De fundamenten van archetypische verhalen zijn geworteld in de emoties die ze oproepen bij de lezer of het publiek. Zoals blijkt uit de sentimentanalyse van de University of Vermont, is de kracht van verhalen vaak niet alleen te vinden in de acties die plaatsvinden, maar vooral in de emotionele reis die de protagonist doormaakt. Het is deze emotionele betrokkenheid die ervoor zorgt dat een verhaal bij het publiek resoneert en hen in staat stelt om de reis van de held als het ware zelf te ervaren. In de context van politieke verhalen wordt deze emotionele betrokkenheid vaak aangewend om overtuigingen te versterken of politieke doelen te bevorderen.
Hoewel de structuren van verhalen in de beroemde theorieën van Booker voornamelijk gericht zijn op de acties die de held onderneemt, zijn ze ook diep geworteld in de dynamiek tussen de betrokken partijen – vrienden en vijanden, achtervolger en achtervolgde, ambitie en werkelijkheid. Deze interacties vormen de kern van de emotionele reis van de protagonist, en het is
Wat betekent de verwijdering van 'Essex Girl' uit het Oxford English Dictionary voor taal en politiek?
De campagne om de term ‘Essex Girl’ uit het Oxford English Dictionary te verwijderen illustreert de spanningen tussen taalgebruik en sociale percepties. Essex, een graafschap nabij Londen, werd in de media vaak geassocieerd met een stereotype dat jonge vrouwen als onintelligent, promiscue en materialistisch afbeeldde. De eis om deze definitie te schrappen kwam voort uit het besef dat woorden en hun betekenissen niet louter beschrijvend zijn, maar ook waarderend en soms discriminerend kunnen zijn. Toch weigerde het Oxford English Dictionary (OED) dit verzoek omdat het zichzelf ziet als een historisch archief dat taalgebruik documenteert zonder waardeoordelen te vellen of aanpassingen te maken op basis van veranderende sociale gevoeligheden. Het OED beschouwt taal als een levend fenomeen waarin ook modetrends, vooroordelen en maatschappelijke verschuivingen worden weerspiegeld.
Dit principe wordt versterkt door de traditie van ‘Words of the Year’, een fenomeen dat sinds de jaren 70 in Duitsland begon en zich sindsdien wereldwijd verspreidde. Deze woorden weerspiegelen de maatschappelijke gemoedstoestand en dominante kwesties van een bepaald jaar. In 2016 bijvoorbeeld, een jaar gekenmerkt door politieke onrust en onzekerheid, kozen verschillende grote woordenboeken woorden die deze angsten en spanningen weerspiegelden. Het Cambridge Dictionary koos ‘paranoia’, wat de groeiende onzekerheid en het verlies aan vertrouwen in de wereld illustreerde. Dictionary.com zag een enorme toename in zoekopdrachten naar ‘xenophobia’, vooral na de Brexit-referendumuitslag, terwijl Merriam-Webster aanvankelijk ‘fascisme’ zag opkomen, maar uiteindelijk koos voor ‘surreal’, een woord dat de bizarre en bijna onvoorstelbare aard van dat jaar samenvatte. Collins nam ‘Brexit’ op als woord van het jaar, een term die symbool stond voor een breuk in het politieke discours en aanleiding gaf tot talloze variaties en woordspelingen die de politieke verdeeldheid onderstrepen.
Internationaal weerspiegelden de gekozen woorden vergelijkbare thema’s: Frankrijk koos ‘réfugiés’, Zwitserland ‘Filterblase’ (filter bubble), wat wijst op de fragmentatie van informatie en politiek door sociale media, en Japan koos een kanji voor ‘goud’, dat meerdere actuele onderwerpen symboliseerde, van Olympische successen tot de opvallende haarkleur van Donald Trump. Zelfs in Oostenrijk werd het woord van het jaar een lang samengestelde term die verwees naar de langdurige en complexe nasleep van hun presidentsverkiezingen, wat duidt op de verstoringen en onzekerheden binnen democratische processen.
In deze context nam het OED het woord ‘post-truth’ als woord van het jaar, een term die duidt op een tijdperk waarin feitelijke objectiviteit ondergeschikt lijkt aan emotie en persoonlijke overtuigingen. Dit concept werd ook in Duitsland en de Verenigde Staten erkend, waarbij in de VS zelfs werd opgeroepen om naast de duistere termen ook lichtere alternatieven te omarmen. Tegelijkertijd wordt duidelijk hoe woorden ook instrumenten kunnen zijn van politieke polarisatie, zoals blijkt uit de Duitse ‘Unwort des Jahres’, een lijst van woorden die vanwege hun negatieve en vaak historische lading worden veroordeeld. Termen als ‘Lügenpresse’ en ‘Volksverräter’ worden zo expliciet verbonden met totalitaire regimes en hedendaagse extreemrechtse bewegingen.
Tegelijkertijd is het belangrijk te erkennen dat het gepresenteerde sombere wereldbeeld niet universeel is. Terwijl media en intellectuelen vaak de nadruk leggen op crisis en verval, wijzen sommige stemmen, zoals die van Brendan O’Neill, op de vooruitgang en de mogelijkheden die juist ontstaan in tijden van politieke en wetenschappelijke verstoring. Het jaar 2016 werd door hem gekarakteriseerd als een periode van disruptie die, ondanks de chaos, kansen biedt voor vernieuwing en groei.
Het debat rond de post-truth samenleving roept fundamentele vragen op over de aard van democratie en rationaliteit in een tijd waarin emoties en ideologische strijd vaak zwaarder wegen dan objectieve feiten. Het is de vraag in hoeverre de vermeende crisis in de journalistiek en publieke opinie een reflectie is van een wereld die nooit volledig rationeel is geweest. Daarbij speelt ook de impact van populistische bewegingen zoals Brexit en de verkiezing van Trump een cruciale rol. Deze fenomenen zijn niet alleen politieke gebeurtenissen, maar ook culturele en linguïstische signalen van een dieperliggende verschuiving in de manier waarop burgers en politici met waarheid en vertrouwen omgaan.
Wat belangrijk is om te begrijpen, is dat taal altijd in beweging is en dat woorden meer zijn dan louter communicatiemiddelen; zij zijn dragers van macht, identiteit en sociale spanningen. De studie van woorden en hun veranderingen onthult vaak onderliggende maatschappelijke stromingen en conflicten die anders onzichtbaar blijven. Daarnaast is het essentieel te beseffen dat het benoemen van ‘post-truth’ of andere dergelijke termen niet simpelweg een beschrijving is van de realiteit, maar ook een reflectie van de manier waarop mensen die realiteit proberen te begrijpen en te beheersen in tijden van onzekerheid en verandering. Dit inzicht helpt de lezer niet alleen de politieke en sociale dynamiek van onze tijd te doorgronden, maar ook kritisch te blijven over de rol die taal daarin speelt.

Deutsch
Francais
Nederlands
Svenska
Norsk
Dansk
Suomi
Espanol
Italiano
Portugues
Magyar
Polski
Cestina
Русский