Министерство образования и науки Российской Федерации
Федеральное агентство по образованию
Государственное образовательное учреждение
высшего профессионального образования
«РОСТОВСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ»
ПОЛЬСКИЙ ЯЗЫК.
МЕТОДИЧЕСКОЕ ПОСОБИЕ
с тематическими словниками и текстами для анализа
для студентов факультета филологии и журналистики
Ростов-на-Дону
2006
Печатается по решению кафедры общего и сравнительного
языкознания РГУ, протокол от 01.01.2001г.
Рецензент – к. ф. н.
Составитель – ст. преподаватель
Введение
Пособие предназначено для студентов, продолжающих изучение польского языка на элективном курсе, и состоит из двух частей. Первая помогает значительно расширить лексический запас и закрепить навыки устного общения на изучаемом языке. Лексика в ней размещена по тематическому принципу: к каждой лексической теме даётся словарик с рядом вопросов и заданий, направленных на максимальное использование приведённых слов. Это даёт возможность сконцентрировать внимание студентов на конкретных, наиболее употребительных сферах разговорной речи. В качестве образцов разговорной речи на заданную тему приведены шутки и анекдоты, помещённые в конце каждой лексической темы. Лексика в каждом словарике расположена в алфавитном порядке.
Вторая часть пособия знакомит студентов с воплощением польского языка в разных жанрах поэзии. При чтении, переводе и заучивании стихотворений польских поэтов от классиков до наших современников, а также произведений народного творчества студенты получают информацию не только о своеобразии польской поэзии, но и о современной и традиционной польской культуре.
Некоторые стихотворения даны с переводом на русский язык, приводится также перевод известных стихов русских классиков на польский язык, выполненный лучшими польскими поэтами. Это даёт возможность использовать пособие для освоения практики перевода.
Таким образом пособие восполняет дефицит обучающей литературы по польскому языку и помогает, с одной стороны, пополнять лексический запас и осваивать польский язык как язык коммуникации, а с другой стороны, закреплять практические навыки перевода.
ЛИТЕРАТУРА
1.Аскоченская польский язык: Учебное пособие. - Воронеж, 1994.
2. Кароляк Ст., Мы говорим и читаем по-польски: Учебник. - Варшава, 1986.
3. , Кожинова язык: Практический курс. - Минск, 2000.
4. Тихомирова польского языка. - М.,1988.
Orientacja w mieście
Ориентация в городе
Задания:
1.Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Czy lubi pan(i) przyjeżdżać w nieznajome miasta?
- Jak dowiadywa pan(i) zwykle o drodze do potrzebnego miejsca?
- Często pyta pan(i), jak znaleźć podany adres?
- Lubi pan(i) spacerować po ulicach nieznajomego miasta, czy chętniej korzysta z komunikacji miejskiej?
- Co ciekawi pana(-i) w nieznajomym mieście?
2.Составьте диалог на тему поездки в транспорте по незнакомому городу в поисках нужной вам улицы, используя как можно больше лексики из словаря.
3. Составьте рассказ о поисках университетской библиотеки по записанному адресу.
4. Расскажите о достопримечательностях своего города.
Словарь
адрес, по адресу – adres, pod adresem
аэропорт - lotnisko
большое расстояние – duża odległość
брать напрокат – wypożyczać
великолепный - wspaniały
выйти, выходить (из транспорта) – wysiąść, wysiadać
газетный киоск – kiosk z gazetami
главпочтамт – poczta główna
городок - miasteczko
городская архитектура – architektura miejska
городской транспорт - komunikacja miejska
гостиница - hotel
ехать (идти) обратно – zawracać
закусочная – bar, jadłodajnia
за углом – za rogiem
здание – gmach
зелень (на улицах) - zieleń
идти пешком – iść na piechotę, iść pieszo
Как оплатить проезд? - - Jak mam opłacić przejazd?
Как пройти к гостинице «Краков»? – Którędy się idzie do hotelu „Kraków”?
кафе-кондитерская - ciastkarnia
книжный магазин – księgarnia
кондитерская – cukiernia
корпус - blok
маршрутное такси – mikrobus
Меня интересуют достопримечательности города. – Ciekawią mi się osobliwości miasta.
мост – most
на каждом шагу – co krok
на площади – na placu
на реке, на море – nad rzeką, nad morzem
на улице – przy ulicy
направление, в этом направлении – kierunek, w tym kierunku
осматривать (осмотреть)город – zwiedzać (zwiedzić) miasto
остановка по требованию – pzystanek na żądanie
остановка трамвая (троллейбуса, автобуса) – przystanek tramwajowy (trolejbusowy, autobusowy)
общежитие(студенческое) – dom akademicki, akademik
открытка (с видом города) – widokówka
памятник (кому?)– pomnik (kogo?)
памятники старины – zabytki
перекрёсток – skrzyżowanie
переход (подземный)– przejście (podziemne)
поворачивать – skręcać
(по)нравиться – (s)podobać się
попасть на улицу (на площадь) – trafić na ulicę (na plac)
почтовая марка – znaczek pocztowy, pocztówka
предместье, пригород - przedmieście
прохожий - przechodzień
район (города) - dzielnica
рынок (вещевой) – targ, bazar z tandetą
сесть, садиться (в транспорт) – wsiąść, wsiadać
сквер - zieleniec
Сколько я Вам должна (должен)? – Ile płacę?
соединять – łączyć
старая часть города – starówka
столовая - stołówka
стоянка такси – postój taksówek
строение – budynek, budowla
такси - taksówka
тротуар – chodnik
указать адрес - podać adres
универмаг – dom towarowy
центр, центральный – centrum, centralny
центр города – śródmieście
Я впервые в этом городе. - Jestem po raz pierwszy w tym mieście.
Uśmiechnijmy się
Turysta zatrzymuje przechodnia i pyta:- Czy Łazienki są niedaleko?
- Tak, proszę pana.- Czy zajdę za półgodziny?- Nie zajdzie pan. - A za godzinę?
- Nie zajdzie pan.- A za ile zajdę?- Nigdy nie zajdzie pan.- A to dlaczego?
- Bo pan idzie w przeciwną stronę.
W parku na ławce siedzi kilkuletni chłopczyk i głośno płacze.
- Dlaczego płaczesz? – pyta go starsza pani.
- Bo zginął mój pies.
- Nie martw się, pies na pewno trafi do domu.
- On trafi, ale co ze mną?
Policjant zatrzymuje dwóch mężczyzn przechodzących przez jezdnię w niedozwolonym miejscu i zaczyna wypisywać mandat.
- Panie władzo – pyta jeden z nich – a czy poseł też płaci mandat?
Policjant chowa blankiet z mandatami i szybko się oddala.
- Co ty mu za bzdurę powiedziałeś? Przecież nie jesteś posłem!
- A co, zapytać się nie wolno?
W sklepie spożywczym (na rynku)
В продовольственном магазине (на рынке)
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Jak często chodzi Pan(i) do rynku po żywność?
- Co Pan(i) lubi kupować nie na rynku, a w sklepie spożywczym?
- Jakie jarzyny kupuje Pan(i) najczęściej?
- Czy smakują Panu (–i) owoce na surowo? Które najbardziej?
- Jak Panu (-i) smakują polskie potrawy?
2. Расскажите по-польски рецепт мясного, овощного или рыбного блюда, которое вы любите (умеете) готовить к празднику.
3. Составьте рассказ о походе на рынок или в продуктовый магазин.
4. Составьте диалог покупателя с продавцом а) молочного отдела, б) рыбного отдела, в) кондитерского отдела.
Словарь
абрикосы – morele (-la)
апельсины - pomarańcze (-cza)
банкa майонеза – słoik majonezu
банкa с консервами – puszka z konserwami
баранина – barania
бигос – bigos (z mięsa i kapusty kiszonej)
битые котлеты, биточки – bitki
блюдо – potrawa
буженина – schab gotowany
бульон – rosół
бульонный кубик – kostka rosołowa
в сыром виде – na surowo
варенье – konfitura
ветчина – szynka
взбитые сливки – bita śmietanka
виноград - winogrona (pl.)
вишни – wiśnie(-nia)
вкусный, что-нибудь вкусное – smaczny, coś smacznego(wkusnego)
вскипятить – zagotować (wodę)
говядина – wołowina
горошек – groszek
готовить, стряпать, кипятить – gotować
грибы – grzyby
груши – gruszki (-ka)
гусь (жареный) – gęś (smażona)
деликатес, лакомство - przysmak
добавить – dodać
жареный картофель – frytki
жаркое – pieczeń
желе – galaretka
закусочная – bar
заливное – galareta
запечь (яблоки в тесте) – zapiec (jabłka w cieście)
зелёный лук – szczypiorek
зелень – zielenina, włoszczyzna
земляника – poziomki(-ka)
икра (красная, зернистая, паюсная) – kawior (czerwony, ziarnisty, prasowany)
индейка – indyk
испечь, прожарить в духовке – upiec
капуста – kapusta, kapustka
капуста кольраби – kalapera
карп – karp
картофель – ziemniaki
кафе – kawiarnia
кафе-кондитерская – bar mleczny
квашёный – kwaszony, zakwaszony, kiszony
кипеть – gotować się, wrzeć (бурлить, клокотать)
кислый – kwaśny
клубника – truskawki (-ka)
колбаса – kiełbasa
колбаса из свиной шейки – baleron
колбасные изделия – wyroby masarskie
компот – kompot
консервы – konserwy
конфеты, кондитерская – cukierki, cukiernia
копчёности; колбасные изделия – wędliny (pl.)
копчёный – wędzony
корейка – schab wędzony
котлета (молотая) – kotlet (mielony)
кровяная колбаса – kaszanka
крупа, каша (гречневая, пшеничная, пшённая) – kasza (gryczana, pszenna,
jaglana), мн. – krupy;
куриный суп с помидорами – zupa pomidorowa, pomidorówka
кусок – kawał
ливерная колбаса – pasztetówka, kiełbasa pasztetowa
лимон – cytryna
лосось – łosoś
лук – cebula
магазин самообслуживания, универсам – sklep samoobsługowy, supersam
майоран, душица – majoranek
малина – maliny (-na)
масло (сливочное) – masło (śmietankowe)
мелкая птица, обычно курица – drob
молоко (кислое) – mleko (kwaśne)
молочные продукты – nabiał
морковь – marchew, marchewka
мясо (нежирное, жирное) – mięso (chude, tłuste)
ножка (птицы) - udko
овощи – warzywa, jarzyny
окрошка с квасом – chłodnik z kwasem
паштет – pasztet
пельмени – pierożki
перец (болгарский, стручковый) – papryka
перец чёрный – pieprz
персики - brzoskwinie (-nia)
песочное пирожное (почти печенье) – kruche ciastko
петрушка – pietruszka
печёнка – wątrobka
печенье к чаю – herbatniki
пирог – pierog
пирожные, кондитерская – ciastka, ciastkarnia
пирожок – pasztecik
плавленый сыр – ser topiony
помидор, помидорный – pomidor, pomidorowy
приготовить – przygotować (obiad)
приправа – przyprawa, zaprawa
Приятного аппетита! – Smacznego!
проварить – ugotować, spędzić na gotowaniu
продовольствие - żywność
продуктовый магазин – sklep spożywczy
продукты – artykuły spożywcze, żywnościowe
прожарить, зажарить – usmażyć
прокипятить – przegotować, ugotować (zupę)
пудинг – budyn
ранние овощи – wczesne jarzyny, nowalijki
растительное масло – olej (roślinny)
редис(-ка) – rzodkiew(-ka)
рис (густой, рассыпчатый, на молоке) – ryż (na gąsto, na sypko, na mleku)
рубцы (с клёцками) – flaki (z pulpetami)
рыба собир.– ryby
салат - блюдо – salatka
салат - растение – salat
салат из огурцов – mizeria
салатная свёкла – burak ćwiklowy
сало – słonina
сарделька – serdelek
свёкла собир. – buraki, ćwikla (устар.)
свекольник – barszcz
свиная грудинка – schab
свиная отбивная – kotlet schabowy
свинина – wieprzowina
селёдка (солёная) – śledź (solony)
скумбрия – skumbria, makrela
сладкий – słodki
сладкое, десерт – deser
сливки – śmietanka
сливы – śliwki (-ka)
сметана – śmietana
смородина – porzeczki (czarne, czerwone, białe)
солёный – słony
сом – sum
сосиска – parówka
суп овощной (фруктовый) – zupa jarzynowa (owocowa)
сушёные фрукты, сласти из фруктов – bakalie
сыр (твёрдый) – ser (żółty)
сырой; суровый, строгий – surowy
сырые овощи, фрукты, зелень – surowizna
творог – biały ser, twaróg
телятина – cielęcina
тмин – kminek
треска – dorsz
угорь – węgorz
укроп – koper
утка – kaczka, kaczar
фаршированный перец – papryka faszerowana
фасоль – fasola
филейная колбаса – polędwica
форель – pstrąg
фрукты – owoce
холодное – zimne nóżki
цветная капуста – kalafior
цыплёнок – kurczak
черешни – czereśnie (-nia)
чёрный перец – pieprz
чеснок, чесночный – czosnek, czosnkowy
шампиньоны – pieczarki
щи – kapuśniak ze świeżej (kiszonej) kapusty
щука – szczupak
я иду на рынок, была на рынке – idę na rynek, byłam na rynku
яблоки – jabłka (ед.- jabłko)
ягоды - jagody
яйцо – jajko, jajo
Uśmiechnijmy się
Do gabinetu lekarskiego wtacza się bardzo otyły pan i prosi o środek na schudnięcie.
- Scisła dieta, - mówi lekarz. – Plasterek chleba z margaryną, kotlecik cielęcy lub udko kurze, biały ser i dwa jabłka.
- Przed jedzeniem, czy po?
-Panie kielnierze, czy ja dożyję chwili, kiedy pan mnie wreszcie poda tę zupę?
- Ależ oczywiście! Przecież pan jest jeszcze w kwiecie wieku.
Dzieci bawią się w piaskownicy. Babcia Jasia widzi, że jej wnuczek coś żuje.
- Co jesz? – pyta. – Mięsko. – A skąd masz? – Samo przypełzło.
W sklepie konfekcyjnym
В магазине готового платья
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Czy Pan(i) lubi pochody po sklepach konfekcyjnych?
- Jak często zdarzają takie pochody?
- Czy Pan(i) zwykle wybiera sobie ubrania sam(a)?
- Jak długo przymierza Pan(i) wybrane rzeczy? Czy to się robi dokladnie?
- Jakie nowe ubranie Pan(i) chciał(a)by kupić sobie na wiosnę? Na lato? Na jesień? Na zimę?
2. Составьте рассказ о походе с другом (подругой) в магазин готового платья а) в начале осени, б)перед новогодними праздниками, в) перед летними каникулами.
3. Составьте диалог с продавцом мужского отдела по поводу покупки нового пиджака.
Словарь
бархат – aksamit
бирюзовый – blękitny
блестящая ткань – lśnąca tkanina
блузка – bluzka, bluzeczka
брюки – spodnie
брючный костюм; брюки с жилетом, платьем и т. п., ансамбль с брюками – spodnium
вельвет – welwet, sztruks
велюр – welur
ветровка – wiatrówka
вечерний наряд – strój wieczorowy
воротник, воротничок – kołnierz, - rzyk
выписать (чек) – wystawić (paragon)
вырез – wzjęcie, dekolt
вышитый – haftowany
вязаный ( на машине) – dziany
вязаный вручную – robiony szydełkiem(крючком), na drutach (на спицах)
гольф, водолазка – golf
готовая одежда - konfekcja
готовый трикотаж – dzianiny
дешёвый – tani
джемпер – dżempier
джинсовый – dżinsowy
джинсы – dżinsy
дорогой – drogi
дублёнка – kożuch, - uszek
жилет – kamizelka
клетчатый, в клеточку – w kratkę
кожа, кожаный – skóra, skórzany
комбинезон – kombnezon
костюм (женский) – kostium
костюм (мужской) – garnitur, ubranie
костюмчик (детский) - ubranko
кружевной – koronkowy
куртка (с капюшоном) – kurtka, kurteczka, (skafander)
мех, меха (манто) – futro, futra
меховой – futrowany
модный - modny
ночная рубашка – koszulka nocna
обтягивать фигуру – opinać się na sylwetce
одежда, платье – ubranie, strój
пальто (зимнее) – palto (zimowe)
пальто демисезонное – jesionka
парча – brokat
пиджак – marynarka
платье –suknia, sukienka
подходить, идти кому-л. – pasować do kogoś
полосатый, в полоску – w pasek
полушубок – półkożuszek
(по)нравиться – (s)podobać się
посещение (чего)– pójście (do czego)
примерить – przymierzyć
примерочная - przymierzalnia
продавец (-вщица) – sprzedawca (-czyni); expedient (-ka)
продажа – sprzedaż
размер – rozmiar
распродажа - wyprzedaż
розовый – różowy
свитер – sweter
свитерок, кофточка - sweterek
серый – szary, popelaty (пепельный)
синий – granatowy
синтетический, иск. волокна – sztuczny
сорочка (рубашка) женская – koszula damska
с. детская – k. dziecięcia
с. мужская – k. męska
спортивный костюм – strój sportowy
удобный – wygodny
халат банный – płaszcz kąpelowy
халат – szlafrok
хлопок, хлопковый – bawełna, bawełniany
чек – paragon; kwit do kasy
шёлк, шёлковый – jedwab, jedwabny
шерсть, шерстяной – wełna, wełniany
шорты – szorty
шуба (пальто на меху) – pelisa
юбка – spódnica, spódniczka
я ношу размер… - noszę numer...
яркий, цветной – kolorowy
Uśmiechnijmy się
Rozmawialą dwa przedszkolaki:
- Mój tata pływa w marynarce – mówi jeden.
- Tak? A mój w kąpelówkach.
- Mamusiu, - woła Krzyś z łazienki – jaką dasz mi dziś koszulkę?
- Tę niebieskę, z krótkimi rękawami. A dlaczego pytasz?
- Bo nie wiedziałem, do którego miejsca umyć ręce!
- Tatusiu, pan profesor mówił wczoraj na lekcji biologii, że zwierzęta każdej zimy mają nowe futro.
- Mów ciszej, mamusia jest w sąsiednim pokoju.
Wsklepie z obuwiem
В обувном магазине
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Często Pan(i) wchodzi do działu obuwia w domu towarowym?
- Gdzie lubi Pan(i) kupować sobie obuwie?
- Czy dużo par butów trzeba Panu(-i) przymierzyć, żeby coś kupić?
- Słucha Pan(i) rad sprzedawcy przy kupowaniu pantofli?
- Jakie pantofle (buty) Pan(i) woli latem? A zimą ?
2. Cоставьте диалог с продавцом при покупке а) зимних сапог, б) нарядных туфель, в) мужской обуви на весну.
3. Расскажите о походе в обувной магазин перед поездкой на море.
Словарь
босоножки - sandalki, gdynki (на танкетке)
ботинки, сапоги - buty
боты – boty, śniegowce (утеплённые)
домашние туфли - pantofle domowe, ranne
замшевый - zamszowy
из искусственной кожи – ze skóry sztucznej
интересовать - ciekawić
каблук, каблучок – obcas, obcasik
кроссовки - adidasy
лаковый - lakierowany
мягкий – miękki, mięciutki
на кожаной подошве – na podeszwie skórzanej
на низком (высоком) каблуке – na plaskim (wysokim) obcasie
на номер больше (меньше) – o numer większe (mniejsze)
нескользящие подошвы – antypośligowe podeswy
обувь (модельная, спортивная) – obuwie (modelowe, sportowe)
они мне впору – one są na mnie dobrze
пара - para
побегать по магазинам – polatać po sklepach
полуботинки - półbuty
порекомендовать - polecić
предпочитать – życzyć (sobie)
резиновая обувь – buty gumowe, gumiaki, deszczówki
рожок для обуви – łyżka do butów
сабо - klapki
сандалии (детские) – sandały (dla dziecka)
сапожки – buciki, kozaczki (женские)
спорт. тапочки - tenisówki
туфли – pantofle, pantofelki
упаковать – zapakować
шлёпанцы – kapcie (ед.:kapec)
шнурки - stnurowadła
элегантный - elegancki
Bielizna. Galanteria
Бельё. Галантерея
Задания:
1. Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Gdzie można kupić niezbędne drobiazgi jak guziki albo zatrzaski?
- Które z artykułów galanteryjnych są potrzebne najczęściej?
- Jakie nakrzycie głowy nosi pan(i) zwykle?
- Jaka bielizna kupuje się najczęściej?
2. Составьте диалог с продавцом в отделе (магазине) белья.
3. Составьте рассказ о поисках головного убора, перчаток и сумочки, подходящих к новому пальто (плащу, куртке, шубе).
4. Составьте рассказ о поисках подарка маме (отцу, другу, подруге).
Словарь
Бельё (столовое, нижнее, постельное) – bielizna (stołowa, osobista, pościelowa)
берет – beret
бигуди – wałki do włosów
булавка (английская) - agrafka
бумажник – portfel
бусы – paciorki, korale
бюстгальтер –biustonosz
галстук – krawat
деревянный - drzewniany
замок молния – suwak, ekler
запонки, заколки – spinki (ед.: spinka)
зонтик - parasolka
изделия из кожи – wyroby skórzane
керамический – ceramiczny
кнопка (застёжка) - zatrzask
колготки - rajstopy
комбинация - halka
косметичка - kosmetyczka
кошелёк - portmonetka
кружево, кружевной – koronka, koronkowy
кулон - wisiorek
купальник – kostium kąpelowy, opalacz (для загара)
лента – wstążka, wstęga (перен.)
лифчик - stanik, staniczek
майка(нижняя) - podkoszulek
майка, футболка - koszulka
металлический - metalowy
наволочка – poszewka, powłoczka
носки - skarpetki
одеяло – kołdra (стёганое), pled (тканое)
перчатки (на подкладке, на меху) – rękawiczki (na podszewce, na futerku)
пижама - piżama
плавки – slipy, kąpelowki(для купания)
пластмассовый – z plastyku
платок (на голову, носовой) – hustka, husteczka (do głowy, do nosu)
платок шейный – apaszka
повязка на волосы - opaska
подтяжки - szelki
подушка – poduszka
покрывало – kapa, narzuta (на кровать)
полотенце - ręcznik
портфель - teczka
пояс, поясок – pas, pasek
простыня - prześcieradło
пряжка - klamra
пряжка для волос – klamra do włosów
пуговицы - guziki
расчёска - grzebienie
ремень – rzemień, rzemień pasowy; pas skórzany
ремешок – rzemek, rzemyczek, pasek
рюкзак - plecak
серёжки - kolczyki
сумка, сумочка – torba, torebka, konduktorka (через плечо)
трусики – spodenki, majtki, figi(женские)
украшение - ozdoba
хозяйственная сумка – torba do zakupów
чулки (телесного цвета) – pończochy (cieliste)
шаль – szal(м. р.)
шапка, шапочка – czapka, czapeczka
шарф – szal(м. р.), szalik
шляпа - kapelusz
шпилька (для волос) – szpilka (do włosów)
щётка (для волос) – szczotka (do włosów)
Uśmiechnijmy się
- Panie Kowalski, siedzi pan na moim kapeluszu.
- A co, już pan chce iść do domu?
Rozmawiają dwie koleżanki:
- O Monice i jej ozdobienach złego słowa nie można powiedzieć.
- No to pomówmy o czymś innym!
Do Kowalskiego przyjechała teściowa:
- Otwieraj ty łobuzie, wiem że jesteś w domu, bo twoje adidasy stoją przed drzwiami!
- Niech się mama tak nie wymądrza, poszedłem w sandałach!
Mieszkanie
Квартира
Задания:
1.Ответьте на вопросы с помощью словаря:
- Mieszka Pan(i) we własnym mieszkaniu?
- Ma Pan(i) mieszkanie czy prywatny dom?
- Czy podoba Panu(-i) jego (jej) mieszkanue?
- Co chciał(a)by Pan(i) zmienić w swoim mieszkaniu?
2. Расскажите о своём жилище или о жилище, которое вы хотели бы иметь.
3. Составьте рассказ о покупках для ремонта вашей квартиры (дома).
Словарь
балкон - balkon
бронзовый – z brązu
ванна – wanna
ванная - łazienka
встроенный – wbudowany, wmontowany
вытяжка – okap kuchenny
газовая колонка – piecyk gazowy
горка для посуды - serwantka
действовать, работать - działać
диван – kanapa, otomana
душ - prysznic
жалюзи - żaluzje
занавеска - firanka
зеркало - lustro
камин - kominek
книжная полка – regał, półka na książki
книжный шкаф – szafa na książki
ковёр - dywan
комната - pokój
комната с одним окном – pokój o jednym oknie
комнатные растения – rośliny pokojowe
комод - komoda
коридор ведёт в… - korytarz prowadzi do...
краска (масляная) – farba (olejna)
кресло - fotel
кресло-качалка – fotel na biegunach
кухня - kuchnia
кухонная плита (газовая, электрическая) – kuchenka (gazowa, elektryczna)
кухонная утварь – sprząt kuchenny
кухонный комбайн – robot kuchenny
лифт - winda
лоджия (застеклённая) - lodżia (oszklona)
люстра – żyrandol, pajak
мебель – meble (мн.), ед.: mebel - предмет мебели
мебельная стенка - mieblościanka
наклеить обои - wytapetować
обивка - obicie
обои (моющиеся, жидкие) – tapeta (zmywajna, płynna)
паркет – parkiet, posadzka
переехать (на квартиру)– przeprowadzić się
плетёный (стул)– wyplatany (-e krzesło)
плитка облицовочная – tafelka, płytka, fliz
побелка - roztwór wapna (kredy), warstwa wapna (kredy)
поддерживать чистоту – utrzymywać czystość
подоконник – parapet okienny
покрытие (ковровое) – pokrycie (dywanowe)
пол - podłoga
по лестнице – po schodach
положить (лечь)- położyć(się)
(по)нравиться – (s)podobać
поставить - postawić
посуда – naczynia stołowe, kuchenne (statki)
потолок – sufit, pułap (деревянный)
принимать душ – brać prysznic
прихожая - przedpokój
пылесос - odkurzacz
светильник – lampa, oprawa oświetleniowa
спальня - sypialnia
стеллаж, полки - regały
стиральная машина - pralka
cтирать - prać
стол – stół
столовая – jadalnia, pokój stołowy (jadalny)
стул - krzesło
тахта – tapczan
тумбочка - szafka
убирать - sprzątać
удобный – wygodny
утюг - żelazko
холодильник - lodówka
цветочный горшок - doniczka
часы (настенные) – zegar (ścienny)
шкаф - szafa
штора - sztora
этаж – pętro, parter (первый этаж)
Uśmiechnijmy się
Córka do matki sprzątającej mieszkanie:
- Mamusiu, nie mogę patrzeć, jak się męczysz. Wychodzę na dyskotekę.
-Mamusiu, dlaczegoś krzyczała na tatusia?
- Bo idzie trzepać dywany.
-Przecież sama go o to prosiłaś...
Tak, ale on to robi lepiej, gdy jest zły.
Dlaczego nie można spać na suficie?- Bo się kocyk(kołdra) zsuwa.
Тексты
A. Mickiewicz (1
„Dziady”. Improwizacja
Czym jest me czucie?
Ach, iskrą tylko!
Czym jest me życie?
Ach, jedną chwilką!
Lecz te, co jutro rzykną, czym są dzisiaj gromy?
Iskrą tylko.
Czym jest wieków ciąg cały mnie z dzieów wiadomy?
Jedną chwilką.
Z czego wychodzi cały człowiek, mały światek?
Z iskry tylko.
Czym jest śmierć, co rozproszy myśli mych dostatek?
Jedną chwilką.
Czym był On, póki światy trzymał w swoim łonie?
Iskrą tylko.
Czym będzie wieczność świata, gdy On go pochłonie?
Jedną chwilką.
Żeglarz
Ilekroć ujrzysz, jak znukana fala
Po głębinach barkę przerzuca tułaczą,
Niech się angielskie serce nie użala
Nad płynącego trwogą i rozpaczą.
Tę barkę wicher odbił od okrętu,
Na którym żeglarz swe nadzieje złożył;
Jeżeli wszystko jest pastwą odmętu,
Czegożby płakał, o coby się trwożył?
Lepiej mu pośród żywiołów bezrządu,
Walczyć co chwila z nowemi przygody,
Niż gdyby wybrnął i z cichego lądu
Patrzył na morze i liczył swe szkody.
Пловец
Когда увидишь чёлн убогий,
Гонимый грозною волной,-
Ты сердце не томи тревогой,
Не застилай глаза слезой!
Давно исчез корабль в тумане
И уплыла надежда с ним;
Что толку в немощном рыданьи,
Когда конец неотвратим?
Нет, лучше с бурей силы мерить,
Последний миг борьбе отдать,
Чем выбраться на тихий берег
И раны горестно считать.
( Живова)
Teofil Lenartowicz (1
Kalina
Rosła kalina z liściem szerokim,
Nad modrym w gaju rosła potokiem,
Drobny deszcz piła, rosę zbierała,
W majowym słońcu liście kąpała.
W lipcu korale miała czerwone
W cienkie z gałązek włosy wplecione.
Tak się stroiła, jak dziewczę młode,
I jak w lusterko patrzyła w wodę.
Wiatr co dnia czesał jej długie włosy,
A oczy myła kroplami rosy.
U tej krynicy, u tej kaliny
Jasio fujarki kręcił z wierzbiny
I grywał sobie długo, żałośnie,
Gdzie nad krynicą kalina rośnie,
I śpiewał sobie: dana! oj dana!
A głos po rosie leciał od rana.
Kalina liście zielone miała
I jak dziewczyna w gaju czekała.
A gdy jesienią w szkrynkę zieloną
Pod czarny krzyżyk Jasia złożono,
Biedna kalina znać go kochała,
Bo wszystkie swoje liście rozwiała.
Zywe korale wrzuciła w wodę.
Z żalu straciła swoją urodę.
Калина
Росла калина с листвою широкой
В зелёной чаще, над синим потоком,
Пила дождинки, весенние росы
И распускала, как девушка, косы.
И в них, красуясь, вплетала кораллы,
И в майском солнышке листья купала.
И хорошела она год от года,
Глядясь украдкой, как в зеркальце, в воду.
Ей нежно косы расчёсывал ветер,
Росой умывалась она на рассвете.
Под этой калиной душистой, красивой
Ясь вырезывал свирели из ивы.
И грустно играл он про долю-судьбину
Над синим потоком, под стройной калиной.
И пел он – ой дана!- и голос звенящий
Летел поутру над задумчивой чащей.
Как девушка, робко о милом мечтая,
Стояла калина средь тихого гая.
Но осень настала, и ветры завыли,
И в ящике Яся под крест положилию
Ой, крепко калинушка Яся любила!
Осыпала листья на землю уныло,
В ручей обронила живые кораллы,
И вся красота её с горя увяла.
( Иванова и Л. Друскина)
Maria Jasnodrzewska-Pawlikowska ()
Miłość
Nie widziałam cię już od miesiąca.
I nic. Jestem może bledsza,
trochę śpiąca, trochę milcząca,
lecz widać można żyć bez powietrza!
Krzysztof Kamil Baczyński (1
Sur le pont d Avignon*
Ten wiersz jest żyłką słoneczną na ścianie
jak fotografia wszystkich wiosen.
Kantyczki deszczu wam przyniosę –
wyblakłe nutki w nieba dzwon
jak wody wiatrem oddychanie.
Tańczą panowie niewidzialni
„na moście w Awinion”.
Zielone, staroświeckie granie
jak anemiczne pączki ciszy.
Odetchnij drzewem, to uslyszysz
jak promień – naprężony ton,
jak na najcieńszej wiatru gamie
tańczą liściaste suknie panien
„na moście w Awinion”.
W drzewach, w zielonych okien ramie
przez widma miast – srebrzysty gotyk.
Wirują ptaki płowozłote
jak lutnie, co uciekły z rąk.
W lasach zielonych – białe łanie
uchodzą w coraz cichszy taniec.
Tańczą panowie, tańczą panie
„na moście w Awinion”.
* „Sur le pont d Avignion” (франц.) – «На мосту в Авиньоне» - название старой французской песни.
Konstanty Ildefons Gałczyński (1
Włożę spodnie czarne, cmentarne
Włożę spodnie czarne, cmentarne
i pójdę w siną dal
i nic nie zostanie tu po mnie,
jeno ten cichy żal,
jeno te białe modrzewie,
jeno ten czarny frasunek
i gdzieś tam w knapie za miastem
nie zapłacony rachunek…
Gdy skonam, o moi najdrożsi,
a skonam wieczorem niebieskim,
napiszę list, przyjaciele,
do panny Felicji Kruszewskiej*
Felicja, słodka poetka,
napisze mi epitafium:
JAKA SZKODA, PANOWIE I PANIE,
żE ZNóW POETę SZLAG TRAFIŁ!
*Felicja Kruszewska – poetka z okresu dwudzieśtolecia międzywojennego.
Примечания: knapa = knajpa – пивнушка, szlag trafił (прост.) – кондрашка хватил
Pomnik studenta
W mieście***(prawda w oczy kole)
pomnik studenta stoi na cokole,
ze spiżu pomnik i ze spiżu cokoł
ze spiżu także allegorie wokół:
Księgi, Pochodnie, Globusy i Sowy –
wszystko artysta w ksztalt zaklął spiżowy,
a potem zaklął potwornie. Punkt. Czyli
za pomnik widać mu nie dopłacili.
Lecz mniejsza o to. My pomnik pokażmy:
więc na cokole stoi młodzian straszny
pod wzgłędem garderoby. Odzian letko,
agrafką spina przewiewne paletko,
a pod paletkiem, w miejscach dolno-tylnych
nie rozwiązany ma problem tekstylny,
lecz się uśmiecha i ręce go swędzą,
jakby za chwilę miał dostać stypendium.
A napis taki na pomniku świeci:
TEN POMNIK NARóD WZNIOSŁ DLA SWOICH DZIECI
DROGICH STUDENTóW, KTóRZY Z RóżNYCH WZGŁęDóW
NIE UKOńCZYLI STUDJóW. I ja się tu wcale nie dziwię.
Bo żywy student – to jest kłopot dziki,
a my, Polacy, my lubim pomniki.
Примечания: mniejsza = mniej, letko = lekko, paletko(уничижит.) = palto
Julian Tuwim (1
Daleki tygrys
Stąd nie widać oczywiście
Tu nie słychać naturalnie,
Jak się tygrys chytry skrada
Brnąc w gęstwinie tropikalnej,
Kiedy prężny, czarnopręgi
Rozdrapuje leśne sieci
I leniwy od potęgi
Sród zieleni złotem świeci.
Błyski tam i chrzęst, i pomruk,
I chmarami darte liście,
Ale tego stąd nie widać
I nie słychać oczywiście.
Tutaj cisza, tutaj spokój,
Drzwi na rygiel, w oknach wata,
Cztery kąty i ja piąty,
I papieros, i herbata.
Tutaj błogość, tutaj drzemka,
Jasne wczoraj, szare dzisiaj.
Tylko czasem mi po ciemku
Błyśnie podskok krwi tygrysiej;
Ze przyczaił się i skoczył
W tej siekundzie, właśnie teraz!
A ty dziwisz się, że oczy
Niespokojne miewam nieraz.
A ty dziwisz się, że czasem
Drgnę, przeszyty prądem nagłym,
A ty pytasz się, dlaczego
Tak zatrząsłem się i zbladłem!
Erratum
Do mego życia wkradł się błąd ponury:
Stąd ciemne miejsca i tekstu zawiłość.
Proszę poprawić:
W 40(czterdziestym) roku od góry,
A w którymś tam od ziemskiego dołu
Zamiast „rozpacz”
Powinno być „miłość”.
Milcząc
Zakochanemu tak szczęśliwie,
Tak nieszczęśliwie, jak ja umiem,
Najlepiej spędzić noc w zadumie.
Nad czym? Nad niczym. Ale tkliwie.
Między zachodem a jutrzenką
Wdać się w milczenie, jak w rozmowę,
I powtarzać w myśli – Norwidowe:
„Nic od ciebie nie chcę, śliczna panienko”…
Wisława Szymborska (1923)
Nic dwa razy
Nic dwa razy się nie zdarza
I nie zdarzy. Z tej przyczyny
Zrodziliśmy się bez wprawy
I pomrzemy bez rutyny.
Choćbyśmy uczniami byli
Najtępszymi w szkolie świata,
Nie będziemy repetować
Żadnej zimy ani lata.
Żaden dzień się nie powtorzy,
Nie ma dwóch podobnych nocy,
Dwóch tych samych pocałunków,
Dwóch jednakich spójrzeń w oczy.
Wczoraj, kiedy twoje imię
Ktoś wymówił przy mnie głośno,
Tak mi było, jakby róża
Przez otwarte wpadła okno.
Dziś, kiedy jesteśmy razem,
Odwróciłam twarz ku ścianie.
Róża? Jak wygłąda róża?
Czy to kwiat? A może kamień?
Czemu ty się, zła godzino,
Z niepotrzebnym mieszasz lękiem?
Jesteś, a więc musisz minąć.
Miniesz – a więc to jest pięknie.
Uśmiechnięci, wpółobjęci
Spróbujemy szukać zgody,
Choć różnimy się od siebie,
Jak dwie krople czystej wody.
Próba
Oj tak, piosenko*, szydzisz ze mnie,
bo choćbym poszła górą, nie zakwitną różą.
Różą zakwita róża i nikt inny. Wiesz.
Próbowałam mieć liście. Chciałam się zakrzewić.
Z oddechem powstrzymanym - żeby było prędzej –
oczekiwałam chwili zamknięcia się w róży.
Piosenko, która nie znasz nade mną litości:
mam ciało pojedyncze, nieprzemienne w nic,
jestem jednorazowa aż do szpiku kości.
*Chodzi tu o piosence ludowej „Ty pójdziesz górą”; która umieszczona jest w tych tekstach.
Aleksander Puszkin (1
Kochałem panią
Kochałem panią, i miłości mojej
może się jeszcze resztki w duszy tlą,
lecz niech to pani już nie niepokoi:
nie chcę cię smucić nawet myślą tą.
Kochałem bez nadziei i w pokorze,
w męce zazdrości, nieśmiałości trwóg,
tak czule, tak prawdziwie, że daj Boże,
aby cię inny tak pokochać mógł.
( Тувима)
Michał Lermontow (1
Żagiel
Samotny żagiel w niebios toni
Bieleje na błękicie fal.
Skąd płynie? Dokąd? Za czym goni?
Ku jakim brzegom biegnie w dal?
Wrą fale, wicher oszalały
Ze skrzypem czoło masztu gnie...
I nie od szczęścia żagiel biały
Ucieka, nie ku szczęściu mknie!
Swietlisty pod nim szlak się pali,
Słoneczny z niebios pada pył;
On burzy wzywa z mglistej dali,
Jak gdyby w burzach spokój był.
(Перевод )
Piosenki ludowe
Głęboka studzienka
Glęboka studzienka, głęboko kopana,
A przy niej Kasieńka jak wymalowana.
Przy studzience stała. Wodę nabierała,
O swoim Jaseńku, kochanym myślała.
Zebym cię, Jaseńku, choć raz zobaczyła,
To bym do studzienki za tobą skoczyła.
Najpierw bym rzuciła ten biały wianeczek,
Com sobie uwiła ze samych różeczek.
Ucałuję listek szeroki, dębowy,
Razem z pozdrowieniem rzucę go do wody.
Zanieś go, studzienko, do Jaseńka mego,
Powiedz mu ode mnie, że czekam na niego.
Ty pójdziesz górą
Ty pójdziesz górą (2 razy)
a ja doliną.
Ty zakwitniesz różą, (2 razy)
a ja kaliną.
Różyczki będą (2 razy)
panienki rwały,
a kaliny będą
ptaszki dzibaly.
Ty będziesz panią (2 razy)
we wielkim dworze,
a ja będę księdzem(2 razy)
w cichym klasztorze.
A jak pomrzemy, (2 razy)
każemy sobie
złote litery, czarne numery
wyryć na grobie.
A kto będzie tam szedł, (2 razy)
pomyśli sobie,
co za wielka miłość (2 razy)
leży w tym grobie.
