deze activa functioneren vaak als een toevluchtsoord in tijden van onzekerheid, zoals contant geld, of bieden portefeuilledifferentiatie door valutarisico’s te spreiden. De waardering van deze klasse is echter niet eenduidig vast te stellen.

Soms vervagen de grenzen tussen deze superklassen. Zo kunnen edelmetalen tegelijk als C/T-activa worden gebruikt (bijvoorbeeld in elektronica of als decoratie) en als store of value (in de vorm van goudstaven die puur voor waardebehoud worden aangehouden). Crypto-activa nemen een bijzondere plaats in, omdat zij zowel kenmerken van C/T-activa vertonen – bijvoorbeeld ether, dat wordt verbruikt voor toegang tot het Ethereum-netwerk en het uitvoeren van slimme contracten – als van store of value-activa, zoals bitcoin dat door sommige investeerders puur als waardereserve wordt gehouden.

Binnen deze superklassen bestaan klassen en subclasses die helpen de onderlinge relaties tussen activa te begrijpen en zo een optimale diversificatie mogelijk te maken. Crypto-activa vormen een klasse die tussen C/T-activa en store of value-activa in ligt, met subclasses zoals cryptocurrencies, cryptocommodities en cryptotokens. Het is belangrijk te benadrukken dat beleggingsvehikels zoals ETF’s of beleggingsfondsen geen activaklassen op zich zijn, maar slechts ‘omhulsels’ waarbinnen onderliggende activa kunnen worden verhandeld. Deze scheiding is cruciaal om verwarring te voorkomen in de classificatie van activa.

De governance van een activum is een complex samenspel tussen de producenten, de houders en toezichthouders. Een aandeel kent bijvoorbeeld de bedrijfsleiding, de aandeelhouders en de regulerende instanties zoals de SEC. Bij grondstoffen is de governance vaak globaal en gefragmenteerd, wat de dynamiek verder bemoeilijkt. Crypto-activa kenmerken zich door unieke governance-structuren, vaak via gedecentraliseerde protocollen die zowel regels als controlemechanismen op softwarebasis implementeren. Dit brengt nieuwe uitdagingen en mogelijkheden mee voor beleggers en regelgevers.

De waardering van crypto-activa vraagt dus een gedegen begrip van deze vier pijlers. Hun economische kenmerken zijn vastgelegd bij het ontstaan van elk specifiek crypto-actief, terwijl liquiditeit en marktgedrag zich in de loop der tijd ontwikkelen. Dit betekent dat investeerders voortdurend hun inzichten moeten bijstellen naarmate deze activa volwassen worden en zich hun markten verder structureren.

Van belang is ook te begrijpen dat de waarde van een activum niet uitsluitend wordt bepaald door financiële metrics, maar ook door zijn maatschappelijke rol, technologische fundamenten en het vertrouwen van gebruikers en investeerders. Crypto-activa illustreren dit met hun combinatie van technische innovatie, marktdynamiek en regulatoire onzekerheden, die gezamenlijk hun plaats binnen het brede spectrum van activaklassen bepalen.

Waarom neemt de volatiliteit van cryptoassets af naarmate ze rijpen?

De softwarearchitectuur van bepaalde cryptoassets heeft directe gevolgen voor hun marktliquiditeit en dus voor hun volatiliteit. Dash, bijvoorbeeld, vereist dat zogenaamde masternodes een aanzienlijke hoeveelheid tokens vergrendelen om het netwerk te onderhouden. Hoewel deze opzet de veiligheid en functionaliteit van het netwerk versterkt, verlaagt het de circulerende voorraad die op de markt beschikbaar is. Hierdoor ontstaat een tekort aan liquiditeit, waardoor prijsbewegingen gevoeliger worden voor grotere transacties en dus volatieler blijven.

Opmerkelijk is dat volatiliteit niet noodzakelijk gepaard hoeft te gaan met prijsstijgingen. Bitcoin verdubbelde in waarde gedurende 2016, terwijl zijn dagelijkse volatiliteit daalde. De prijsbewegingen bleven dicht bij het gemiddelde, wat erop wijst dat grote marktdeelnemers posities opbouwden zonder de markt te veel te verstoren. Door gespreid in te kopen over weken of maanden, vermijden ze abrupte prijsschommelingen. Dit soort marktgedrag duidt op institutionele of professionele deelname en is een teken van toenemende volwassenheid van het activum.

De afname van volatiliteit heeft directe gevolgen voor de Sharpe-ratio, een maatstaf die het rendement aan de hand van het risico beoordeelt. Aangezien deze ratio het rendement deelt door de volatiliteit, hoeft het rendement zelf niet uitzonderlijk hoog te zijn om toch een aantrekkelijke ratio te bieden, zolang de volatiliteit voldoende laag is. Dit verklaart waarom cryptoassets met een dalende volatiliteit aantrekkelijker worden voor beleggers met een risicogecorrigeerde strategie.

In de beginfase van een activaklasse zoals cryptoassets is de correlatie met bredere kapitaalmarkten vrijwel nihil. De adoptiegroep van crypto liep namelijk volledig uiteen met de traditionele beleggers. Toen bitcoin in zijn kinderschoenen stond, hadden macro-economische of geopolitieke gebeurtenissen nauwelijks effect op zijn koers. Dit veranderde naarmate het activum breder werd geaccepteerd. Door frequente vermeldingen in gevestigde financiële media en opname in traditionele portefeuilles, begon bitcoin zich geleidelijk in te voegen in het grotere beleggingslandschap.

Wanneer economische instabiliteit toeslaat, bijvoorbeeld bij gebeurtenissen als Brexit of devaluatie van de Chinese yuan, blijkt bitcoin niet alleen een beleggingsmiddel te zijn, maar ook een bescherming tegen nationale valuta-erosie. Toen de yuan in waarde daalde, steeg de prijs van bitcoin overeenkomstig. Deze inverse correlatie toont aan dat Chinese beleggers bitcoin gebruikten als hedge tegen hun verzwakkende munt. Zulke gedragingen versterken het beeld van cryptoassets als een alternatieve veilige haven.

Voor de belegger betekent dit dat inzicht in de onderlinge relaties tussen cryptoassets van essentieel belang is. Correlaties zijn dynamisch en afhankelijk van contextuele factoren zoals marktverwachtingen, technologische verschillen en investeerdersgedrag. De mate waarin deze assets met elkaar of met traditionele markten bewegen, kan cruciale informatie verschaffen voor portefeuillesamenstelling, risicomanagement en het inschatten van potentiële schokken of kansen.

Begrijpen hoe volatiliteit, liquiditeit en correlatie zich ontwikkelen binnen cryptoassets is essentieel voor wie zich als innovatieve belegger in deze markten begeeft. Volwassenheid in een activaklasse betekent niet alleen prijsstabiliteit, maar ook integratie met bredere economische mechanismen. Tegelijkertijd zijn veel van deze assets nog jong en onderhevig aan perceptie, speculatie en onvolledige informatie. De belegger moet niet alleen technische kennis hebben, maar ook gevoelig zijn voor psychologische en structurele factoren die deze markten vormgeven.